ارزیابی میزان بازگشت‌پذیری ساختارهای واجد قدمت به چرخه حیات دوباره پیشنهاد مدل «بالقوّگی بازکاربست همساز» در نمونه‌ای از بافتِ‌میانی تهران

نویسندگان
سهند لطفی
سهند لطفی
مهسا شعله
دکترای شهرسازی، استادیار طراحی شهری، بوش شهرسازی، دانشمده هنر و معماری، دانشراه شیراز
چکیده
ذخیره‌های ساختمانی، مهمترین ظرفیت کالبدی توسعه درون‌زای شهری بوده، و برنامه‌ریزی برای مرمّت، ارتقاء و استفاده دوباره از آن، یکی از مهمترین سرفصل‌های حفاظت‌شهری فعّال طی دهه‌های اخیر بوده است. این روند، عاملی مهم در راه صیانت از هویّت کالبدی، و تقویت مکان‌بودگی هسته‌های تاریخی شهرها است. در ادبیات معاصرِ مرمّت‌شهری نیز، ویژگی های مثبتی مانند پایداری اجتماعی و زیست‌محیطی، تقویت حسّ مکان، به روزرسانی سازوکار برنامه ریزی، بهره‌وری اقتصادی و حفظ اصالت محیط انسان‌ساخت، از جمله مزیّت‌های استفاده دوباره از ساختارهای ارزشمند و واجد قدمت، شناخته شده است. این مقاله، ضمن بازخوانی همین روند، و استفاده از واژه ترکیبی بازکاربست‌همساز به مثابه معادلی برای عنوان Adaptive Re-use ، به بازخوانی و تطبیق‌پذیر نمودن مدل «بالقوّگی بازکاربست همساز» یا ARP (Adaptive Re-use Potential) می پردازد. بازخوانی معادله منحنی فرسودگی، و شناخت دقیق عوامل فرساینده-منسوخ‌کننده ساختارهای واجد قدمت، مدل «بالقوّگی بازکاربست همسازی» را به برآورد عمر مفید ساختار، و بهترین زمان مداخله با هدف مرمّت و روزآمدسازی آن نائل می کند. حاصل پیاده‌کردن این مدل برای یک بنای مشخّص، فهم شرایط منسوخ‌شدگی آن، و موقعیت کیفی-زمانی ساختار در ارتباط با میزان بازگشت‌پذیری به چرخه حیات دوباره است. استفاده از این مدل، در تعیین شرایط فرسودگی و بالقوّگی بازکاربست همساز برای نمونه‌ای از بناهای واجد ارزش بافت میانی تهران، به این فرضیه قوّت می بخشد که بسیاری از ساختارهای ارزشمند در بافت های تاریخی و میانی، در شرایطی قرار گرفته‌اند که امروز همچنان می توانند هدف طرح‌های موفّق بازکاربست همساز باشند، ولی در صورت از دست دادن فرصت، امکان بازگشت به چرخه حیات، و ارتقاء به منظور استفاده دوباره و منطبق با نیاز روز را از دست خواهند داد، و منحنی فرسودگی را به سوی درغلتیدن به وادی بازسازی اجباری، پیش خواهند برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Daly, A. ]Taylor Engineering, LLC[ (2005). Guidelines for Life Cycle Cost Analysis, Stanford University Land and Buildings.
Sustainable Development Commission (SDC) (2005). Sustainable Buildings: The Challenge of Existing Stock, www.sd-commission.gov. uk, retrieved May 2017.
Sussman, E. (2007). “Building Stock Offers Opportunities to Foster Sustainability and Provides Tools for Climate Change Mitigation and Adaption”, Sustainable Development Law & Policy, Vol. 20-17 :(3)7.
Kees Dol, K. and Haffner M. (eds.) (2010). Housing Statistics in the European Union, The Hague: Ministry of the Interior and Kingdom Relations.
European Statistics, ‘people who are satisfied living in their city’, Available from: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php/Urban_Europe ]Acessed 12 July 2017[.
Serag El Din, H. , Shalaby, A., Farouh, H. E. and Elariane, S. A. (2013). “Principles of Urban Quality of Life for a Neighborhood”, Housing and Building National Research Center, 9, pp. 92-86, http://dx.doi.org/10.1016/j. hbrcj.2013.02.007
Grömling, M. (2008). Reunification, Restructuring, Recessions and Reforms – The German Economy over the Last Two Decades, Würzburg: Bayerische JuliusMaximilians-Universität.
Garcia-Herrero, A. and Fernández de Lis, S. (2008). “The Housing Boom and Bust in Spain: Impact of the Securitisation Model and Dynamic Provisioning”, BBVA: Economic Research Department.
Larkham, P. J. (1996). Conservation and the city. London: Routledge.
Bachelet, M., Bres, C., Djirikian, A. et Lot, L. (2006). Un label XXe siècle pour le logement social d’Ile-de-France: Historique de la construction du logement social de 1954 à 1973, Paris: Magistram.
Conejos, Sh., Langston, C. and Smith, J. (2011). “Improving the Implementation of Adaptive Reuse Strategies for Historic Buildings”, Le Vie dei Mercanti SAVE HERITAGE: Safeguard of Architectural, Visual, Environmental Heritage, Naples, Italy, June.
Darzen, Holly S. (1978). Adaptive Reuse: Analysis of Building Stock, MA Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Architecture, Cambridge: MIT.
Ragon, M. (2003). Histoire de l’Architecture et de l’Urbanisme Modernes, Vol. 1, Paris : Editions Seuil.
Tanguay, M. (2012). Conserver ou restaurer ? La dialectique de l’oeuvre architecturale, Histoire d’un débat qui a contribué à la formation de la culture de la conservation du patrimoine bâti, Thèse présentée à la Faculté des Études Supérieures en vue de l’obtention du grade de PhD en Aménagement option histoire et théories, Université de Montréal.
Dewdney A., Dibosa, D. and Walsh, V. (2013). Post-Critical Museology: Theory and Practice in the Art Museum, London: Routledge.
Zeayter, H., Mansour, Ashraf M.H. (2017). “Heritage conservation ideologies analysis – Historic urban Landscape approach for a Mediterranean historic city”, Housing and Building National Research Center Journal, http://dx.doi.org/10.1016/j. hbrcj.2017.06.001.
Australia ICOMOS (2013). The Burra Charter: The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance, International Council on Monuments and Sites.
Office for Design and Architecture SA (ODASA) (2014). Adaptive Re-use: ODASA Design Guidance Note, odasa.sa.gov.au
Kohler, N, Hassler, U. (2002). “The Building Stock as a Research Object”, Building Research & Information, 30:4, pp. 236-226.
Adams, Ch., Douglas-Jones, R., Green, A. and Lewis, Q. (2014). “Building with History: Exploring the Relationship between Heritage and Energy in Institutionally Managed Buildings”, the Historic Environment, Vol. 5 No. 2, July, pp. 81–167.
Yung, E. H.K., Chan, E. H.W. (2012). “Implementation Challenges to the Adaptive Reuse of Heritage Buildings: Towards the Goals of Sustainable, Low Carbon Cities”, Habitat International, 36, pp. 361-352.
American Institute of Architects (AIA) (2010). AIA Guide to Building Life Cycle Assessment in Practice, Washington, DC.
Shipley, R., Utz, S. and Parsons, M. (2006). “Does Adaptive Reuse Pay? A Study of the Business of Building Renovation in Ontario, Canada”, International Journal of Heritage Studies, Vol. 12, No. 6, November, pp. –505 520.
Bullen, P. and Love, P. (2011). “A new Future for the Past: a Model for Adaptive Reuse Decision-Making”, Built Environment Project and Asset Management, Vol. 1[ 1[, pp. 44-32.
National Iranian Statistics Center, Building Permits Data Issued by Municipalities, Available from: https://www.amar.org.ir ]Accessed 10 July 2017[.
Langston, C. (2010). “Green adaptive reuse: issues and strategies for the built environment”, in: Dash Wu, D, Olson, D. L. and Birge, J. R. (eds.), Modeling Risk Management in Sustainable Construction, Springer, pp. 209-199.
Metzger, J. T. (2000). “Planned Abandonment: The Neighborhood LifeCycle Theory and National Urban Policy”, Housing Policy Debate, Volume 11, Issue 1, pp. 40-7.
Langstone, C. (2012). “Validation of the Adaptive Reuse Potential (ARP) Model Using IconCUR”, Facilities, 4-3[ 30[, pp. 123-105.
Langstone, C. (2007). “The Sustainability Implications of Building Adaptive Reuse”, Mirvac School of Sustainable Development, Bond University.
Langston, C. & Shen, L. Y. (2007). “Application of the adaptive reuse potential model in Hong Kong: a case study of Lui Sheg Chun”, International of Strategic Property Management, 11, pp. 207-193.
Langston, C., Wong, F. K. W., Hui, E. C. M., & Shen, L. Y. (2008). “Strategic assessment of building adaptive reuse opportunities in Hong Kong”, Building and Environment, 43, pp. 1718-1709.
Soroushiani, S., Daniel, V. and Shafei, B. (2008). The Architecture of Vartan Hovanessian, Tehran: DID Pubications.
Habibi, S. M., Hourcade, B. (2005). Atlas of Tehran Metropolis, Tehran Geographic Information Center.
National Cartographic Center (1966). Photogrammetric Maps of Tehran, Tehran: NCC Archives.
Hovanessian, V. (1946). “The Issues about Architecture in Iran”, Architect (Quarterly Journal), Vol. 1, No. 1, pp. 9-6.
Habibi, S. M., Jaberi, M. H. (2005). “The Precipitated Urbanism and the Faustian Model for Development”, Honarhaye Ziba, No. 21, pp. 46-35.