با افزایش توجه جهانی به کاهش فشار مداخلات انسانی بر محیط زیست، مطالعه نحوه تعامل ساختمان­های سنتی و اجزای آن ها با محیط جهت شناخت روش­ های طراحی طبیعی رشد چشم­گیری داشته است. در مناطق گرمسیری به ویژه مناطق مرطوبِ گرم، نیاز به سایه و کوران هوا مهم­ترین عواملی هستند که سبب خلق راهکارهای معماری برای تامین شرایط آسایش حرارتی شده­اند. برای مثال در مطالعه ریخت شناسانه و اقلیمی شهر دزفول تمهیدات حیرت انگیزی جهت ایجاد سایه و کوران هوا در شهرسازی و معماری آن صورت گرفته است. از میان صدها راه کار، یکی از آنها استفاده از خوون­چینی­های آجری است که علاوه بر عملکرد بصری، به نظر می­رسد کارکردی اقلیمی نیز دارد. در مقاله حاضر کوشش شده تا با شناخت نحوه شکل­ گیری الگو‌های خوون­ های آجری، نقش این الگوها در تعدیل شرایط اقلیمی از طریق بررسی میزان سایه­ اندازی آن‎ها بر روی بدنه­ ها مورد ارزیابی قرار گیرد. برای انجام این تحقیق نمونه­های متداول خوون­ چینی­ های آجری انتخاب شده و میزان سایه ایجاد شده بر هریک از آن‎ها در ساعات مختلف روز و در جهت­گیری­های مشخص شبیه­ سازی شده‌اند. مقدار سایه ایجاد شده با استفاده از پردازش تصویری محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفته‌است. با توجه به اندازه­ گیری ساعات تابش خورشید بر بدنه­ ها چنین الگوهایی، در زاویه­های مختلف، مقدار سایه ایجاد شده بر روی سطوح را حدود 5/2 تا 5/4 برابر افزایش می­دهند. بررسی­ های انجام شده نشان می­دهد که در شکل­گیری چنین الگوهایی علاوه بر توجه به جنبه­های زیباشناختی، به نقش اقلیمی این الگوها بر افزایش میزان سایه ایجاد شده بر سطوح نیز توجه شده است.

واژه‌های کلیدی: بافت قدیم دزفول، شرایط اقلیمی، خوون چینی، پردازش تصویری، تحلیل سایه

متن کامل [PDF 719 kb]   (10609 دریافت)