دوره 11، شماره 4 - ( 1400 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 133-117 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- کارشناس ارشد حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، saeedkelayeh@yahoo.com
2- کارشناس ارشد حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- دکترای حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی- دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
2- کارشناس ارشد حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- دکترای حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی- دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده: (1764 مشاهده)
اهداف: بنای سردر باغ ملی تهران که طی دهههای طولانی، عنوان نماد شهر تهران را یدک میکشیده است، وضعیت کنونی خود را محصولی از رویدادها، تغییر نگرشها، تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی میبیند. بسیاری از این تغییرات زیر لایههای تاریخی کالبدی بنا مدفون شدهاند که در این مطالعات، با استناد به تجربه سازمان زیباسازی شهر تهران و شهرداری تهران، به خواناسازی اثر پرداخته می شود.
روشها: مطالعه حاضر از جنس توصیفی- تحلیلی و میدانی - اکتشافی است، بهاینترتیب که تلاش شده است تا یافتههای حین خواناسازی و گمانهزنی برای قرائت عناصر و ویژگیهای نامشهود اثر را با مطالعات کتابخانهای و بررسی اسنادی همراه ساخته و تحلیل مناسبی از تحولات و عوامل تأثیرگذار بر این تحولات را ارائه دهد.
یافتهها: بررسیهای صورت گرفته حاکی از چهار دوره متمایز حیات برای اثر مذکور است: 1- مرحله اول، دوره شکلگیری بهعنوان شاخص قدرت جدید اداره پایتخت با تمرکز بر جنبه یادمانی؛ 2- مرحله دوم، دوره توفق جریان توسعه و نوسازی شهر بر این اثر نمادین؛ 3- مرحله سوم، دوره فراموشی و افول؛ 4- مرحله چهارم، دوران شکوفایی مجدد و بازتعریف ارزشهای تاریخی و نمادین.
نتیجهگیری: مطالعات حاضر بدنبال پاسخ ابهامات پیرامون روند شکلگیری، تحولات و شکوفایی مجدد اثری یادمانی است که در دورهای نماد تهران جدید بوده است و امروزه بهعنوان نماد تهران قدیم شناخته میشود. در این بررسیها نحوه خلق یک اثر و تبدیل آن به کانون توجهات و نهایتا افول آن براثر تحولات اجتماعی و سیاسی مشخص میشود.
روشها: مطالعه حاضر از جنس توصیفی- تحلیلی و میدانی - اکتشافی است، بهاینترتیب که تلاش شده است تا یافتههای حین خواناسازی و گمانهزنی برای قرائت عناصر و ویژگیهای نامشهود اثر را با مطالعات کتابخانهای و بررسی اسنادی همراه ساخته و تحلیل مناسبی از تحولات و عوامل تأثیرگذار بر این تحولات را ارائه دهد.
یافتهها: بررسیهای صورت گرفته حاکی از چهار دوره متمایز حیات برای اثر مذکور است: 1- مرحله اول، دوره شکلگیری بهعنوان شاخص قدرت جدید اداره پایتخت با تمرکز بر جنبه یادمانی؛ 2- مرحله دوم، دوره توفق جریان توسعه و نوسازی شهر بر این اثر نمادین؛ 3- مرحله سوم، دوره فراموشی و افول؛ 4- مرحله چهارم، دوران شکوفایی مجدد و بازتعریف ارزشهای تاریخی و نمادین.
نتیجهگیری: مطالعات حاضر بدنبال پاسخ ابهامات پیرامون روند شکلگیری، تحولات و شکوفایی مجدد اثری یادمانی است که در دورهای نماد تهران جدید بوده است و امروزه بهعنوان نماد تهران قدیم شناخته میشود. در این بررسیها نحوه خلق یک اثر و تبدیل آن به کانون توجهات و نهایتا افول آن براثر تحولات اجتماعی و سیاسی مشخص میشود.
