پورزرگر محمدرضا، عابدینی حامد. خوانش هندسه پنهان در شهر تاریخی و تاثیر تحول مدرن بر آن؛ نمونه موردی: سبزهمیدان، تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1399; 10 (3) :231-238
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-43327-fa.html
1- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، reza_pourzargar@yahoo.com
2- گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خاتم، تهران، ایران
چکیده: (4632 مشاهده)
اهداف: اجزای شکلدهنده به فرم شهر در طول تاریخ و با توجه به مقتضیات ساکنین خویش از یک برهمنشینی قانونمند و کاملاً هندسی غیرمشهود پیروی میکردهاند که در ظاهر بینظم خود دارای توانایی ارتباط و تعادل بین دولت، ملت و مذهب بوده است. این پژوهش به دنبال خوانش و واکاوی هندسه پنهان موجود در شکل شهر در گذشته تاریخی آن است که امکان ارتباط میان ارکان اجتماعی شهر را بهراحتی میسر مینموده است.
ابزار و روشها: روش این پژوهش با رویکرد کیفی از نوع تاریخی- تحلیلی است. این تحقیق با مطالعات کتابخانهای و اسنادی به بررسی نظام پنهان در شهر تاریخی و تاثیر تحولات مدرن بر آن پرداخته و در نمونه موردی سبزهمیدان خوانش هندسه پنهان، مبتنی بر سه رأس دولت، ملت و مذهب صورت میگیرد.
یافتهها: هندسه پنهان در شهرهای تاریخی، روح حاکم بر لایههای درونی شهر است و با ساختاری نظاممند در وجوه عملکردی و ادراکی، روابط مذهبی، سیاسی و اجتماعی ساکنین آن را تنظیم میکند. با ورود مدرن و تغییرات بنیادین آن، شهر تهران متحول شد و تناسبات هندسه پنهان و ارگانیک در مجموعه سبزهمیدان تبدیل به یک هندسه اقلیدسی با خیابانهای عمود بر هم شده و توازن آن مختل میشود.
نتیجهگیری: نظام هندسی مستتر در یک شهر بیانگر هویت و مدنیّت در آن است. هندسه منظم شهر مدرن در تقابل با اصالت درونی پهنههای تاریخی قرار دارد. از همین رو خوانش هندسه پنهان ساتر بر شهر تاریخی، لازمه اتخاذ رویکرد مداخله مناسب در بافتهای تاریخی و هویتمند شهر است که به واسطه آن بتوان اصالت تاریخی آنها را بازیابی نمود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری کارا دریافت: 1399/3/12 | پذیرش: 1399/5/4 | انتشار: 1399/7/30