دوره 9، شماره 3 - ( 1398 )                   جلد 9 شماره 3 صفحات 202-191 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23224991.1398.9.3.7.0

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mansori R, Nasr T, Hadiyanpour M. Islamic Principles and Quranic Verses in Safavid Dynasty and Qajar Dynasty Masterpieces (Case Studies: Chahar-Bagh School-Mosque and Shah-Abdol-Azim Tomb). Naqshejahan 2019; 9 (3) :191-202
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-37041-fa.html
منصوری رضا، نصر طاهره، هادیان‌پور محمد. تجلی مفاهیم اسلامی و قرآنی در آثار دوره صفویه و قاجار (مطالعات موردی: مسجد- مدرسه چهارباغ و آستان شاه عبدالعظیم(ع)). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1398; 9 (3) :191-202

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-37041-fa.html

تجلی مفاهیم اسلامی و قرآنی در آثار دوره صفویه و قاجار (مطالعات موردی: مسجد- مدرسه چهارباغ و آستان شاه عبدالعظیم(ع))
رضا منصوری 1، طاهره نصر2 ، محمد هادیان‌پور3
1- گروه معماری، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران ، r.mansoori@ilam.ac.ir
2- گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3- گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده:   (7109 مشاهده)
اهداف: تجلی مفاهیم اسلامی و قرآنی در آثار دوره صفویه و قاجار موضوعی بسیار مهم در درک معماری اسلامی ایرانی است. هدف از مطالعه حاضر، نمایش تاثیر قرآن مجید در شکل‌دهی آثار دوره‌های صفویه و قاجار بود.
ابزار و روش‌ها: این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و تحقیقات میدانی به مقایسه تطبیقی نقوش کاشی‌کاری دو بنای مهم از این ادوار پرداخت.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که در دوره صفوی رنگ‌های غالب کاشی‌کاری لاجوردی و فیروزه‌ای و در دوره قاجار زرد و نارنجی بوده است. خط غالب در مجموعه چهارباغ ثلث و کوفی- بنایی و در آستان حضرت شاه عبدالعظیم(ع) نستعلیق بود. در کاشی دوره صفوی نقوش هندسی و گیاهی هر کدام به‌صورت مجزا و ساده به کار رفته بودند، ولی در دوره قاجار، استفاده تلفیقی از نقوش گیاهی و هندسی با جزییات فراوان مشاهده شد. همچنین مشخص شد که با توجه به تاثیر هنر غرب بر هنر قاجار، نقوش آن از حالت روحانی خارج شده است و استفاده از نقوش طبیعت‌گرا مانند نقوش انسانی، جانوری، گل‌ها و میوه‌ها تحت تاثیر هنر غربی در هنر کاشی‌کاری معماری ایران به وجود آمدند. همچنین قرآن مجید منبع الهام هنرمندان و طراحان آثار دوران اسلامی بوده است.
نتیجه‌گیری: مروری بر دو نمونه موردی مطالعه‌شده، مسجد- مدرسه چهارباغ و آستان شاه عبدالعظیم(ع) نشان‌دهنده آن است که آیات قرآن مجید را می‌توان منشا ایده‌پردازی هنرمند در درک آثار دوره صفویه و قاجار دانست.
 
واژه‌های کلیدی: قرآن مجید، آستان حضرت شاه‌عبدالعظیم، مسجد-مدرسه چهارباغ، دوره قاجار، دوره صفویه
متن کامل [PDF 2062 kb]   (2745 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1398/7/12 | پذیرش: 1398/8/7 | انتشار: 1398/11/21
فهرست منابع
1. Bemanian MR, PourJafar MR, Ahmadi F, Sadeghi AR. A review of spiritual identity and sacred suppositions in the architecture of Shi'i mosques. Shiite Stud. 1389;8(30):37-70. [Persian]
2. Mahdavinezhad MJ. Islamic art in challenge with contemporary concepts and new horizons. HONAR-HA-YE-ZIBA. 2002;12(12):23-32. [Persian]
3. Shakeri M, Bemanian MR, Ansari M. Manifestation of Dhikr in Islamic-Iranian architectural space through gospel and warning; A case study of Mosques of Islamic-Iranian architecture. NAQSH-E JAHAN. 2018;8(2):71-9. [Persian]
4. Rahnavard Z. Philosophy of Islamic art. 5th Edition. Tehran: SAMT; 2009. [Persian]
5. Mahdavinezhad MJ, Mashayekhi M, Bahrami M. Mosque design patterns in contemporary architecture. Iran Univ Sci Technol. 2015;2(4):1-15. [Persian]
6. Mahdavinezhad MJ. Philosophy of Islamic architecture, investigation of spiritual deep-structures of Islamic architecture. HONAR-HA-YE-ZIBA. 2004;19(19):66-57. [Persian]
7. Mahdavinezhad MJ, Bemaniyan M, Molaee M. Architecture in context-inspiration of contextualism in designs. NAGHSH-E JAHAN. 2011;1(1):21-34. [Persian]
8. Mahdavinejad MJ. Dilemma of prosperity and technology in contemporary architecture of developing countries. NAGHSH-E JAHAN. 2014;4(2):36-46. [Persian]
9. Mahdavinejad MJ, Saadatjoo P. Search for identity in contemporary architecture of Saudi Arabia . Iran Univ Sci Technol. 2014;1(1):57-74. [Persian]
10. Bemaniyan MR, Momeni K, Soltanzade H. Comparative investigation of patterns of Tile work of two mosques- Chaharbagh school and Seyyed Isfahan. J Comp Art Stud. 2011;1(2):1-16. [Persian]
11. Bemaniyan MR, Momeni K, Soltanzade H. Investigation of innovations and developments of ornaments and patterns of tile work of mosques (schools) of Qajar era. NEGAREH. 2011;6(18):35-47. [Persian]
12. Sarikhani M. Investigation of archaeology of architecture and urbanism of Malayer City in Qajar era. 1st Edition. Malayer: ELM GOSTAR; 2003. [Persian]
13. Makkinezhad M. History of Iranian art in Islamic era- Islamic ornaments. 2nd Edition. Tehran: SAMT; 2008. [Persian]
14. Bani Masoud A. Contemporary architecture of Iran (challenge of tradition and modernity). Seyed Ahmadian A, Khodapanahi H, editors. 3rd Edition. Tehran: HONARE MEMARI-E GHARN; 2010. [Persian]
15. Kianmehr G, Taghavinejad B. The comparative study of Chaharbagh school of Esfahan tile inscriptions and the beliefs in Safavid era. Hist Res. 2011;3(2):133-54. [Persian]
16. Zomarshidi H. Tile-work's evolution transition in architectural works. J Iran Archit Stud. 2013;1(2):65-78. [Persian]
17. Sarafzadegan A. Comparison of paint and tile in Safavid and Qajar eras (Chaharbagh school and Mosque and Seminary of shahid Motahri) [Dissertation]. Tehran: Tarbiat Moddares University; 2001. [Persian]
18. Hammadi AA, Hosseini SA. Knowing Koleyni's sources in codifying Al-Kafi. Hadith Mysticism Stud. 2014;0(11) :181-206. [Persian]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.