نمادپردازی در باغهای ایرانی در دوره اسلامی و ارتباط آن با باورهای مذهبی سازندگان

نویسندگان
1 دانشیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران
2 استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران
چکیده
باغسازی ایرانی همواره ارتباطی نزدیک با باورهای مذهبی و اعتقادات سازندگان داشته و این مهم در نمادهای استفاده شده در باغ قابل بررسی است. از اینرو در این مقاله ابتدا به بررسی نمادها، انواع آن و چگونگی ظهور و نمایش عناصر نمادین در باغسازی ایرانی پرداخته شده است. سپس باتوجه به وجود ارتباط مستقیم میان نمادهای استفاده شده و تقدس باغ، گیاه و باغسازی با باورهای مذهبی سازندگان، این مهم در دو بخش مجزا- قبل و بعد از اسلام- به تفصیل بررسی شده است. هدف اصلی این مقاله معرفی و شناسایی نمادهای استفاده شده در ساختار کالبدی و فضایی باغ ایرانی (بعد از اسلام) و مطالعه چگونگی ارتباط آنها با باورهای مذهبی سازندگان، بخصوص ارتباط با ایده تجسم باغ تمثیلی از بهشت جاویدان، است. در این مقاله از روش تحقیق تاریخی-تفسیری استفاده شده است و روش تجریه و تحلیل اطلاعات به صورت کیفی و به روش استنباطی می‌باشد. نتیجه گیری این مقاله گویای این مهم می‌باشد که ساختار کالبدی و فضایی باغ ایرانی در قبل و بعد از اسلام از اصولی مشابه پیروی می‌کرده است لیکن نمادهای استفاده شده در باغسازی ایرانی پس از اسلام دارای معانی متفاوتی بوده که در راستای تجسم باورهای مذهبی اسلامی، بخصوص بهشت و توصیفات قرآن در اینباره، می باشد.

کلیدواژه‌ها


● Alemi, Mahvash (2004) “Garden and gardening,” Mouze-Ha, (41) 3845-, Special Issue of conference and exhibition of the Persian Garden,
Tehran.
● Amouzgar, Jaleh (1995) Mythological history of Iran, Tehran, The Organization for Researching and Composing University textbooks in the
Humanities.
● Ansari, Mojtaba (1999) The Values of Persian Garden (Safavid, Isfahan), PhD Thesis in Architecture, Tehran University, Tehran.
● Ansari, Mojtaba (2007) “Persian Garden as Eden allegory, emphasizing the value of Persian Garden during Safavid dynasty,” Honar-Ha-Ye-Ziba,
(29) 3948-.
● Ardalan, Nader (2000) Sense of unity, Isfahan, Khak publisher.
● Ayatollahi, Habib-allah (2006) “Symbols and Semiotics of Art,” Farhang and Honar, (3) 611-.
● Bahar, Mehrdad (1983) A Research on Persian Mythology, Tehran, Toos publisher.
● Bondahesh (1990) Faranbagh Dadegi, Tehran, Toos publisher.
● Chardin, John (1983). Chardin Itinerary (Isfahan section), Tehran, Negah publisher.
● Cooper, J.C. (2000) An Illustrated Encyclopaedia of Traditional Symbols, Tehran, Farhad publisher.
● Corbin, Henry (2000) The Man of Light in Iranian Sufism, Golban publisher.
● Dadbeh, Aariasp (2004) Persian Garden and minooei wisdom, First conference of Persian Garden Proceeding, Tehran.
● Dehkhoda, Ali Akbar (1998) Lexicon, 12 Volumes, Tehran, Tehran University.
● Eliade, Mircha (1996) Din Pajouhi, Tehran, Institute for Humanities and Cultural Studies.
● Faghih, Nasrin (2004) Charbagh as the primordial examples of Islamic civilization great gardens, Proceedings of the Persian Garden,