جستجو در:
دوره 13، شماره 3 - ( 1402 )
جلد 13 شماره 3 صفحات 66-51 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nouri Horzvili N, Suzanchi K, Haghighat Bin M. Proposing a conceptual model for health landscape based on perceptual/evolutionary mechanisms. Naqshejahan 2023; 13 (3) :51-66
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-66810-fa.html
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-66810-fa.html
نوری هرزویلی نسیم، سوزنچی کیانوش، حقیقت بین مهدی. ارائه مدل مفهومی منظر سلامت برمبنای مکانیزم‌های ادراکی/ تکاملی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1402; 13 (3) :51-66
1- پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استادیار معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، suzanchi@modares.ac.ir
3- استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استادیار معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، suzanchi@modares.ac.ir
3- استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (452 مشاهده)
اهداف: این مطالعه قصد دارد تا با مرور برخی تئوریهای مهم و تعیین‌کننده در رابطه بین منظر و سلامت به یک مدل مفهومی کل‌نگر از رابطه سلامت در حوزه منظر دست‌یابد.
روش‌ها: تنوری‌ها در زمینه منظر سلامت با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی در دو دسته مورد بررسی قرار گرفتند: دسته اول به بررسی مکانیزم‌های موجود در رابطه بین سلامت و منظر و چرایی تاثیرات منظر بر سلامت افراد می‌پردازد. حال آنکه دسته دوم با بررسی ابعاد کمی و کیفی مناظر سعی می‌کند تا اثرات آنها را بر سلامت افراد بسنجد.
یافته‌ها: بررسی‌ها نشان دادند که تئوریهای مرتبط در این زمینه که در ابتدا بر پایه وجهی صرفا عینی یا ذهنی شکل‌گرفته‌اند، بتدریج و در سیر تکامل خود به نوعی با مفهوم جامع و کل‌نگر منظر همگرا شده و بر وجوه توامان عین و ذهن در بررسی منظرسلامت تاکید دارند. این امر سبب شکل‌گیری رویکردی در حوزه منظر شده که با پررنگ دانستن نقش فرد، جامعه و محیط، سلامت منظر را امری نسبی دانسته که از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.
نتیجه‌گیری: حضور عاملیت فردی (مهارت‌ها و ظرفیت‌های تطبیقی یک فرد) و ابعاد اجتماعی- محیطی در تعریف امروزی سلامت در سایر حوزه‌ها، نشان‌دهنده وجود یک توافق بین رشته‌ای و صحتی بر این همگرایی است. این مقاله نشان می‌دهد که با اتکا بر ادراک می‌توان این وجوه به ظاهر متضاد را در کنار هم قرار داده و به مدلی معنادار و کل‌نگر در رابطه با منظر سلامت دست یافت.
روش‌ها: تنوری‌ها در زمینه منظر سلامت با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی در دو دسته مورد بررسی قرار گرفتند: دسته اول به بررسی مکانیزم‌های موجود در رابطه بین سلامت و منظر و چرایی تاثیرات منظر بر سلامت افراد می‌پردازد. حال آنکه دسته دوم با بررسی ابعاد کمی و کیفی مناظر سعی می‌کند تا اثرات آنها را بر سلامت افراد بسنجد.
یافته‌ها: بررسی‌ها نشان دادند که تئوریهای مرتبط در این زمینه که در ابتدا بر پایه وجهی صرفا عینی یا ذهنی شکل‌گرفته‌اند، بتدریج و در سیر تکامل خود به نوعی با مفهوم جامع و کل‌نگر منظر همگرا شده و بر وجوه توامان عین و ذهن در بررسی منظرسلامت تاکید دارند. این امر سبب شکل‌گیری رویکردی در حوزه منظر شده که با پررنگ دانستن نقش فرد، جامعه و محیط، سلامت منظر را امری نسبی دانسته که از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.
