روشﻫﺎی ﻋﺪدی ﺑﺮای ﺗﻮﺿﯿﺢ اﻟﮕﻮی ﮐﺎرﺑﺮد رﻧﮓ در ﻣﻘﺮﻧﺲﻫﺎی دوره ﺻﻔﻮی

نوع مقاله : مروری تحلیلی

نویسندگان
1 ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﺎری، داﻧﺸﮑﺪه ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎری، واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻏﺮب، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، ایران
2 ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﺎری، واﺣﺪ دﻣﺎوﻧﺪ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، ایران
چکیده
در ﻣﻌﻤﺎری ایراﻧﯽ، آرایهﻫﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﺪاﻧﺎﭘﺬیر ﻓﺮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد از ﻧﻈﺮ ﺑﺼﺮی ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻓﺮم را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽدﻫﻨﺪ، یکی از ﻣﻬﻢﺗﺮین آرایهﻫﺎ در ﻣﻌﻤﺎری ایران ﻣﻘﺮﻧﺲ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﻓﺮم ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ آرایهﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری این ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاین ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ آن ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ در راﺳﺘﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪات اﻣﺮوزی ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺮم ﺑﺎ ﻫﻮیت، ﺿﺮوری اﺳﺖ. یکی از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﯽ در آرایه ﻣﻘﺮﻧﺲ، رﻧﮓ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ در ﻫﺮ ﻣﻘﺮﻧﺲ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ آن ﺑﻪ ویژه در ﺷﯿﻮه ﻫﻤﻨﺸﯿﻨﯽ آن ﭘﯽ ﻣﯽﺑﺮیم. رﻧﮓ ﺑﻪﻋﻨﻮان یکی از ویژﮔﯽﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻓﺮم در ادراک دیداری آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺑﻪﻃﺒﻊ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﻫﻢﺧﺎﻧﻮادﮔﯽﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ ایفا ﻣﯽﮐﻨﺪ. این ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﻬﻢ در ﻓﺮم، از ﺳﺎیر ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎیی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﻞ، ﺟﻨﺲ یا ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞﺗﺮ اﺳﺖ زیرا در ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻏﯿﺮﺑﺼﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزه ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺎ آزادی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﯽﺗﻮان آن را در ﻓﺮمﻫﺎی اﻣﺮوز ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺸﺎرﮐﺖ داد. این ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﯿﻮه ﻫﻤﻨﺸﯿﻨﯽ رﻧﮕﯽ در ﻣﻘﺮﻧﺲﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ایراﻧﯽ در دوره ﺻﻔﻮی ﺳﻌﯽ دارد اﻟﮕﻮی رﻧﮕﯽ در ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﺑﺮای ﺧﻠﻖ ﻓﺮمﻫﺎیی اﺻﯿﻞ در ﻣﻌﻤﺎری اﻣﺮوز ایران را ارایه دﻫﺪ و از ﻃﺮیق ﺳﻨﺠﺶ ﮐﻤﯽ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲﻫﺎی رﻧﮕﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻣﻘﺎیسه آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ویژه رﻧﮕﯽ و ﻫﻮیتﺑﺨﺶ ﺑﻪﺻﻮرت ﮐﻤﯽ اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﻨﺪ. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ دادهﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﮔﺮدآوری ﺷﺪﻧﺪ، ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻬﺎ دو ﺷﯿﻮه دیداری و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ای- دیجیتالی ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ویژه ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺖ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪلﺳﺎزی رایانهای و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮا، ﻧﺘﺎیﺞ ﻧﻬﺎیی ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪﻧﺪ.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Pirdavari M. Form architecture. 4th Edition. Tehran: Ganj Honar; 2011. [Persian]
Moussavi F, Kubo M. The function of ornament. Barcelona: Actar; 2006.
Hashemi M. The meaning of form. Azimi Sh, editor. Tehran: Mirdashti Cultural Center Publishing; 2014. [Persian]
Grutter JK. Aesthetics in architecture. Pakzad J, Homayoon A, translators. 4th Edition. Tehran: Shahid Beheshti University; 2007. [Persian]
Ataoglua NC. Basic design, theory and practice. Procedia Soc Behav Sci. 2015;197:2051-7.
Feyzi M, Khakzand M. Form, space & order in Iranian architecture. Tehran: Iran University of Science and Technology; 2015. [Persian]
McCloud k. Color in decoration. Sadeghi S, translator. Tehran: Avvaloakhar; 2016.
Senhaji M, Benslimane R. Automatic 3D muqarnas architectural patterns reconstruction using plane representation. J Caltural Heritage. 2018 Aug.
Moradi Nasab H, Bemanian Mr, Etesam E. Recognition of Mystical Thoughts Effects on Blue Color in Tile Lining of Iran's Mosques. J Res in Islamic Archit. 2017;14:32-48. [Persian]
Holtzschue L. Understanding color: An introduction for designers. Hoboken: John Wiley & Sons; 2012.
Maheronnaghsh M. Bricks & their usage. Tehran: Samt; 2011. [Persian]
Eftekharzadeh S. From chaos of perception to architectural recognition. Tehran: Simaye Danesh; 2013. [Persian]
Itten J. The art of color. Van Haagen E, translator. New York: Wiley; 1974.
Itten J. The elements of color. Birren F, editor. Hoboken: John Wiley & Sons; 1970.
Fehrman K, Fehrman C. Color: The secret influence. Upper Saddle River NJ: Prentice Hall; 2004.