دوره 14، شماره 1 - ( 1403 )
جلد 14 شماره 1 صفحات 47-35 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، moh.pourzargar@iauctb.ac.ir
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، moh.pourzargar@iauctb.ac.ir
چکیده: (952 مشاهده)
اهداف: توسعه فناوری و سازماندهی فضاها براساس نگرشهای عملکردگرا و صحنهسازیهای بصری مدرن موجب بروز محصولات قالبی در سیمای شهری ایرانِ معاصر شده که بیشتر به نیازهای فیزیکی و جلوه‌های بصری پرداخته است. در مواجه با معماری گذشته بدلیل وجود پیوند روحی میان معماری و ادبیات، جلوههایی از مضامین انسانی در ارتباط با فضا ملاحظه میشود. به منظور برقراری مجدد این پیوند خوانش «فضای تغزل حافظ» به منظور بازشناخت مفهوم فضا مورد توجه قرار گرفت.
روش ها: واقعیت فضا در حوزههای فلسفه و معماری در ارتباط با تجربهی انسان و مطالعات پدیدارشناسی مطرح میشود. فضای درونی شعر حافظ نیز در ارتباط با انسان تجربه میشود بنابراین روش تحقیق این پژوهش پدیدارشناسی است. به منظور شناخت تجربههای انسانی در ارتباط با فضای تغزل حافظ و بازشناخت «مفهوم فضا» این مقاله به خوانش تجربههای انسانی گروهی از متخصصین در رشتههای مختلف پرداخته است.
یافته ها: یافتههای پژوهش مفهوم «فضای تغزل حافظ» را در ارتباط پیوسته و تنیده با حضور انسان بدنمند (کالبد – ذهن) مطرح میکند به گونهای که انسان در فضای تغزل و فضای تغزل در وجود انسان معنادار میشود. در واقع این فضا در یک رابطهی دیالکتیک چند وجهی (لایههای مرئی و نامرئی) خارج از محوریت و تمرکزگرایی بر انسان یا دیگر پدیدهها پدیدار میشود.
نتیجه گیری: در نهایت با توجه به مفاهیم استخراج شده از فضای تغزل شعر حافظ، فضایی میانجی، بدنمند و منشوری در یگانگی با حضور انسان مطرح شده که بر این اساس مدل چگونگی فضاهای تغزلی و مجسم در سیمای شهری و معماری ایران معاصر شکل گرفت.
روش ها: واقعیت فضا در حوزههای فلسفه و معماری در ارتباط با تجربهی انسان و مطالعات پدیدارشناسی مطرح میشود. فضای درونی شعر حافظ نیز در ارتباط با انسان تجربه میشود بنابراین روش تحقیق این پژوهش پدیدارشناسی است. به منظور شناخت تجربههای انسانی در ارتباط با فضای تغزل حافظ و بازشناخت «مفهوم فضا» این مقاله به خوانش تجربههای انسانی گروهی از متخصصین در رشتههای مختلف پرداخته است.
یافته ها: یافتههای پژوهش مفهوم «فضای تغزل حافظ» را در ارتباط پیوسته و تنیده با حضور انسان بدنمند (کالبد – ذهن) مطرح میکند به گونهای که انسان در فضای تغزل و فضای تغزل در وجود انسان معنادار میشود. در واقع این فضا در یک رابطهی دیالکتیک چند وجهی (لایههای مرئی و نامرئی) خارج از محوریت و تمرکزگرایی بر انسان یا دیگر پدیدهها پدیدار میشود.
