آفرینش اثر معماری در نگاه به خلقت جهان آفرینش از دیدگاه قرآن

نویسندگان
محمد لطیفی 1
خسرو دانشجو 2
1 پژوهشگر دکتری معماری ، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،تهران،ایران
2 استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران- نویسنده مسؤول
چکیده
«خلق» فعل خدای تعالی است و خالقیت و خلاقیت هم صفت اوست، ولی از آنجا که خداوند آدمی را بر صورت خود آفریده و در گل او روح دمیده است، به واسطه خلیفه الله بودن باید متصف به اوصاف پروردگار و مظهر اسماء و صفات خداوندی بر روی زمین باشد. این پژوهش به دنبال آن است تا با مقایسه روند آفرینش طبیعت از منظر قرآن کریم نقشه راهی در جهت آفرینش و خلق آثار هنری و بالاخص معماری به دست آورد و در ادامه عملکرد یک معمار را در تعامل با چرخه هستی به بحث گذاشته و کلیتی نمودار گونه از روند آفرینشی وی ترسیم نماید.در این راه از روش تحلیلی- تفسیری بهره گرفته شده است که جمع آوری مطالب نیز به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. در پایان این مطالعه نشان می دهد، همان گونه که خداوند با دمیدن روح خلاقه خود در جسم بی جان، آدمی را می آفریند؛ انسان نیز در مقام جانشین وی با دمیدن روح خلاقه خود در کالبد مواد خام و بی جان به آنها زندگی می بخشد و بدینسان هنر از انسان زاییده می شود. از سویی آفرینش همواره به صورت فرآیندی انجام پذیر است و در تمامی مراحل آفرینش همواره عناصر متضاد در کنار یکدیگر وجود داشته و نقش تکاملی برای یکدیگر دارند؛ نوعی تنوع که همگی از یک سرچشمه جاری، و با هم به تکامل می رسند. به عبارت دیگر می توان چنین بیان کرد: در آفرینش؛ خداوند با تشابه پیوستگی را نمایان ساخته و با تنزیه؛ هویت و شخصیت را به هر عنصری عطا نموده است.

کلیدواژه‌ها

1-Ghobadian, V.; (2004) The Principles and Concepts of Western Current Architecture; Vol.2; Tehran, Cultural Research Office.
2-Noghrekar, A.; (2009) The Man, the Nature, the Architecture; Tehran, Payame-noor University.
3-Golparvarfard, N.; (2009) The Man, the Nature, the Architecture; Tehran, Tahan.
4-Mehr News Agency; (2013) http://www. mehrnews.com/search?q=2096398; July14.
5-Ragheb-Esfahani, H.; (1981) Almofaradat fi Gharibe-alquran; Khosravi Hossainy, Gh.; 3rd ed.; Tehran, Mortazavi.
6-The Holy Quran, Ebrahim, 24.
7-The Holy Quran, Ghaf,9.
8-The Holy Quran, Foselat,11.
9-The Holy Quran, Sajde,5.
10-Moosavi Hamedani, M. B.; (1995) The Translation of Tafsere-almizan; Vol.5; Issue16; Qum, Islamic Publication of Hoza Scholars.
11-The Holy Quran, Hood,65.
12-The Holy Quran, Ebrahim,5.
13-The Holy Quran, Baghare,113.
14-The Holy Quran, Zariat.56.
15-The Holy Quran,Najm, 42.
16-Al-Esfahani, M.M.T; (2000) Makiale-almakarem; Beirut, Alelmi Assosiation.
17-The Holy Quran, Asra, 17.
18-Tabarsi, A.; (1994) Majmaolbayan fi TafsirelQuran; Vol. 6; Beirut, Moases alelmi lelmatbouat.Tabatabaee, M. H.; (1970)
19-Khomaini, M.; (1997) The Holy Qoran Interpretation; Khomaini Assosiation; Vol.4.
20-Farsinejad, A., Dejabadi, H.; (2009) The Philosophy behind the Creation of the World and Human from Quran Perspective; Issue 30; Shiraz, Andishe Dini Quarterly.
21-Grouter, Y.; (1987) Aesthetics in Architecture. Pakzad, J. and Homayon, A.; Tehran, Shahid Beheshti University.
22-Tofighi, H.; (2005) Knowing Great Religions; Tehran, SAMT.
23-Tabatabaee, M. H.; (1996) Tafsir-almizan; Moosavi Hamedani, M. B.; Qum, Islamic Publication Office.
24-The Holy Quran, Alrahman, 29.
25-Makarem Shirazi, et al.; (1995) Tafsire- Nemooneh; Tehran, Dar al-kotob alislamieh.
26-Javadi Amoi, A.; (2009) Erfan and Hemaseh; Qum, Asra.
27-Ardalan, N., Bakhtiar, L.; (1975) The Sense of Unity; Shahrokh, H.; Isfahan, Nashre- Khak.
28-The Holy Quran, Araf, 54.
29-The Holy Quran, Foselat, 9.
30-The Holy Quran, Alemran, 190.
31-The Holy Quran, Foselat, 10.
32-The Holy Quran, Hdid, 4.
33-The Holy Quran, Baghare. 30.
34-Shaygan, D.; (1990) Henry Corbin: the horizons of spiritual thinking within Iranian Islam; Parham, B.; Tehran, Nashre-farzan.
35-Ridgeon, L.; (1998) Aziz Nasafi; Kayvani, M.; Tehran, Nashre-markaz.
36-Falamaki, M. M.; (1986) The Indigenous Architecture in Iran; Tehran, Faza Scientific and Cultural Assossiation.
37-Ahmadi, B; (1996) The Truth and the Beauty; Tehran, Nashre-markaz.
38-Yaran, A.; (2012) The Effects of Teaching Architecture and Training Architects upon the Façade of Historical Cities; Tehran, The Journal of Maremmat va Memari Iran; 2nd ed.; No.3.
39-Ansari, H. & Moazami, M; (2005) Creation the Effect of Architecture; Tehran, The Fine Arts Issue. Vol.21. Burckhardt, T.; (1993) The Eternal Values of Islamic Art; Nasr, H.; Tehran, Hozeye Honari. Mehr News Agency; (2013) http://www. mehrnews.com/search?q=2096398; July14. Moosavi Hamedani, M. B.; (1995) The Translation of Tafsere-almizan; Vol.5; Issue10; Qum, Islamic Publication of Hoza Scholars. Bedaye-alhekmah; Gerami, M. A., Shirvani, A.; Qum, The Association of Research and Ahlalbait Publication. The Holy Quran.