جستجو در:
دوره 9، شماره 3 - ( 1398 )
جلد 9 شماره 3 صفحات 190-177 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghasemi K, Hamzenejad M, Meshkini A. Presenting the Physical Planning Pattern of the Islamic Iranian City to Respond to Human Needs from the Perspective of Islam. Naqshejahan 2019; 9 (3) :177-190
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-25360-fa.html
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-25360-fa.html
قاسمی کیمیا، حمزه‌نژاد مهدی، مشکینی ابوالفضل. ارایه الگوی برنامه‌ریزی کالبدی شهر ایرانی اسلامی برای پاسخ به نیازهای انسان از منظر اسلام. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1398; 9 (3) :177-190
1- گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، k.ghasemi@modares.ac.ir
2- گروه معماری، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3- گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- گروه معماری، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3- گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (6506 مشاهده)
مطالعه حاضر، با هدف ارایه الگوی شهر ایرانی اسلامی برای پاسخ به نیازهای انسان از منظر اسلام انجام شد که از روش کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه به‌عنوان مهم‌ترین ابزارهای گردآوری داده‌های مورد نیاز استفاده شد. رویکرد برنامه‌ریزی مورد تاکید الگوی ارایه‌شده، توسعه پایدار شهری با رهیافت برنامه‌ریزی تعاملی و رویکرد مطالعاتی الگو نیز رویکرد معرفت‌گرایانه بود. به این صورت که با توجه به اهمیت انسان به شناخت خود از دید اسلام پرداخته و به تبع ابعاد گوناگون وجودی او شهر اسلامی متناسب با انسان و نیازهای جسمانی و روحانی او در چهار رده نیازهای زیست‌محور، تفریح‌محور، فرهنگ‌محور و معنامحور شکل گرفت. سپس به سبب تحقق بهینه هر یک از نیازهای چهارگانه انسان، مهم‌ترین اصول محتوایی شهر ایرانی اسلامی شامل عدالت، محله‌محوری، مسجدمحوری، پرهیز از انواع مزاحمت‌ها، محرمیت، زیبایی و ارتباط با طبیعت معرفی شد. از سوی دیگر در این الگو اهداف شهر زیست‌پذیر به‌عنوان مبنای نظری در نظر گرفته شد، با این تفاوت که به جای تاکید بر لایه‌های پایین (نیازهای جسمانی) بر برنامه‌ریزی دقیق و رشد حداکثری در تامین لایه‌های بالاتر (نیازهای روحانی) انسان تحت عنوان شهر رشدپذیر تاکید شد. همچنین در این الگو بر دو ساحت بالقوه نفس تاکید شد که برای عمل‌کردن براساس آن باید به دو ساحت اول تنها در حد ضرورت پاسخ داد تا لایه‌های بالاتر شکوفا شوند. درحقیقت هدف اصلی این الگو زمینه‌سازی و هشدار برای برنامه‌ریزی دقیق و رشد حداکثری در لایه‌های سه و چهار (فرهنگ‌محور و معنامحور) آن بود که این نیز هدف اصلی تعریف انسان است. مهم‌ترین نکته در شهر رشدپذیر، توجه به بعد چهارم یعنی نیازهای معنامحور بود.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1397/7/1 | پذیرش: 1398/6/25 | انتشار: 1398/11/21
دریافت: 1397/7/1 | پذیرش: 1398/6/25 | انتشار: 1398/11/21
فهرست منابع
1. Pakzad P. An intellectual history of urbanism, from "quantity" to "quality". 1st Edition. 2nd Volume. Tehran: Armanshahr, shahidi; 2011. [Persian]
2. Choay F. Lurbanism, utopias and realities, an anthology. 1st Edition. Habibi M, translator. Tehran: University of Tehran Press; 1996. [Persian]
3. Jacobs J. The death and life of great American cities. Parsi HR, Aflatouni A, translators. 1st Edition. Tehran: University of Tehran Press; 2008. [Persian]
4. Khorasani M. Explanation of livability of surrounding village with quality of life approach (case study: Of Varamin City) [Dissertation]. Tehran: University of Tehran; 2012. [Persian]
5. Rastbin S, Jafary Y, Daram Y, Moazezi Mehr Tehran AM. Research on relationship between environmental qualities and continuation of urban life in public realm. BAGH-E NAZAR. 2012;9(21):35-44. [Persian]
6. Meshkini A, Ghasemi K. The place of cultural spaces in contemporary urban development plans (evaluation of the area and per capita of cultural services in the comprehensive plan and detailed plans of Isfahan metropolis). Q J Socio Cult Dev Stud. 2018;7(2):39-66. [Persian]
7. Mahdavi Nejad MJ, Molaei M. Comparative comparison of Tehran with Islamic cities with modern structure. Tehran: Tehran Urban Research and planning center, Information Technology Management and Documentation Center; 2013. [Persian]
8. Gholipour R, Mohammadi Abyaneh HR. A reflection on the concept of the Islamic city: Introduction to model of urban progress Islamic Iranian. Tehran: Model of Progress; 2014. [Persian]
9. Kheirabadi M. Iranian cities: Formation and development. Syracuse: Syracuse University Press; 2000.
10. Pourjafar MR, Pourjafar A. Proposed «Mahallah» with centrality of mosque and public spaces in Persian-islamic city. J Iran Islam Stud. 2012;3(10):15-24. [Persian]
11. Pourahmad A, Faraji Molayee A, Manouchehri Miyandoab A, Azimi A. The effect of modernism on the space-physical development of Iranian Islamic cities (a case study of Tehran). J Iran Islam Stud. 2011;2(6):47-62. [Persian]
12. Ghasemi K, Hamzenejad M, Meshkini M. The spatial analysis of the livability of 22 districts of Tehran Metropolis using multi-criteria decision making approaches. Sustain Cities Soc. 2018;38:382-404. [DOI:10.1016/j.scs.2018.01.018]
13. Ghasemi K, Hamzenejad M, Meshkini M. The livability of Iranian and Islamic cities considering the nature of traditional land uses in the city and the rules of their settlement. Habitat Int. 2019;90:102006. [DOI:10.1016/j.habitatint.2019.102006]
14. Ghasemi K, Hamzenejad M, Meshkini M. An analysis of the spatial distribution pattern of social-cultural services and their equitable physical organization using the TOPSIS technique: The case-study of Tehran, Iran. Sustain Cities Soc. 2019;51:101708. [DOI:10.1016/j.scs.2019.101708]
15. Meshkini M, Ghasemi K. The most important principles of Iranian Islamic's urban planning. Saarbrücken: LAP Lambert Academic Publishing; 2018.
16. Falahat S. Cities and metaphors, beyond imaginaries of Islamic urban space. Abingdon: Routledge Press; 2018. [DOI:10.4324/9781315851754]
17. Falahat S. Re-imaging the city: A new conceptualisation of the urban logic of the "Islamic city". Berlin: Springer Vieweg; 2014. [DOI:10.1007/978-3-658-04596-8]
18. Mofidi Shemirani M. The environmental and social manifestation of Islamic-Iranian urban and architectural configuration. Int J Archit Urban Dev. 2011;1(2):35-8.
19. Jamalinezhad M, Talakesh SM, Soltani SH. Islamic principles and culture applied to improve life quality in Islamic cities. Soc Behav Sci. 2012;35:330-4. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.02.095]
20. Hamzehnejad M. Conceptual and applied principles in designing of religious buildings in Shia Attitudes [Dissertation]. Tehran: Iran University of Science and Technology; 2012. [Persian]
21. Ghasemi K. The designing of Iranian Islamic pattern of physical planning for metropolises to fulfill human needs (case study: Tehran metropolis) [Dissertation]. Tehran: Tarbiat Modarres University; 2018. [Persian]
22. Hamzenejad M, Noghrekar A, Ranjbar Kermani AM. An introduction on Islamic identity in architecture and urbanism. 1st Edition. Tehran: Payame Sima Press; 2009. [Persian]
23. Va'ezi A. Man from Islam's view. Orazani N, editor. 1st Edition. Tehran: The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (SAMT); 1998. [Persian]
24. Khosrowpanah A. Sharia scope. Tehran: Ma'aref Press; 2003. [Persian]
25. Javadi Amoli A. Human beings from the beinning to the end. 7th Edition. Qom: Aasra Press; 2016. [Persian]
26. Huitt W. Hierarchy of needs. In: Moghaddam FM, editor. The SAGE encyclopedia of political behavior. Thousand Oaks: SAGE Publications; 2017. pp. 356-357.