نتیجه گیری: در نهایت با توجه به مفاهیم استخراج شده از فضای تغزل شعر حافظ، فضایی میانجی، بدنمند و منشوری در یگانگی با حضور انسان مطرح شده که بر این اساس مدل چگونگی فضاهای تغزلی و مجسم در سیمای شهری و معماری ایران معاصر شکل گرفت.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری کارا
دریافت: 1401/1/28 | پذیرش: 1401/5/11 | انتشار: 1403/1/5
دریافت: 1401/1/28 | پذیرش: 1401/5/11 | انتشار: 1403/1/5
فهرست منابع
1. اسماعیلی مراد. بازتاب جلوه‌های لذت این جهانی در شعر، نقاشی و معماری عصر صفوی با استفاده از رویکرد تطبیقی هنری رماک. پژوهش های بین رشته ای ادبی, 1399; 2(4): 36-70. doi: 10.30465/lir.2020.31965.1177 [Article]
2. امانی مصطفی، ایرنه دل موناکو آنا، ننچینی دینا. تحلیل امکان کاربرد نظریه گوستاوو جووانونی به عنوان الگوی اقدام در بافت قدیمی و کهن شهر تاریخی تبریز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۴):۱-۲۴. [Article]
3. امیرکیایی سیدمهدی، مفیدی شمیرانی سیدمجید، مهدوی نژاد محمد جواد، رییس سمیعی محمدمهدی. طراحی به روش واسازی و الگويی برای معماری زيستسازگار. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. 1398؛21(12): 277-289. [Article]
4. امینی, محمدرضا. نمونه‌هایی از تحلیل کارکردگرایانه‌ی تمهیدات ناپیدای هنری در شعر سعدی و حافظ. شعر پژوهی(بوستان ادب), 1401; 14(1): 23-48. doi: 10.22099/jba.2021.40603.4035 [Article]
5. انصاری محمدیار, خالق زاده محمدهادی, نظری جلیل. نقش‌پذیری زنان در شعر معاصر در مقایسه با زنان معمار و هنرمند دوره‌های تیموری و صفوی. مطالعات هنر اسلامی, 1401; 19(47): 40-58. doi: 10.22034/ias.2022.319996.1821 [Article]
6. بمانیان محمدرضا, جهان بخش حیدر, جعفری ها رضا, دل زنده علی. بررسی تطبیقی معماری و شعر در عصر صفوی بر پایه پیچیدگی‌های سبک شناختی آن. نشریه علمی اندیشه معماری, 1400; 5(9): 84-100. doi: 10.30479/at.2020.12429.1414 [Article]
7. بهنوا بابک، پورزرگر محمدرضا. نقش مصالح نوین ساختمانی بر پویایی نما در چهار دهه اخیر معماری ایران ۱۳۵۹-۱۳۹۹. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۳):۶۶-۴۹. [Article]
8. بهنوا بابک، پورزرگر محمدرضا. واکاوی نقش فناوری‌های نوین بر ساختار کالبدی ساختمان‌های منتخب معماری معاصر ایران ۱۳۶۰-۱۴۰۰. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛ ۳(۱):۳۰-۴۷. [Article]
9. بهنوا بابک، رئیسی نافچی مهدی. آسیب‌شناسی شیوه‌های متداول اسکان موقت و نقش نیمه-پیش‌ساختگی بر ایجاد الگویی کارا. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱):۱-۱۶. [Article]
10. پنج تنی, منیره, منصوریان, یزدان, مبینی, مهتاب. پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی مکان: مطالعة موردی میدان نقش جهان. مجله پژوهش های فلسفی, 1396; 11(20): 23-60. [Article]
11. پورجعفر علی، رنجبر احسان، خرمی علی. تببین مدل نوین کیفیت های طراحی شهری فضاهای شهری زیرزمینی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶; ۷ (۳) :۹۴-۷۹. [Article]
12. پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرح های توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرح های تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹.
13. پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش بازآفرینی مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندی نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article]
14. تابان محسن، پورجعفر محمدرضا، بمانیان محمدرضا، حیدری شاهین. تأثیر اقلیم بر شکل تزیینات معماری با تکیه بر تحلیل میزان سایه اندازی خوون چینی های آجری بافت تاریخی دزفول. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۹۰-۷۹. [Article]
15. تدین کیا، مهدوی نژاد محمدجواد، شاهچراغی آزاده. کاربرد الگوریتم‌های ریاضی پیشرفته در یکپارچه‌سازی فرآیند طراحی معماری. معماری و شهرسازی پایدار. 1400; 9(1): 1-12. [Article]
16. تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه، پهلوان سمیه. ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان مورد مطالعه: محله آبکوه شهر مشهد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۱):۵۴-۴۳. [Article]
17. خطیب نیا, مهین. نمود مفاهیم عرفانی و صوفیانه شعر در معماری بقاع متبرکه. مطالعات هنر اسلامی, 1401; 19(48): 315-329. doi: 10.22034/ias.2020.253330.1403 [Article]
18. خیامی سیما، دانشجو خسرو. تاثیر نمای دو پوسته متحرک در بهره وری مصرف انرژی در ساختمان اداری خیام مشهد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۲): ۱۳۷-۱۱۰. [Article]
19. دانشمندی محسن، تیزقلم زنوزی سعید، میرشاهزاده شروین. بررسی و تحلیل وضعیت معاصرسازی بناهای معاصر (۱۳۲۰ الی ۱۳۴۵) در کلانشهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱):۹۰-۱۰۸. [Article]
20. دشتی آهنگر, مصطفی. بررسی ویژگی‌های مشترک شعر سبک هندی و معماری دورۀ صفوی (با تکیه بر اشعار صائب تبریزی). مطالعات شبه قاره, 1399; 12(39): 55-78. doi: 10.22111/jsr.2020.5556 [Article]
21. دوست محمدی حامد، مهدوی نژاد محمدجواد ، کامیابی سعید. معاصرسازی ژنوم معماری ایرانی با استفاده از الگوریتم های ترکیبی، مورد مطالعاتی: مسکن معاصر شهر سمنان. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 2022؛(14)37: 15-27. [Article] [DOI]
22. ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری بهروز، انصاری مجتبی. (1401). توسعة زیست سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونة مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه. پژوهشهای جغرافیای انسانی. 54(2):479-498. [Article] [DOI]
23. رحمانی, هیوا, پورزرگر, محمدرضا, منصوری, بهروز. پدیدارشناسی آموزههای شعر حافظ در فرایند یادگیری معماری براساس رویکرد ون منن. باغ نظر, 1401; 19(117): 74-59. doi: 10.22034/bagh.2022.341181.5181 [Article]
24. رسول زاده مریم، مشاری محمد. اولویت شناسی در برنامه ریزی شهر سالم: تعامل شیمی نوین و رایانش مصالح سبز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۱):۹۴-۱۰۵. [Article]
25. رسول زاده مریم، مشاری محمد. رویکرد طراحی مبنا سلامت ساکنان در تعامل انتخاب مصالح ساختمانی و محیط زیست سالم. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۳):۱۲۹-۱۵۰. [Article]
26. رضادوست دزفولی راضیه، تابان محسن، بزاززاده حسن. بررسی تهویه آپارتمان‌های اقلیم گرم و نیمه مرطوب. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۲):۸۵-۱۰۳. [Article]
27. رهبر مرتضی، مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا، دوائی مرکزی امیرحسین. تبیین پارامترهای پایداری محیطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. معماری و شهرسازی پایدار. 1398؛ 7(2):169-182. [Article] [DOI]
28. زارعی ارسلان، باب الحوائجی سیدعلیرضا. الگوهای شعر سنتی در معماری امروز. 1395. Available from: https://sid.ir/paper/828475/fa [Article]
29. زمانیان سیده مهسا، لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. خوانش الگوهای اقلیمی در نمای خانه‌های ایرانی - اسلامی. بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. 1402؛2(1): 16-29. [Article] [DOI]
30. ستوده شیرین، قبادیان وحید. تبیین معاصرسازی و انطباق سیستمی میراث صنعتی البرز بر اساس معماری پایدار. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۱):۸۳-۵۹. [Article]
31. ستوده شیرین، قبادیان وحید. تدوین چارچوب اقدام و معاصرسازی مجموعه ذوب آهن کرج بر اساس سامانه رتبه بندی پایداری DGNB. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۱):۴۸-۶۸. [Article]
32. سیفیان محمد کاظم. قاعده لا ضرر و رعایت آن در اصول معماری و شهرسازی اسلامی. هنرهای زیبا. 1377؛ 3(0).: 73-77. [Article]
33. سیفیان محمدکاظم. نصوح دینی و نقش انسان در معماری مسجد. هنرهای زیبا. 1379؛ 8(0): 100-108. [Article]
34. شمس غزاله، رسول زاده مریم. شیمی ساختمان: رویکردی زیست محیطی به ساختمان سالم و سلامت ساکنان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۴):۶۹-۵۱. [Article]
35. طهموری علی، منصوری بهروز، عزیزی شادی. وجوه تاثیرگذار فناوری نوین در شکل‌گیری نمای ساختمان های آیکونیک معاصر. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱):۴۸-۶۵. [Article]
36. علیزاده خیاط ناصر, گلی احمد, رشیدی زینب. زیباشناسی تزئینات معماری در ادبیات دورۀ تیموری (مورد پژوهانه: شعر جامی). پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت, 1400; 10(4): 119-142. doi: 10.22059/jlcr.2021.326043.1693 [Article]
37. فردپور سارا، مهدوی نژاد دولت آبادی فریبرز، محمدجواد. معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم). هویت شهر. 1401؛16(2): 5-16. [Article] [DOI]
38. کارشناس ستاره، رشیدی شریف آباد سیاوش. تحلیلی بر نمود معماری در شعر شاعران(قرون پنجم تا نهم). معماری شناسی[Internet]. 1399؛3(17):0-0. Available from: https://sid.ir/paper/526822/fa [Article]
39. کربلایی حسینی غیاثوند, ابوالفضل, آیوازیان, سیمون, شکاری, سمیه. مطالعه تطبیقی زبان مشترک شعر و معماری درقرون هفتم تا نهم ه.ق در ایران (سبک معماری آذری و شعر سبک عراقی). معماری و شهرسازی ایران(JIAU), 1396; 8(1): 181-195. doi: 10.30475/isau.2018.62056 [Article]
40. گنجی خیبری ابوالفضل، دیبا داراب، مهدوی نژاد محمد جواد، شاهچراغی آزاده. طراحی الگوریتمیک "پالکانه" برای افزایش بهره مندی از نور روز در ساختمان. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 1394؛ 8: 35-52.
