رویکرد معماری جمعی در طراحی مجموعه های مسکونی؛ تحلیل و بررسی روش های مشارکت جمعی در معماری مسکن دوران معاصر

نویسنده
استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
استفاده از رویکرد "معماری جمعی" و یا روش های مشارکتی معنادار همواره مورد بحث بوده و نکات مثبت و منفی آن موافقان و مخالفان خود را به همراه داشته است. تجارب عملی استفاده از روشهای مشارکتی نشان می دهد، مسکن (مجموعه های مسکونی) بستر مناسبی برای استفاده از روشهای مشارکتی در معماری هستند تا از طریق فهم و درک صحیح الگوهای رفتاری ساکنان بتوان به ارتقاء کیفیت محیط مصنوع و در نهایت بالا بردن میزان احساس جمعی و توسعه افراد بهره جست. در قرن بیستم توجه به استفاده از روشهای مشارکتی که بتواند محیطی پاسخگو را بوجود آورد در سه دوره قابل بازشناسی است: دوره اول در فاصله پس از جنگ های جهانی تا جنبش های مدنی 1969 صورت می گیرد که در این دوران بیشتر روش تجربی مشارکتی قابل مشاهده است ، دوره دوم در فاصله سالهای 1970 تا 1985 است که مباحث نظری مشارکتی در عمل و توسط معماران برجسته مورد استفاده قرار می گیرد و دوره سوم بعد از 1985 به تعیین و تفکیک نقش معمار و کاربر و دیگر افراد دخیل در فرآیند طراحی مشارکتی می پردازد و تاکید آن بر الگوهای رفتاری و درک آن می باشد. در نهایت استفاده از روشهای صحیح مشارکتی در معماری می تواند نتایج موثری در راستای اعتلای زندگی ساکنان به همراه داشته باشد در حالیکه اگر از روشهای صحیح و در مکان مناسب به کار گرفته نشود می تواند نتایج معکوس داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


الکساندر، کریستوفر) 1381 (، معماری و راز جاودانگی، ترجمه: مهرداد قیومی بیدهندی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
● سانوف، هنری) 1372 (، پژوهش علمی مشارکتی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 2
● شوئنوئر، نوربرت) 1389 (، مسکن، حومه و شهر، ترجمه: دکتر شهرام پوردیهیمی، انتشارات روزنه
● فتحی، حسن) 1382 (، ساختمان سازی بامردم، ترجمه:علی اشرفی، دانشگاه هنر
● کامل نیا، حامد) 1387 ( معماری و الگو واره های معماری جمعی، پایان نامه دکترای معماری، دانشگاه تهران
● لاکودسیا، آپرودیسیوا) 1364 ( ، خانه سازی در جهان سوم، ترجمه: مینو رفیعی، برنامه و بودجه
● مزینی، منوچهر) 1378 ( ، برنامه ریزی تکثرگرا-برنامه ریزی وکالتی، ماهنامه شهردار یها، شماره 2
● مقیمی، محمد) 1382 ( اداره امورحکوم تهای محلی، دانشگاه تهران
● هرتزبرگر، هرمان) 1388 (، در سهایی برای دانشجویان معماری، ترجمه: بهمن میرهاشمی و بهروز خباز بهشتی، نشر آراد
● Alexander, C. Davis, H. Martinez, J. Corner, D. (1984), The production of houses, in Hatch R. , The scope of social architecture,
VNR Inc, USA:123131-
● Arnstein S. ,(1969) A ladder of citizen participation, AIP Journal 35:215224-
● Bechtel B. , Churchman A. ,(2002) Handbook of Environmental Psychology, John Wiley & Sons, INC. New York.
● Blundel P. , Petrescu D. , Till J. , (2005) Architecture and Participation, Spon Press, London
● Davidoff P. ,(1965) Advocatory and Pluralism in Planning, Journal of American Institute of Planners 31:331338-
● Erskine R. ,(1984) Designing between Client and Users in The Scope of Social Architecture, VNR Inc, USA:188193-
● Gifford R. ,(1987) Environmental Psychology, Allyn and Bacon INC. , USA.
● Hamdi N. ,(1984) PSSHAK: Primary support structures and housing assembly kits, in Hatch R. , The Scope of Social