بررسی فرهنگ عاشورایی در مراکز تجمع بافت تاریخی شهر دزفول

نوع مقاله : مروری تحلیلی

نویسندگان
ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﺎری، داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی، داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺟﻨﺪیﺷﺎﭘﻮر دزﻓﻮل، دزﻓﻮل، اﻳﺮان
چکیده
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﻋﺎﺷﻮرای ﺣﺴﯿﻨﯽ(ع) ﭼﺮاغ راه اﻧﺴﺎن در ﻇﻠﻤﺖ و ﺿﻼﻟﺖ و ﮐﺸﺘﯽ اﻣﻦ در ﻫﻤﻪ ﺧﯿﺰابﻫﺎ و ﻃﻮﻓﺎن ﻫﺎی ﻫﻮﻟﻨﺎک اﺳﺖ. این رویداد ﺷﮕﻔﺖ، ﺟﻠﻮه ﮔﺎه اﺧﻼق و ﺗﻌﺎﻟﯽ روح، ﻋﺮﻓﺎن و ﻋﺸﻖ، ایمان و اﺧﻼص، ﻫﻢ ﮔﺮایی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دﻓﺎع از ﺣﺮیم ارزشﻫﺎ و ﻫﻤﻪ ﺑﺎیدﻫﺎی ﺣﯿﺎت ﻃﯿﺒﻪ اﺳﺖ. ﻫﺮ آن ﮐﻪ در ﺟﺴﺘﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪ و اﺳﻮه اﺳﺖ، از ﮐﺮﺑﻼ و ﻋﺎﺷﻮرا ﻧﺎﮔﺰیرﻧﺪ و این ﻣﻮﺿﻮع اﻫﻤﯿﺖ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺣﯿﻄﻪ این ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﻫﻤﻪ ﺳﻮﻧﮕﺮاﻧﻪ در این ﻧﻬﻀﺖ ﭘﻮیا و ﭘﺎیا را ﺿﺮوری ﻣﯽﻧﻤﺎید. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﺷﻮرایی در ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺎﻓﺖ تاریخی دزﻓﻮل ﺑﻮد. این ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دو ﺷﯿﻮه ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.

ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﻮﮔﻮاری اﻣﺎمﺣﺴﯿﻦ(ع) در ﺷﻬﺮﻫﺎیی ﻣﺎﻧﻨﺪ دزﻓﻮل، آیین و ریشه دیرینه دارد و ﺑﻪﻋﻨﻮان یک ﻋﻨﺼﺮ ﻫﻮیتی ﺑﺮای ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. ﺑﻨﺎﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﺷﻬﺮی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﮑﺎن ﺑﺮﮔﺰاری این ﻣﺮاﺳﻤﺎت دارﻧﺪ. این ﺑﻨﺎﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ و اﻣﺎم زاده ﺳﺒﺰﻗﺒﺎ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﺪان و ﺧﯿﺎﺑﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﯽ از ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺎﺷﻮرا در دزﻓﻮل ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺎم ﻏﺮیبان، دﺳﺘﻪﮔﺮداﻧﯽ، ﭼﻼبزﻧﯽ، ﮔﻬﻮارهﮔﺮداﻧﯽ و ﺷﺒﯿﻪﺧﻮاﻧﯽ در دزﻓﻮل ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ در یک ﻣﺴﯿﺮ از ﻣﮑﺎنﻫﺎی اﻣﺎمزاده ﺳﺒﺰﻗﺒﺎ، ﺧﯿﺎﺑﺎن اﻣﺎمﺧﻤﯿﻨﯽ، ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ دزﻓﻮل، ﻣﯿﺪان اﻣﺎمﺧﻤﯿﻨﯽ، ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ و ﻓﻀﺎیی ﺑﺎز در ﻣﺤﻠﻪ ﻗﻠﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Chini Pardaz F. Rituals and ceremonies of Ashura (from ALe Buyeh to Recent). Dezful: Ahoura Qalam; 2011. [Persian]
Pourali HA. Dezful. Tehran; Afrouz; 1994. [Persian]
Naeima GR. Dezful, the city of bricks. Ansari H, editor. Karbasi K, translator. Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran; 1997. [Persian]
Beheshti, soheila, the beginning of Muharram; Dezful; Majdedez; 2014 [cited 2015 Jan 19]. Available from: http://www.majdedez.com/?p=18903. [Persian]
Faghihi AA. The history of buyids. Tehran: Samt; 2008. p. 459. [Persian]
Sha’bani R. A short history of Iran in the Afsharid and Zandid periods. 4th Edition. Tehran: Samt; 2002. p. 155
Group of authors in the institution of the Supreme Leader of the Cultural Center of University-Counseling and Response Office. Special questions and answers of Muharram. Qom: Nashre Ma’aref; 2005. p. 53.
Pezeshki M, Hoseynizadeh MA, Haghighat S, Farati A, Malakutian M. The reasons and modes of Islamic revolution. Qom: Nashre Ma’aref; 2002. [Persian]
Monzaviyan M, Jafarinasab H. Interview with the founders of heia't of seyed Mahmood. Dezful: seyed Mahmood; 2014 [cited 2015 Jan 19]
Available from: http://www.seyedmahmood.ir/introduction.aspx?lg=FA &page=Omana. [Persian]
Sangari MR. The Tenth Day (1): The Ashura’s research papers collection. Tehran: Khorshide-e Baran; 2007. [cited 2014 Dec 14]. Available from: http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1148459
Pourjafar MR, Taghvaee AA, Maroofi S. The role of religious spaces in recent urban development plans: With particular reference to the prepared plans in Tehran. Naqshejahan. 2012;2(1):19-30. [Persian]
Emam (Ahvazi) MA. Masjed-e- Jame-e-Dezful and its history. Hekmatfar MH, Hasan pour AR, editors. Dezful: Dar al-Momenin; 2010. [Persian]
Ebrahimi MH. Meydan, indeterminate urban spaces in Iranian cities. Hoviatshahr. 2010;3(4):107-20. [Persian]