27. Lawer EE. Motivation in work organizations. Monterey: Brooks/Cole Publishing Co; 1973.
28. Lawler III EE, Suttle JL. A causal correlational test of the need hierarchy concept. Organ Behav Hum Perform. 1972;7(2):265-87. [DOI:10.1016/0030-5073(72)90018-9]
29. Alderfer CP. An empirical test of a new theory of human needs. Organ Behav Hum Perform. 1969;4(2):142-75. [DOI:10.1016/0030-5073(69)90004-X]
30. Herzberg F. The motivation to work. 2nd Edition. Hoboken: Wiley; 1959.
31. Wahba MA, Bridwell LG. Maslow reconsidered: A review of research on the need hierarchy theory. Acad Manag Proc. 1973;1973(1):514-20. [DOI:10.5465/ambpp.1973.4981593]
32. Ivancevich JM. Perceived need satisfactions of domestic versus overseas managers. J Appl Psychol. 1969;53(4):274-8. [DOI:10.1037/h0027854]
33. Tang TL, West WB. The importance of human needs during peacetime, retrospective peacetime, and the Persian Gulf War. Int J Stress Manag. 1998;5(1):25-37. [DOI:10.1023/A:1022902803386]
34. Krech D, Crutchfield R, Ballachey E. Individual in society; A textbook of social psychology. New York: McGraw-Hill; 1962.
35. Alderfer CP. Existence, relatedness, and growth: Human needs in organizational settings. New York: Free Press; 1972.
36. Shamlou S. Schools and theories in personality psychology. 7th Edition. Tehran: Roshd Press; 2003. [Persian]
37. Al-Ghazali AH. MAAREJ AL-QODS FI MADAREJ MAAREFAT AL-NAFS. Beirut: Dar Al-Afagh Al-Jadida; 1975. [Arabic]
38. Sayyid Qutb. In the shadows of the Qur'an. Beirut: Dar AL-Shorough; 1981. [Arabic]
39. Sadr MB. Islamic school: Modern man and social problem. 1st Edition. Qom: Islamic Book House; 2003. [Arabic]
40. Rashid Rida M. Al-Manar interpretation. Beirut: Blasphemy House Press; 1990. [Arabic]
41. Sobhani Tabrizi J. Theology and Islamic education. 3rd Edition. Qom: Institute of Teaching and Research of Imam Sadiq Press; 1993. [Persian]
42. Feizi K, Jafari A, Jafari Tabrizi MT. The holy Qoran: The symbol of reasonable life. 7nd Edition. Tehran: The Allameh Jafari Institute Press; 2013. [Persian]
43. Tabatabai MH. AL-Mizan interpretation. Mousavi Hamedani SMB, translator. 39th Edition. 17th Volume. Qom: Department of Teachers, Institute of Supervision, Islamic Publications; 2017. [Persian]
44. Motahari M. Islam and time circumstances. 9th Edition. 1st Volume. Tehran: Sadra Press; 1994. [Persian]
45. Mesbah Yazdi MT. Qur'anic knowledge: Theology-cosmology-anthropology. 5nd Edition. Qom: Imam Khomeini Educational Research Institute; 2006. [Persian]
46. Kalantari I. The objective solutions of Quran's response to the needs of contemporary people. J Interpret Res. 2010;1(2):35-60. [Persian]
47. Hassan Zadeh Amoli H. Lessons of self-knowledge. 2nd Edition. Qom: Alef, Lam, Mim Press; 2013. [Persian]
48. Noghrekar A. Human interaction with geometric space ideas in architecture. 1st Edition. Tehran: Amir Kabir Press; 2014. [Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |