1- ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﺎری، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﯽ تبریز، تبریز، ایران ، ahadebrahimi@tabriziau.ac.ir
2- ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﺎری، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﯽ تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (9264 مشاهده)
ﺑﻪواﺳﻄﻪ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎی ﻣﮑﺮر، ﻣﺪاﺧﻼت ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ از اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ایران، ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮیز در دوره ﭘﻬﻠﻮی اول، ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات زیادی در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮی ﺑﻮده اﺳﺖ. در این دوره ﺑﺎ ورود ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ و ایجاد ﺳﺎزهﻫﺎی ﺟﺪید و اﻧﺪیشهﻫﺎی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آن، ﻣﻌﻤﺎری ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪای ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﻪواﺳﻄﻪ ﻫﻤﺴﺎیگی ﺑﺎ دول روس و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و ﺣﻀﻮر ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن آﻟﻤﺎﻧﯽ و ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﺑﻨﺎﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ در ﻧﻘﺎط ﺷﻬﺮی ﻣﺨﺘﻠﻒ آن اﺳﺖ. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، اﻟﮕﻮﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻌﻤﺎرِی ﺻﻨﺎیع ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪای ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮیز در دوره ﭘﻬﻠﻮی اول و ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮیی ﺑﻪ ﺳﻮال زیر اﺳﺖ: اﻟﮕﻮی ﻣﻌﻤﺎری ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮیز و ارزشﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻮﺟﻮد آن در دوره ﭘﻬﻠﻮی ﭼﯿﺴﺖ؟ روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﺮآیندی از روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯿﺪاﻧﯽ، ﺗﺎریخی- ﺗﻔﺴﯿﺮی و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ- ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﺳﺖ. ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای ﻧﺸﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﺳﺎس ﮐﺎر ﺑﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ و اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎیج ﮐﺎرﺑﺮدی اﺳﺖ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺳﺎﻻﻣﺒﻮرﺳﺎزی، ﭼﺮمﺳﺎزی ﺧﺴﺮوی، ﺣﺎج اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺟﻮان و ﭘﺸﻤﯿﻨﻪ ﺗﺒﺮیز ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎیج ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ اﻟﮕﻮی ﻣﻌﻤﺎری ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ در دوره ﭘﻬﻠﻮی، ﺳﺎده، ﺑﺪون ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ و دارای ویژﮔﯽﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﻼنﻫﺎی ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪ، ﻧﻤﺎی آﺟﺮی ﺑﺎ ﻗﺎبﻫﺎی آﺟﺮی، ﭘﻮﺷﺶ ﺷﯿﺮواﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺮﭘﺎی ﭼﻮﺑﯽ و ﻓﻠﺰی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ دیوار ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﺎق ﺿﺮﺑﯽ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮه ﭼﯿﻨﯽ و ﺗﺰیینات آﺟﺮی ﺳﺎدهﺷﺪه در ﻧﻤﺎﻫﺎ اﺷﺎره ﮐﺮد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری اسلامی ایرانی پیشرو دریافت: 1397/9/4 | پذیرش: 1397/9/12 | انتشار: 1398/1/31