1- دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه الزهرا
2- دانشجو کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه الزهرا
چکیده: (12436 مشاهده)
"سهروردی" یکی از فیلسوفان و حکیمان بزرگ مسلمان، فلسفه خویش را بر اساس "نور" استوار کرده است؛ نظریهها و آموزههای شیخ اشراق، تاثیر زیادی بر باور و عملکرد هنرمندان ایرانی داشته است. از این رو پژوهش حاضر، نحوه تلقی سهروردی از نور و مراتب انوار را مورد بررسی قرار داده است و سعی دارد تا نحوه تجلی نور خُرَّه یا نور ملکوتی را که در حکمت اشراقی سهروردی اهمیت زیادی داشته، در این هنر مشخص نموده و به این پرسش پاسخ دهد که کدام عناصر، تجلی نور حکمت اشراق در معماری ایرانی اسلامی هستند. در این پژوهش، گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و روش تحقیق به صورت توصیفی و تجزیه و تحلیل کیفی است. بر اساس نتایج بدست آمده هیچ نماد و مظهری مانند نور، به وحدت الهی نزدیک نیست و بدین جهت معمار ایرانی و مسلمان کوشیده است حتیالامکان در آنچه میآفریند از نور استفاده کند. عناصری چون مناره، محراب، مقرنس، کاشی، طاقهای مسلسل (پیوسته)، شیشههای رنگی و حضور بارز رنگ زرد و طلایی، همگی نمادهایی از نورالانوار هستند؛ و همینطور مفهوم خُرَّه یا نور ایزدی در معماری، به صورت شمسه و بکارگیری سطوح مشبک به شکل هالهای نورانی در زیر گنبد، تجلی پیدا کرده است.
نوع مقاله:
مقاله ی تحلیلی |
موضوع مقاله:
پژوهش هنر|معماری|معماری اسلامی ایرانی دریافت: 1393/4/9 | پذیرش: 1393/1/1 | انتشار: 1393/6/25