دوره 8، شماره 2 - ( 1397 )
جلد 8 شماره 2 صفحات 110-101 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- ﮔﺮوه ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ ایران، ﺗﻬﺮان، ایران ، ramin_khorsand@arch.iust.ac.ir
2- ﮔﺮوه ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ ایران، ﺗﻬﺮان، ایران
2- ﮔﺮوه ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ ایران، ﺗﻬﺮان، ایران
چکیده: (5258 مشاهده)
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﻫﺮ ﺟﺎ "ﺟﻤﺎل" و "زیبایی" ﺑﺎﺷﺪ، ﻋﺸﻖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ. ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻋﺸﻖ ﻣﯿﻞ و ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮی ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ و از آن ﺑﻪ "ﮐﻤﺎل" ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. روح اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻤﻮاره ﺧﻮد را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ و زیبایی ﺟﺎذﺑﻪای ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل اﺳﺖ. ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ دارای ﻫﺴﺘﯽ اﺳﺖ ﺗﺠﻠﯿﺎت ذات اﻟﻬﯽ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪﷲ، ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻫﺒﻮط ﻧﻤﻮده، ﺗﺎ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ و اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮد، ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺪا روﺣﺎﻧﯽ ﺧﻮیش ﺳﯿﺮ ﻧﻤﺎید. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮم زیبایی از ﻣﻨﻈﺮ ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ارزیابی آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﻮد.
ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: زیبایی ﻣﻨﺒﻌﺚ از ادراک ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﺑﺎ ﺻﻮرتﻫﺎی ﻣﺎدی ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻮاس ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ، در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﺎ ﺻﻔﺎت ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻋﻘﻞ و در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮑﻮت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دل (روح)، ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻮه، ﻇﻬﻮر وﺟﻮد و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ادراک ﻣﯽﺷﻮد. ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮین ﺗﻮﺻﯿﻒ از ﮔﺮایشﻫﺎی ذاﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻖ و ﻣﻌﺒﻮد یکتا در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﺑﺎ ارایه یکصد ﺻﻔﺖ ﺣﺴﻦ از ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎی ﺣﻀﺮت ﺣﻖ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺮ اﺛﺮی ﮐﻪ این ﺻﻔﺎت را ﺑﯿﺸﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، وﺟﻮد ﮐﺎﻣﻞﺗﺮی دارد، ﺑﻨﺎﺑﺮاین زیباتر اﺳﺖ. اﻧﺴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در زﻣﯿﻦ، در ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﺧﻮد ﮐﻪ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﻧﯿﺰ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎیستی این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ را ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﺗﺠﻠﯽ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺛﺮ او ﻣﺘﺠﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ، آن اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی زیباتر اﺳﺖ و این ﺷﺎﺧﺺ، ﻣﻌﯿﺎر ﺗﻤﯿﯿﺰ و ﻗﯿﺎس زیباییﻫﺎ اﺳﺖ.
ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: زیبایی ﻣﻨﺒﻌﺚ از ادراک ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﺑﺎ ﺻﻮرتﻫﺎی ﻣﺎدی ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻮاس ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ، در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﺎ ﺻﻔﺎت ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻋﻘﻞ و در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮑﻮت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دل (روح)، ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻮه، ﻇﻬﻮر وﺟﻮد و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ادراک ﻣﯽﺷﻮد. ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮین ﺗﻮﺻﯿﻒ از ﮔﺮایشﻫﺎی ذاﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻖ و ﻣﻌﺒﻮد یکتا در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﺑﺎ ارایه یکصد ﺻﻔﺖ ﺣﺴﻦ از ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎی ﺣﻀﺮت ﺣﻖ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺮ اﺛﺮی ﮐﻪ این ﺻﻔﺎت را ﺑﯿﺸﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، وﺟﻮد ﮐﺎﻣﻞﺗﺮی دارد، ﺑﻨﺎﺑﺮاین زیباتر اﺳﺖ. اﻧﺴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در زﻣﯿﻦ، در ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﺧﻮد ﮐﻪ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﻧﯿﺰ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎیستی این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ را ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﺗﺠﻠﯽ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺛﺮ او ﻣﺘﺠﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ، آن اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی زیباتر اﺳﺖ و این ﺷﺎﺧﺺ، ﻣﻌﯿﺎر ﺗﻤﯿﯿﺰ و ﻗﯿﺎس زیباییﻫﺎ اﺳﺖ.
نوع مقاله: مروری تحلیلی |
موضوع مقاله:
معماری کارا
دریافت: 1397/12/4 | پذیرش: 1397/12/4 | انتشار: 1397/12/4
دریافت: 1397/12/4 | پذیرش: 1397/12/4 | انتشار: 1397/12/4
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |