تحقق اهداف توسعه پایدار رود دره های شهری بر مبنای ارزیابی اکولوژیکی (نمونه موردی: رود دره‌ دارآباد تهران)

نویسندگان
1 دانشجو دانشگاه تربیت مدرس
2 هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
پارک‌ها و فضاهای سبز شهر، بخشی از ساختار شهری می‌باشند که طراحی آن می‌بایست در راستای ضروریات زندگی شهری و پاسخگویی به نیاز شهروندان قرار گیرد. نیازهای شهروندان دارای ابعاد گسترده‌ای است که جنبه‌های متعددی از جمله زیست‌محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی را در بر می‌گیرد. در راستای پاسخ‌گویی پایدار به این نیازها، می‌بایست از تمامی پتانسیل‌های موجود در شهر و طبیعت موجود در آن بهره جست. یکی از مهمترین فضاهای طبیعی که همواره توجه مسئولین و برنامه‌ریزان برای به‌وجود آوردن فضاهای سبز شهری را به خود جلب کرده است، رودخانه و رود دره‌های شهری می‌باشد. ساماندهی و احیای این رود‌ها عمدتا با اهداف توسعه فضای تفرجگاهی صورت می‌گیرد و شرایط اکولوژیکی مناسب و پایداری زیست‌محیطی آن‌ها از اهمیت برخوردار است. از آنجا که فضاهای سبز و رودخانه‌ها در محیط های شهری از جمله عوامل با اهمیت معماری منظر و حیات انسان به شمار می رود، لذا بایستی نیاز انسان به این فضاها را به عنوان یکی از مهمترین عوامل اکوسیستم، در چارچوب توسعه و حفظ و نگهداری آنها در نظر داشت. بدین منظور، تحقیق حاضر به بررسی اصول و معیارها ارزیابی اکولوژیک رودـ‌دره‌های شهری با توجه به ارکان مطرح شده در طراحی پایدار منظر می‌پردازد. در این پژوهش از روش تحقیق نمونه موردی با استفاده از راهکارهای ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان‌دهنده آن است که، عناصر منظر موجود در رودـ‌دره دارآباد را می‌‌توان به چهار دسته اصلی ا- سطوح آبی 2- شکل زمین 3- پوشش گیاهی و 4- عناصر انسان‌ساز (مصنوع) تقسیم نمود که اولین اولویت در احیای منظر اکولوژیکی پایدار این رودـ‌دره به حفظ و احیای رودخانه و پوشش گیاهی موجود در بستر دره و باغ‌های کناری آن، مربوط می‌شود.

کلیدواژه‌ها


● پور جعفر، محمد رضا و همکاران ) 1384 (، پروژه طراحی و ساماندهی رود دره دار آباد ، معاونت پژوهشی دانشگاه . تربیت مدرس ، کارفرما : شهرداری تهران، تهران
مهندسین مشاور بافت شهر ) 1375 (، مطالعات طرح جامع منطقه یک تهران ، تهران : مهندسین مشاور بافت. شهر ، تهران
● Austin, R. L. , 1984. Designing the Natural Landscape. Van Nostrand Reinhold, New York.
Council of Europe, 1987. Development of Flora and Fauna in Urban
● Areas. Nature and Environment Series No. 36. Strasbourg, France
● Baschak Lawrence A. , Robert D. Brown,( 1995 ), An ecological framework for the planning, design and management of urban
river greenways . Landscape Research Group of Guelph (LRG2), School of Landscape Architecture. University of Guelph,
Guelph, Ont. NIG 2W1, Canada
● Cook, E. A. , 199 1. Urban landscape networks: an ecological planning framework. Landscape Res. pp 715-.
● Crombie, D. , 1990. Watershed. Royal Commission on the Future of the Toronto Waterfront. Toronto, Canada:
● Emery, M. , 1986. Promoting Nature in Cities and Towns, A Practical Guide. Ecological Parks Trust, London, UK.
● Gilbert, O. L. , 1989. The Ecology of Urban Habitats. Chapman & Hall, New York
● Grey, G. W. and Deneke, F. J. , 1978. Urban Forestry. John Wiley and Sons, New York.
● Goode, D. A. , 1986. Ecology and nature conservation in London. In: L. W. Adams and D. L. Leedy (Editors), Integrating Man &
Nature in the Metropolitan Environment. Proceedings National Symposium on Urban Wildlife. Chevy Chase, MD, 47- November