واژههای کلیدی: سردر باغ ملی، میراث معاصر، باستانشناسی معماری، سازمان زیباسازی شهر تهران، شهرداری تهران، ارزش حفاظت، پایداری
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری کارا
دریافت: 1400/4/1 | پذیرش: 1400/4/26 | انتشار: 1400/10/20
دریافت: 1400/4/1 | پذیرش: 1400/4/26 | انتشار: 1400/10/20
فهرست منابع
1. آقاییمهر معین، میرهاشمینسبآستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-30714-fa.html [Article] [DOI]
2. اکبری علی اکبر, بذرافکن کاوه, تهرانی فرهاد, سلطان زاده حسین. بازشناسی نگرش به زمینه در بناهای ساخته شده میدان مشق تهران در دوره پهلوی اول. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 1396؛ 8(30):5-14. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=346862 [Article]
3. امیرخانی غلامرضا, نوروزی جمشید, عسگری پریسا. بررسی روند تأسیس کتابخانه ی ملی و توسعه ی آن تا 1320 ش با تکیه بر اسناد آرشیوی. گنجینه اسناد. 1398؛ 29(3): 6-34. http://ganjineh.nlai.ir/article_2380.html [Article]
4. انصاری ثمینه، عندلیب علیرضا. الگویی نوین برای ارزیابی میزان مشارکتی بودن طرح ها، نمونه: محله خوب بخت. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۵؛۶(۱):۵-۱۷. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-3203-fa.html [Article]
5. ایرانی شاد عارفه، حبیب فرح. پیوند دوباره با محله: معاصرسازی مکان مبنا و تغییرکاربری خانه های باارزش تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛ ۱۱(۲): ۱-۲۶. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-52189-fa.html [Article] [DOI]
6. بهرامی پناه امیر، امیرزاده دانا الناز. جلوه های پایداری در معماری ایران؛ نمونه مطالعاتی: خانه مینایی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۲):۱۰۰-۸۶. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-53523-fa.html [Article] [DOI]
7. بیگدلو رضا. کارکرد نهاد موزه ایران باستان در اندیشه دولت ملت دوره پهلوی. پژوهش های تاریخی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان). 1398؛ 11(2): 99 -117. http://dx.doi.org/10.22108/jhr.2019.116596.1697 [Article] [DOI]
8. پنجهباشی ا. مطالعه تحلیلی نقاشی نظامی میدان مشق اثر محمدحسن افشار در دوره قاجار. پیکره پژوهش هنرهای تجسمی. 1400؛ 10(24): 79-91. https://dx.doi.org/10.22055/pyk.2021.17254 [Article] [DOI]
9. پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرحهای توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرحهای تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-2086-fa.html&sw=
10. پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش “بازآفرینی“ مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت “زندگی شهروندی“ نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-7441-fa.html&sw= [Article] [DOI]
11. حبیب, فرح, اعتصام ایرج, قدوسی فر سیدهادی. تبارشناسی پارک های شهری دوره پهلوی اول، نمونه موردی: باغ ملی تهران. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1392؛6(11):61-73. http://www.armanshahrjournal.com/article_33465.html [Article]
12. حقیقتبین مهدی، بیداربخت نیلوفر. اﻓﺰایش ﻣﺴﺮتﺑﺨﺸﯽ در اﺣﯿﺎی ﻣﻨﺎﻇﺮ ﭘﺴﺎﺻﻨﻌﺖ. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛۹(۱):۶۵-۵۵. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-25953-fa.html [Article] [DOI]
13. حناچی پیروز، ملازاده فاطمه، فدائی نژاد بهرامجردی سمیه. توسعه چارچوب مفهومی مدیریت ارزشمبنا در مکانهای فرهنگی تاریخی (با نگاهی به فرهنگ اسلامی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛۷(۳):۱۴-۱. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-5582-fa.html [Article]
14. رضایی قهرودی صدیقه، مهدوی نژاد محمدجواد. بازخوانی و تطبیق معیارهای ارزشگذاری جهانی برای آثار میراث معماری صنعتی. نشریه علمی مرمت و معماری ایران. ۱۳۹۸؛۹(۱۷):۳۸-۲۱. https://mmi.aui.ac.ir/article-1-526-fa.html [Article] [DOI]
15. رنجکش ریحانه، فدائینژاد بهرامجردی سمیه. انطباقپذیری و استفاده مجدد از میراث صنعتی به مثابه تداوم هویت شهری؛ کارخانه سالامبورسازی تبریز و کارخانه چرمسازی ایگوالادا اسپانیا. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۹؛۱۰(۱):۶۲-۵۵. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-40436-fa.html [Article] [DOI]
16. رنگچیان علی. سکوت، سکون و حرکت در میدان مشق. نشریه تخصصی هنرهای کاربردی. 1393؛3(4):59-71. https://aaj.semnan.ac.ir/?_action=articleInfo&article=380 [Article]
17. روحی صفورا، ولیبیگ نیما. ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮ ﭘﻼن ﭼﻬﺎرﺑﺎغﻫﺎی ﭘﯿﺶ از ﺻﻔﻮی ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻼن ﺑﺎغﻫﺎی ﺻﻔﻮی ﻣﻮﺟﻮد اﺻﻔﻬﺎن. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛۸(۴):۲۴۷-۲۴۱. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-31776-fa.html [Article] [DOI]
18. سیادتان سعیدرضا، پورجعفر محمدرضا. آزمون کاربرد گراف توجیهی در معماری ایرانی-اسلامی؛ نمونه های موردی: خانۀ رسولیان یزد، خان های در ماسوله. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛۴(۳):۳۹-۲۷. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-4527-fa.html&sw= [Article] [DOI]
19. علی نژاد, پورگنجی, دارابی. ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی پروژه ارتقاء کیفی میدان مشق تهران. جامعه شناسی اقتصادی و توسعه. 1398؛8(2):333-62. https://sociology.tabrizu.ac.ir/article_9708.html [Article]
20. فنی, شیرزادی, فرزانه. تحلیل عوامل موثر بر بازآفرینی فضاهای تاریخی شهر (مطالعه موردی: میدان مشق، تهران). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی. 1397؛13(1):179-97. http://jshsp.iaurasht.ac.ir/article_540511.html [Article]
21. قائم گیسو. تاثیر معماری باغ های متقدم ایران بر معماری باغهای متاخر. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛۷(۳):۷۸-۶۳. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-11319-fa.html [Article] [DOI]
22. لطیفی محمد، دیبا داراب. داده کاوی ساختار فضایی مسکن بومی قاجار؛ نمونه موردی: خانه جنگجویان اصفهان. نقش جهان – مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1399؛10(3):171-163. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-43890-en.html [Article] [DOI]
23. متقی ملیکا، نوروز برازجانی ویدا، دهباشی شریف مزین. نقش تغییر کاربری در شبکه فضای میانوند و دینامیسم شهری؛ نمونه موردی: خانههای تاریخی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛ ۱۱(۲): ۲۷-۴۸. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-53425-fa.html [Article] [DOI]
24. مدقالچی لیلا، انصاری مجتبی، بمانیان محمدرضا، پورجعفر محمدرضا. تفکرِ تعقلّیِ شیعی و تأثیر آن در معماری منظر دوره صفویه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۵؛۶(۲):۵۹-۴۸. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-6586-fa.html&sw= [Article] [DOI]
25. مطلبی قاسم، حیدری شاهین، شیرمحمدی شهرام. خوانشی از جایگاه و نقش برندسازی معماری بر رقابتپذیری شهری در شهرهای جهانی. مدیریت شهری و روستایی. ۱۳۹۴؛۱۴(۴۰):۱۷۷-۲۰۶. http://ijurm.imo.org.ir/browse.php?a_id=621&sid=1&slc_lang=fa [Article]
26. مظاهریان حامد، کی نوش امیرمهدی، کی نوش آریا. توسعه درونزای شهری و باز زنده سازی هویت شهری معماری اسلامی ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛۷(۱):۱۲-۱. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-6130-fa.html [Article]
27. مقصودزاده مهکامه، نصر طاهره. تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با راهبردهای سبز برای معاصرسازی سایت سیلوی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۱):۱۹-۱. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-57930-fa.html [Article]
28. منشی زاده, باقری, سیده مهسا. شرح یک تجربۀ آموزشی: بازنمایی ترسیمی دانشجویان معماری از خوانایی باغ ملی: بازشناسی عوامل مؤثر بر ثبت تصویر ذهنی از مکان، مبتنی بر نقشههای شناختی. اندیش نامه معماری. 1400؛1(2): 61-75. http://arcand.journal.art.ac.ir/article_977.html [Article]
29. مولائی محمد مهدی، سلیمانی رسول. رشد اقتصادی و توسعه شهری از طریق بازآفرینی خانه های ارزشمند تاریخی نمونه موردی: خانه های تاریخی شهر همدان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛۷(۳):۱۰۴-۹۵. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-3919-fa.html [Article]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |