توسعه درونزای شهری و باز زنده سازی هویت شهری معماری اسلامی ایران

نویسندگان
حامد مظاهریان 1
امیرمهدی کی نوش 2
آریا کی نوش 3
1 دانشیار، معماری، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 کارشناسی ارشد معماری،دانشگاه تهران،تهران،ایران
3 کارشناسی معماری،دانشگاه تهران،ایران
چکیده
رشد جمعیت شهرهای بزرگ در کشور های در حال توسعه، دستگاه های مسئول در بخش تامین مسکن را بر آن داشته تا به دنبال راه حل های مطلوب در زمینه تامین مسکن شهری باشند. تجربیات کشورهایی مانند امریکا بعد از جنگ جهانی دوم از جمله اولین تجربیات از این دست هستند.در ایران طرح شهرک اکباتان و طرح مسکن مهر، هر یک در دوران خود در حومه شهرها جانمایی شده اند. مسئله اصلی پژوهش پیش رو بررسی پیامدهای نامناسب اجتماعی،فرهنگی و شهری ناشی از این حاشیه گستری شهری است. هدف اصلی این مقاله بررسی پتانسیل های موجود در بافت های فرسوده و حائز اهمیت کالبدی در قلب شکل گیری شهر ها به منظور تامین مسکن و ایجاد سرزندگی فضایی در قالب شریان زندگی اجتماعی ودر مقایسه با مناطق حومه شهری است پژوهش با تکیه بر روش استدلالی و توصیفی به مقایسه منطقی عوامل مورد نظر پژوهش با طرح های توسعه مسکن مبتنی بر باز آفرینی بافت های فرسوده و حائز اهمیت درون شهری پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد عوامل نامناسب توسعه مسکن حاشیه شهری عبارتند از:1-عدم مشارکت جمعی ساکنان2-تقابل فرهنگی خانوارها3-مشکلات دسترسی به شهرهای مبدا 4-هزینه بالای تامین زیرساخت ها 5-صعوبت مدیریت کلان6-تقابل الگوهای زندگی7-تاثیرات زیست محیطی نا مناسب 8-نا امنی اجتماعی. همچنین عوامل مناسب انتخاب بافت فرسوده و حائز اهمیت درون شهری به منظور تامین مسکن ارزان قیمت عبارتند از:1- احیای بافت های مولد هسته اولیه شهری2- ایجاد تنوع فعالیت ها در مراکز تک فعالیتی3-بالا بردن سطح امنیت4-تقلیل هزینه طرح و امکان ایجاد طرح مکمل موازی5- سهولت مدیریت کلان6-امکان توسعه طرح 7-رشد ارزش اقتصادی بافت فرسوده8- کنترل رشد نامناسب شهر. نتایج پژوهش نشان میدهد که توسعه درونزای شهری در مقابل روش های متداول توسعه شهری در شهر های تاریخی مناسب تر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Shahidi, Jafar (2008), Nahj-Al-BAlaghah,Elmi Farhangi,211-210.
The UN Conference on residential areas Hu- man Settlement Statement (1996). Human settlement Development and Management, issues in the 21st century, Turkey.
Mahdavinejad, Mohammadjavad and Bemanian, Mohammadreza and Mollaee, Masumeh. (2012). Context Oriented Design Proses, Naqshejahan-Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning, (1).
Ashuri, Dariush (1972). The Political Culture, Tehran, Morvarid, (32-30 (5.
Grey, W. (1993). Anthropocentrism and Deep Ecology: Australasian Journal of Philosophy, (475-463 (71.
Davies, Tony (1997). Humanism, London and New York, 125-9.
Parliament of Iran (2010). The 5th Five-Year Development Plan Act of the Islamic Republic of Iran, 91-90.
Meshkini, A. (2006). The problems with Housing for Poor in Malaysia, Economy and Housing Magazine, (91 (41.
Peyman, Hoseyn (2006). Housing characteristics of urban families in Income catego-ries, Economy and Housing Magazine, Ministry of Roads & Urban Development, (41).
Erfani, K. (2010). Organizing in urban Research, Bagheh Nazar, (56-55 (13.
Daneshjoo, Khosro and Eslami, Gholamreza (2013). Informal Settlements and Empowerment Strategy, Internal (endogenous development), Hoviat Shahr, 10-5 (13) 7.
Abdolahi, MAjid (2009). Theoretical and redefining the concept of neighborhood with emphasis on urban neighborhoods Iran, Human Geography Research Quarterly, (99-84 (72.
Rafepoor, Faramarz (1996). The Commercial Anathomy, Tehran, Kaveh, 55-48.
Marshall, Gordon. (1998). Oxford Diction-ary of Sociology, Oxford University Press, 98-97.
Kuhnel, Ernust (1996). Islamic Art &Architecture, Translated by: Watson, Kathrime, Bell and Sons LTD,London, 37-33.
Bahrampoor, Abolfazl (2012), The Holy Qur›an is included in the commentary, The Holy Qur›an Ava Publishing, (3).
Ewing, R. and Pendall, R. and Chen, D. (2000). Measuring Sprawl and its Impact, Washington D.C, Smart Growth America, 25-15.
Mahdavinejad, Mohammadjavad and Mohammad, Mashayekhy (2011). The Principles of Architectural Design of Mosques with Particular Reference to Socio-Cultural Activities, Armanshahr, 78 -65 (5) 3.
Alleby, Brad (2003). Humanism, Encyclopedia of Science & Religion 2) 1nd Ed.), Macmillan Reference USA: 428–426, ISBN 5-865705-02-0.
Salehi, M. (2008). Environmental characteristics of safe urban spaces, Tehran, The research of Architecture Center, 107.
Kalantari, H. (2014). Islamic-Iranian Urban Planning Pattern, Social Components Urbanism, Naqshejahan-Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning, 26-17 (1) 4.
Bemanian, Mohammadreza (2013), A comparative study of the application of symbol in Safavid and Iranian contemporary architecture, Tehran, Naqshejahan-Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning, 21-13 (2) 3.
Jencks, Charles (1996). What is Post-Modernism? , London, Academy, (88-85 (4.
Mahdavinejad, Mohammadjavad (2004). Wisdom of Islamic Architecture: Recognition of Iranian Islamic Architecture Principles, HONAR-HA-YE-ZIBA , Journal of Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Iran, (66-57 (19.
Kroeber, A. L and Kluckhohn, C. (1952). A Critical Review of Concepts and Definitions, Cambridge, Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, 75-73.
Pourjafar, Mohammadreza and Beman-yan, Mohammadreza and ET. (2011). Introduction to the Typology of the Urban Physical Introduction to the Typology of the Urban Fabric, not shown in Conceptual Drawings Citizens Case Study: Yazd, Journal of Art University, (48-43 (7.