41. لطیفی محمد، مهدوی نژاد محمدجواد، دیبا داراب. منطق اجتماعی فضا در مسکن بومی قاجار اصفهان. مطالعات جامعه شناختی شهری. 10(37): 161-186. [Article]
42. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. چارچوب عملیاتی برای رایانش یکپارچه در طراحی معماری انرژی- فرم کارا؛ نمونه مطالعاتی: مسکن اصفهان. گفتمان طراحی شهری - مروری بر ادبیات و نظریه های معاصر. ۱۴۰۲؛ ۴ (۲) :۱۲۰-۱۳۵. [Article]
43. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. رهیافتی بر روزآمدی کهن الگوهای باارزش معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: خانه همت‌یار). بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. [Article]
44. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. ریاضیات فضا و تجلی وحدت در مسکن بومی اصفهان (دورۀ قاجار). مطالعات میان‌رشته‌ای معماری ایران. 1401؛1(1): 1-16. [Article] [DOI]
45. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد، یاناکونه جولیانا، پیمنتا دو واله کلارا. الگوی معماری اسلامی آینده با خوانش مبانی طراحی در مسکن بومی قاجار. مطالعات هنر اسلامی. 1400؛ 18(42): صفحه 327-42. [Article]
46. لویمی سهیلا. بررسی جنبه‌های روانشناختی شعر و معماری سبک اصفهانی از منظر نظریۀ آلفرد آدلر و کارل گوستاو یونگ مجله علوم روانشناختی ۱۴۰۳; ۲۳ (۱۳۵) :۷۲۸-۷۱۳ ۱۰,۵۲۵۴۷/JPS.۲۳.۱۳۵.۷۱۳ [Article]
47. مشهدی ابوالقاسم شیرازی مهدی، دیبا داراب، مهدوی نژاد محمدجواد. معاصرسازی اقتصادمبنا و حفظ میراث معماری معاصر راهکارهایی برای اقدام در بناهای مسکونی دهۀ 30 تا 50 شمسی. باغ نظر. 1402؛ 20(126): 69-80. [Article]
48. معتضدیان فهیمه، مهدوی نژاد محمدجواد. گونه شناسی انواع و مشخصات فنی رف های نوری. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 1394؛ 8: 91-103. [Article]
49. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. ارزیابی تاثیر فرم پنجره در کیفیت نور فضاهای آموزشی در اقلیم BWk. پژوهش های اقلیم شناسی.، 1399؛ 1399(43): 127-142. [Article]
50. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. نوردوستی در ساختمان های آموزشی؛ نمونه مطالعاتی: بهینه سازی جداره های جنوبی کلاس درس در شهر سمنان. معماری اقلیم گرم و خشک. 1401؛ 10(16): 164-181. [Article] [DOI]
51. معروف, غلامرضا, شایگان فر, نادر. سبک خراسانی در شعر و معماری. پژوهشنامه خراسان بزرگ, 1398; 10(36): 92-71. [Article]
52. مهدوی نژاد محمدجواد. نسبت مفهومی نظریه معماری سرآمد با سایرجریان های هویت گرا در کشورهای در حال توسعه. رهپویه حکمت هنر. 1401؛ (1)1 : 27-38. [Article]
53. مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا. تخمین کارایی کانال های انتقال نور افقی در ساختمان های عمیق؛ نمونه: بناهای اداری تهران. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 1391؛17(4):1-15. [Article]
54. مهدوی‌نژاد محمدجواد، طاهباز منصوره، دولت‌آبادی مهناز. بهینه‌سازی تناسبات و نحوه استفاده از رف نور در معماری کلاس‌های آموزشی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی. 1395؛ 21(2): 81-92. [Article]
55. نوری فاطمه, سروش محمدمهدی, فروتن منوچهر, شعیری حمیدرضا. بوطیقای معماری در چند اثر منتخب مذهبی معاصر مطالعة تطبیقی قابلیت‌های شاعرانگی در شعر و معماری. باغ نظر, 1400; 18(98): 95-106. doi: 10.22034/bagh.2021.241150.4612 [Article]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |