تبیین شاخص‌های عملکردی در طراحی فضاهای بیرونی محیط های آموزشی با رویکرد توسعه مدارس اجتماعی

نویسندگان
1 عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
2 مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک
چکیده
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که اساس آموزش در دهه‌های اخیر را تحت تأثیر قرار داده، تحقق اهداف فراگیر یادگیری بوده است. در این راستا تأکید بیشتر بر یاد گیری و نه تدریس، تشویق استقلال و ابتکار دانش‌آموزان، نگاه کردن به یادگیری به عنوان یک فرآیند، توجه به اینکه دانش‌آموزان چطور یاد می‌گیرند، تشویق بچه‌ها به برقراری ارتباط با دیگران و آموزگاران خود و تأکید بر زمینه‌ای که یادگیری در آن اتفاق می‌افتد، مدنظر قرار گرفته است. توجه به نقش فعال فراگیران، بر اساس تئوری هوش های چندگانه هوارد گاردنر قابل تعمیم به سایر جنبه های مؤثر بر یادگیری خواهد بود. طرح این فرضیه که فراگیران فعال در محیط های فعال می توانند به شکل خوداتکا فرایند یادگیری را تجربه کنند، منجر به تبیین اهداف توسعه محیط های یادگیری شده است. یکی از راه‌های نیل به این هدف، طراحی مدارس اجتماعی در قالب برنامه‌های آموزشی و زمینه فضایی وکالبدی متناسب با این برنامه آموزشی است. در این جستار با معرفی اجمالی مدارس اجتماعی و شناخت حوزه‌های فضایی در محیط‌های یادگیری، به ارائه شاخصه‌های عملکردی متناسب با مدارس اجتماعی پرداخته می‌شود. به این منظور، از روش تحقیق موردی و زمینه‌ای استفاده گردیده و جمع‌آوری اطلاعات از طریق کتابخانه‌ای و بررسی موردی صورت گرفته است. نتیجه این بررسی ارائه شاخصه‌های فضاهای بیرونی و نحوه تأثیر هر یک از این شاخصه‌ها در فرآیند پرورش مهارت‌ها و هوش‌های مرتبط با محیط های بیرونی است.

کلیدواژه‌ها


ایلیچ، ایوان. (1387). مدرسه‌زدایی از جامعه، ضرورت دگرگون‌سازی نظام آموزشی جامعه، ترجمه: الهه ضرغام، تهران: نشر رشد.##
بلوندل جونز، پیتر. (2000). هانس شارون و معماری ساختمان مدارس، فصلنامه معماری ایران، شماره 34:17. 20. ##
پاشا شریفی، حسین. (1384). مطالعه مقدماتی نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر، در زمینه موضوع‌های درسی و سازگاری دانش آموزان، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره11: 34. 11.
پیرنیا، محمدکریم. (1380). آشنائی با معماری اسلامی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. ##
خرمی‌فرد، مرضیه. (1390). مرکز آفرینش‌های علمی‌ـ‌هنری کودکان، با رویکرد پرورش کودکان خلاق در شهرستان اهواز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته معماری، استاد راهنما دکتر##
حمیدرضا شایان، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر.##
دیویی،جان. (1382). تجربه و آموزش و پرورش، ترجمه‌: سیداکبر میرحسینی،تهران: نشرکتاب. ##
شاطریان، رضا. 1388. طراحی و معماری فضاهای آموزشی، تهران، انتشارات سیمای دانش##
فورد، آلن. (2007). معماری مدارس مدرن، ترجمه: مجتبی دلخواه و فاطمه تقی زاده، تهران، انتشارات سعیده.##
کامل نیا، حامد. (1389). دستور زبان طراحی محیط‌های یادگیری، تهران، انتشارات سبحان نور.##
کردی، عبدالرضا. (1387). خلاقیت، تهران، انتشارات خانواده.##
عبداللهی، شیرزاد. (1389). از جزوه‌نویسی در دارالفنون تا مدارس هوشمند و بدون کاغذ. ماهنامه پژوهشی،تحلیلی‌، اجتماعی آئین، شماره 33:53. 48.##
غروی الخوانساری، مریم. (1384). مدرسه محله: کانون فرهنگی‌ـ‌ اجتماعی سازمان‌دهنده محله، نشریه هنرهای زیبا، شماره 21:75. 67.##
مرادی،اسدالله. (1389). تحول آموزش و پرورش و نگاهی به سه مساله. ماهنامه پژوهشی،تحلیلی،اجتماعی آئین،شماره 13:33. 9.##
Davis, Meredith. Hawley, Peter. Memullan, Bernard. and Spilka, Gertrude.(1997). Design as a Catalyst for learning.Alexandria,va: Association for Supervision and Curriculm Development.##
Dudeck, Mark. (2000). Architecture of schools,Architectural press.##
Georgia, Department of Education Facilities servies unit Pec 8, 2003.##
Lippman, Peter C. (2010), Evidence. based Design of Elementary and Secondary Schools##
Sanoff, Henry. Lackney, J. (1999). Twelve design principles, presentation at CEFPI Conference workshop Minneapolis
, MN.##