جستجو در:
دوره 12، شماره 2 - ( 1401 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 20-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini S A, Bemanian M. shape Grammar of Kashan’s traditional Houses: Investigation of the formal structure and spatial relations of 19 historical houses of Kashan. Naqshejahan 2022; 12 (2) :1-20
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-56632-fa.html
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-56632-fa.html
حسینی سیدامیر، بمانیان محمدرضا. دستور زبان شکل خانه‌های سنتی کاشان: بررسی ساختار شکلی و روابط فضایی 19 خانه تاریخی کاشان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1401; 12 (2) :1-20
1- استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، bemanian@modares.ac.ir
2- دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، bemanian@modares.ac.ir
چکیده: (3300 مشاهده)
اهداف: تاکنون معماری ایرانی از جنبه‌های تاریخی، فلسفی، شکلی و فضایی موردمطالعه قرارگرفته است. دستور زبان شکل ابزاری تحلیلی برای مطالعه سبک‌ها و تاریخ معماری است که توانایی ارائه یک‌زبان مشترک و چهارچوب مفهومی، شکلی منسجم و یکپارچه برای بررسی تفاوت‌های جغرافیایی و تحولات زمانی معماری ایرانی دارد. در این پژوهش گام نخست برای تدوین این دستور زبان مشترک معماری ایرانی، با تدوین یک دستور زبان شکل اختصاصی مربوط به خانه‌های سنتی کاشان، برداشته‌شده است.
روش ها: از صد خانه میراثی شناسایی شده، تعداد 19 نمونه به روش نمونه‌گیری اتفاقی/قضاوتی انتخاب‌شده‌اند. با تحلیل شکلی و فضایی نمونه‌ها، قواعدی حداقلی برای تولید ساختارهای شکلی و فضایی ارائه‌شده است.
یافته‌ها: دستور زبان ارائه‌شده در 4 مرحله، ساختار شکلی و روابط فضایی میان اشکال را تولید می‌کند. دامنه معتبر متغیرها و بیان جبری ارائه‌شده است. همچنین به کمک دستور زبان، فضاهای موجود در نمونه‌ها گونه شناسی شده‌اند. در خانه‌های کاشان مهم‌ترین فضاها، فضاهایی با عرض 5 پیمون، بر اساس ساختار شکلی به 8 گونه شکلی قابل افراز هستند. ازنظر روابط فضایی میان اجزا نیز می‌توان 6 گونه‌ی مشخص از روابط میان اجزای داخلی هر یک از ساختارهای شکلی پیشین شناسایی کرد که در بخش یافته‌ها شرح داده‌شده‌اند.
نتیجه‌گیری: دستور زبان ارائه‌شده می‌تواند ساختار منسجمی برای مطالعه‌ی معماری ایرانی باشد. همچنین می‌تواند به‌عنوان ابزاری مناسب برای مطالعه‌ی گونه شناسی های شکلی مورداستفاده قرار گیرد. امکان مقایسه و همچنین ارتباط میان گونه‌های مختلف شکلی را فراهم و مطالعات را انسجام بخشد.
روش ها: از صد خانه میراثی شناسایی شده، تعداد 19 نمونه به روش نمونه‌گیری اتفاقی/قضاوتی انتخاب‌شده‌اند. با تحلیل شکلی و فضایی نمونه‌ها، قواعدی حداقلی برای تولید ساختارهای شکلی و فضایی ارائه‌شده است.
یافته‌ها: دستور زبان ارائه‌شده در 4 مرحله، ساختار شکلی و روابط فضایی میان اشکال را تولید می‌کند. دامنه معتبر متغیرها و بیان جبری ارائه‌شده است. همچنین به کمک دستور زبان، فضاهای موجود در نمونه‌ها گونه شناسی شده‌اند. در خانه‌های کاشان مهم‌ترین فضاها، فضاهایی با عرض 5 پیمون، بر اساس ساختار شکلی به 8 گونه شکلی قابل افراز هستند. ازنظر روابط فضایی میان اجزا نیز می‌توان 6 گونه‌ی مشخص از روابط میان اجزای داخلی هر یک از ساختارهای شکلی پیشین شناسایی کرد که در بخش یافته‌ها شرح داده‌شده‌اند.
نتیجه‌گیری: دستور زبان ارائه‌شده می‌تواند ساختار منسجمی برای مطالعه‌ی معماری ایرانی باشد. همچنین می‌تواند به‌عنوان ابزاری مناسب برای مطالعه‌ی گونه شناسی های شکلی مورداستفاده قرار گیرد. امکان مقایسه و همچنین ارتباط میان گونه‌های مختلف شکلی را فراهم و مطالعات را انسجام بخشد.
واژه‌های کلیدی: معماری ایرانی، معماری معاصر، ساختار شکلی، الگوهای فضایی، کاشان، دستور زبان شکل، پایداری
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1400/8/2 | پذیرش: 1400/11/6 | انتشار: 1401/4/1
دریافت: 1400/8/2 | پذیرش: 1400/11/6 | انتشار: 1401/4/1
فهرست منابع
1. لطیفی محمد، دیبا داراب. داده کاوی ساختار فضایی مسکن بومی قاجار؛ نمونه موردی: خانه جنگجویان اصفهان. نقش جهان – مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1399; 10 (3): 171-163 [Article] [DOI]
2. آزادی فر ارسلان، عمرانی پور علی، مسعودی نژاد مصطفی، وفامهر محسن. بازشناسی تاثیر نورگیرهای سقفی بر معماری خانه های تاریخی کاشان (مطالعه موردی: خانه بروجردی ها). مطالعات محیطی هفت حصار. 1399; 9 (33): 124-109 [Article] [DOI]
3. نوابخش مهرداد، شیرازی محمد، آقااحمدی قربانعلی. نگرشی جامعه شناسانه بر معماری خانه های تاریخی کاشان. هویت شهر. 1393; 8 (20): 62-49 [Article]
4. سلطان زاده حسین، قاسمی نیا مازیار. گونه شناسی ساختار کالبدی-کارکردی معماری مسکونی استان گلستان. آرمانشهر معماری و شهرسازی. 1390; 4 (7): 15-1 [Article]
5. سعادتی وقار پوریا، ضرغامی اسماعیل، قنبران عبدالحمید. واکاوی تعامل بین گونه های شکلی مسکن سنتی و ارتباطات فضایی با استفاده از ابزار نحو فضا (نمونه موردی: خانه های سنتی کاشان). مطالعات معماری ایران. 1398; 1 (16): 180-153 [Article] [DOI]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |