عوامل موثر در تفسیر یا خوانش معماری اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه

نوع مقاله : مروری تحلیلی

نویسندگان
رویا صدیقی 1
سیامک پناهی 2
منوچهر فروتن 3
سید موسی دیباج 4
1 گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2 گروه معماری، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران
3 گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
4 گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
اهداف: این پژوهش به شناخت عوامل موثر در تفسیر یا خوانش معماری اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه می‌پردازد. وجودشناسی محیط زندگی بشری به انسان‌ها امکان کشف مجدد عالم را به‌مثابه تمامیتی متعین از ذات وجود متحقق، فراهم می‌آورد و از آنجا که زیربنای حکمت متعالیه را علم وجود تشکیل می‌دهد، لذا خوانش معماری بر مبنای حکمت متعالیه برای یافتن آنچه موجب جاودانگی در عرصه معماری است، کمک می‌کند.

روش‌ها: روش تحقیق پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی به‌صورت استدلال منطقی با رویکرد کیفی است. برای چارچوب تحلیل از ارکان بینامتنیت فرهنگ اعم از باورها، ارزش‌ها، جفرافیا و آداب و رسوم استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌های تحقیق بر اهمیت و جایگاه عوامل موثر در تفسیر یا خوانش معماری اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه بر شناخت و کاربرد هرچه بیشتر آن دلالت دارد.

نتیجه‌گیری: فرآیند حاصل از این پژوهش به این نتیجه دست یافته است که تفسیر معماری با استفاده از فلسفه ملاصدرا از مسیر شناخت معمار، زمینه‌های فهم و پیش‌ادارک‌های او برگرفته از مرتبه‌وجودی شخص که با حرکت جوهری به‌سوی کمال در ماهیت زمان و نسبیت آن است و در ابعاد غریزی، فطری و ارادی متاثر از بینامتنیت فرهنگ در همه ارکانش (باورها، ارزش‌ها، جفرافیا، آداب و رسوم) میسر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Norberg-Schulz C. Genius loci: Towards a phenomenology of architecture (1979). In: Cody J, Siravo F, editors. Historic cities: Issues in urban conservation. 8th Volume. Unknown City: Getty Publications; 2019. [Link]
Diba D. Contemporary architecture of Iran. Archit Des. 2012;82(3):70-9. [Link] [DOI:10.1002/ad.1406]
Mahdavinejad M. Education of architectural criticism. HONAR‐HA‐YE‐ZIBA. 2005;23(23):69‐76. [Persian] [Link]
Mahdavinejad M. Discourse of high-performance architecture: A method to understand contemporary architecture. HOVIAT-E SHAHR. 2017;11(2):53-67. [Persian] [Link]
Farshid Nik F, Afhami R, Ansari M, Nabavi L. The role of dynamic equilibrium in the continuous perception of in Iranian Islamic urbanism. NAQSHEJAHAN. 2016;5(3):30-40. [Persian] [Link]
Amini M, Mahdavinejad M, Bemanian M. Future of interactive architecture in developing countries: Challenges and opportunities in case of Tehran. J Constr Dev Ctries. 2019;24(1):163-84. [Link] [DOI:10.21315/jcdc2019.24.1.9]
Mahdavinejad M. Islamic art, challenges with new horizons and contemporary beliefs. HONAR-HA-YE-ZIBA. 2003;12(2):23-32. [Persian] [Link]
Mahdavinejad M. Wisdom of Islamic architecture: Recognition of Iranian Islamic architecture principles. HONAR‐HA‐YE‐ZIBA. 2004;19(19):66‐57. [Persian] [Link]
Pourjafar M, Akbarian R, Ansari M, Pourmand H. Conceptual approach in Persian architecture. SOFFEH. 2008;16(3-4):90-105. [Persian] [Link]
Noghrekar A, Raeisi MM. Realization of Islamic identity in architectural works. SHAHR-E IRANI ESLAMI. 2012;(7):5-12. [Persian] [Link]
Latifi M, Diba D. Data mining of the spatial structure of Qajar native housing; Case study: Jangjouyan House of Isfahan. NAQSHEJAHAN. 2020;10(3):163-71. [Persian] [Link]
Mahdavinejad M, Hosseini SA. Data mining and content analysis of the jury citations of the Pritzker Architecture prize (1977-2017). J Archit Urban. 2019;43(1):71. [Link] [DOI:10.3846/jau.2019.5209]
Bolouhari S, Barbera L, Etessam I. Learning traditional architecture for future energy-efficient architecture in the country; Case study: Yazd city. NAQSHEJAHAN. 2020;10(2):85-93. [Persian] [Link]
Mahdavinejad M, Zia A, Larki AN, Ghanavati S, Elmi N. Dilemma of green and pseudo green architecture based on LEED norms in case of developing countries. Int J Sustain Built Environ. 2014;3(2):235-46. [Link] [DOI:10.1016/j.ijsbe.2014.06.003]
Mahdavinejad M. Designerly approach to energy efficiency in high-performance architecture theory. NAQSHEJAHAN. 2020;10(2):75-83. [Persian] [Link]
Fallahtafti R, Mahdavinejad M. Optimisation of building shape and orientation for better energy efficient architecture. Int J Energ Sect Manag. 2015;9(4):593-618. [Link] [DOI:10.1108/IJESM-09-2014-0001]
Haghighatbin M, Ansari M, Zabihian S. Howard's and Safavid's garden cities' principles (a comparative study). NAQSHEJAHAN. 2012;2(1):67-78. [Persian] [Link]
Latifie M, Daneshjoo K. The creation of an architectural work within the creation of the universe regarding the Holy Quran. NAQSHEJAHAN. 2016;6(2):5-15. [Persian] [Link]
Pourjafar M, Moradi A. Explaining design dimensions of ecological greenways. Op J Ecol. 2015;5(3):54537. [Link] [DOI:10.4236/oje.2015.53007]
Taban M, Pourjafar M, Bemanian M, Heidari S. Climate impact on architectural ornament analyzing the shadow of Khavoons in Dezful historical context with the use of image processing. NAQSHEJAHAN. 2012;2(2):79-90. [Persian] [Link]
Pourjafar M, Mahmoudinejad H, Ahadian O. Design with nature in bio-architecture with emphasis on the hidden rules of natural organism. Int J Appl Sci Technol. 2011;1(4):74-83. [Link]
Faghfoori R. Wisdom of Islamic architecture, a deep analysis to structure and contents of luster altar of Razavi Holy Shrine. NAQSHEJAHAN. 2014;4(1):7-15. [Persian] [Link]
Nikkhaah-Ghamsari N, Kazemin-Araani F. A reflection on methodology in humanities. ASRA HIKMAT. 2012;4(4):155-83. [Persian] [Link]
Mosavi Gilani S. Surveying and criticizing the viewpoint of traditionalists on Islamic art. Theol Art. 2014;2014:(2014):46-64. [Persian] [Link]
Jafari A, Abdi H. Criticism of critical realism based on new Sadra's realism. Interdisciplinary Q Fundam Res Human. 2017;3(1):51-72. [Persian] [Link]
Amoorezaei F. Analyzing the position of mystical intuition, imagination and reason in Mola Sadra and Ibn Arabi theosophy. Int J Multic Multirelig Underst. 2020;7(3):143-55. [Link] [DOI:10.18415/ijmmu.v7i3.1411]
Zareh Neyestanak M. The Relationship between creativity and social intelligence in students at Allameh Tabatabai and Shahid Beheshti Universities. Mil Caring Sci. 2019;6(1):61-8.[Persian] [Link] [DOI:10.29252/mcs.6.1.61]
Hassanzadeh H. The ontology of truthfulness from the perspective of Professor Javadi Amoli. Res Q Islam Eth. 2019;12(45):55-68. [Persian] [Link]
Soltaninejad N, Keshtiaray N, Vaezi SH. Explanation of educational and cultural dimensions of globalization in the views of Ayatollah Javadi-Amoli. Int Educ Stud. 2017;10(1):172-8. [Link] [DOI:10.5539/ies.v10n1p172]
Einifar A, Khademzade M. Recognition of the architecture of Yazd in Atabakan period, using historical documents (Case study: Atabak Qotb-Al'Din's Dowlat-Khaneh complex). J Archit Urban Plann. 2011;3(6):123-38. [Persian] [Link]