خسروی محمد باقر، بمانیان مجمد رضا، سیفیان محمد کاظم. نقش هویت ساز قاعده لاضرر در شکل گیری الگوی معماری اسلامی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1392; 3 (1) :19-30
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-6265-fa.html
1- دانش آموخته دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
2- استاد معماری، دانشکدهی هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده: (13234 مشاهده)
معماری اسلامی- ایرانی در فرهنگ تشیع میراث گرانقدری است که از نسلهای گذشته به یادگار گرفته شده و نمونههای ارزشمند آن در نظام برنامهریزی، طراحی و مدیریت شهرهای تاریخی ایران به خوبی قابل مشاهده و بازشناسی میباشند. رابطه معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی با مبنای نظری، اصول فقهی اسلام، و آیات کتاب آسمانی و کلام وحی، گنجینهای ارزشمند در هدایت و توسعه معماری و شهرسازی معاصر ایران خواهد بود. مروری بر تجربههای عملی و پایههای نظری آنها در حوزههای معماری و شهرسازی و مدیریت شهری نشاندهنده آن است که تبین رابطه اصول نظری و مشخصات کالبدی از از پیشنیازهای تحقق و اجراییشدن یک سبک و گرایش معماری است؛ بر مبنای چنین رویکردی است که میتوان موضوع مورد نظر این پژوهش را در بستر آیات قرآنی و تفاسیر معتبر مورد تحلیل و بررسی قرار داد. سوال اصلی پژوهش آن است که هویت در معماری اسلامی چیست؟ و این تعریف در شکلگیری معماری اسلامی چه جایگاهی دارد؟ بایستههای تحقق قاعده لاضرر و لاضرار در اسلام، در بستر شکلگیری معماری اسلامی چیست؟ معماری اسلامی بر بستر عناصر هویتساز چگونه شکل میگیرد و این عناصر چه جایگاهی در معماری اسلامی دارند؟ روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، روش استدلال منطقی است. پس از ترسیم چارچوب نظری پژوهش، منابع علمی و تخصصی با روش مقایسه تطبیقی تحلیل شده، فرصتها و چالشهای حاصل از آن به بحث گذاشته میشود. این پژوهش نیازمند برخوردی کیفی است ازاینرو بر مبنای پارادایم آزادپژوهی و با استفاده از منابع کتابخانهای و مطالعات میدانی در روند مقاله استفاده خواهد شد. دستاوردهای پژوهش نشاندهنده آن است که رعایت اصول دهگانه مورد بحث میتواند به مثابه تجلی قاعده لاضرر و لاضرار در اسلام در نظام معماری و شهرسازی، بهخصوص در هدایت و برنامهریزی طرحهای توسعه شهری، معرفی شود.
نوع مقاله:
مقاله ی تحلیلی |
موضوع مقاله:
معماری|معماری اسلامی ایرانی دریافت: 1391/1/29 | پذیرش: 1391/10/30 | انتشار: 1392/6/30