نتیجه‌گیری: حضور عاملیت فردی (مهارت‌ها و ظرفیت‌های تطبیقی یک فرد) و ابعاد اجتماعی- محیطی در تعریف امروزی سلامت در سایر حوزه‌ها، نشان‌دهنده وجود یک توافق بین رشته‌ای و صحتی بر این همگرایی است. این مقاله نشان می‌دهد که با اتکا بر ادراک می‌توان این وجوه به ظاهر متضاد را در کنار هم قرار داده و به مدلی معنادار و کل‌نگر در رابطه با منظر سلامت دست یافت.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
تکنولوژی های نوین در مهندسی منظر
دریافت: 1401/10/25 | پذیرش: 1402/7/1 | انتشار: 1402/7/1
دریافت: 1401/10/25 | پذیرش: 1402/7/1 | انتشار: 1402/7/1
فهرست منابع
1. آقاجانی میترا، نظری علی محمد، رسولی محسن. رابطه سلامت روان در محیط کار با تنظیم هیجانی و تاثیر آن بر فرسودگی شغلی. نشریه سلامت کار ایران. 1395؛ 13(4 ): 85-94. [Article]
2. اکبرزاده مینا، ادیبی علی اصغر. باغهای شفابخش، رویکرد باغ ایرانی به سلامتی. نشریه منظر. 1392؛ 5 (24): 18-21. [Article]
3. امامقلی عقیل. تاثیر معماری بر سلامت: ایده ای برای «معماری درمانی». نشریه علوم رفتاری. 1393؛ 6(20): 23-37. [Article]
4. امیرکیایی سیدمهدی، مفیدی شمیرانی سیدمجید، مهدوی نژاد محمد جواد، رییس سمیعی محمدمهدی. طراحی به روش واسازی و الگويی برای معماری زيستسازگار. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. 1398؛21(12): 277-289. [Article] [DOI]
5. بابایی ساینا، ملکی مرتضی، مهربانی گلزار محمدرضا. اولویت بندی عناصر پیاده راه های تفریحی با هدف ارتقای شفابخشی به کمک ادراکات حسی. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. 1398؛21(10 (پیاپی 89) ): 259-273. [Article] [DOI]
6. پورجعفر محمدرضا، صادقی علیرضا، احمدی فریال. اصول و معیارهای طراحی منظر پایدار در مرمت منظر طبیعی مسیل خشک شیراز. فصلنامه علوم محیطی. 1389؛ 7(4):193-202. [Article]
7. پوردیهیمی شهرام، سیدکلال ساسان. فضای منظر؛ پیوندگاه فرهنگ و طبیعت. نشریه مسکن و محیط روستا. 1391؛ 31(138): 17-28. [Article]
8. پورزرگر محمدرضا. چشم انداز پساکرونا و زندگی دوباره پایدار برای کارخانه قند و شکر کهریزک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۴):۹۵-۷۹. [Article]
9. پورسلیمان امیری زهرا، رشتی محمد پویان. باغهای درمانی. نشریه منظر. 1396؛ 9 (38): 60-69. [Article]
10. تدین کیا، مهدوی نژاد محمدجواد، شاهچراغی آزاده. کاربرد الگوریتم‌های ریاضی پیشرفته در یکپارچه‌سازی فرآیند طراحی معماری. معماری و شهرسازی پایدار. 1400; 9(1): 1-12. [Article] [DOI]
11. توکلیان فائزه، شاه چراغی آزاده. بررسی تطبیقی معیارهای منظر شفابخش و توصیه های حکیم ابوعلی سینا در کتاب قانون. نشریه نخبگان علوم و مهندس. 1397؛ 3(3 ): 133-144. [Article]
12. تیموری گرده سعیده، حیدرنتاج وحید. «نظرگاه» عنصر اصلی تصویر شده از باغ در نگاره های نمایش دهنده باغ ایرانی. نشریه باغ نظر. 1393؛ 11(30): 15-26. [Article]
13. حسن پور علیرضا، امامی زهرا. بدن و رابطه آن با علم و ادراک از منظر ملاصدرا. نشریه پژوهشهای معرفت‌شناختی (آفاق حکمت). 1396؛ 6(13): 57-78. [Article]
14. حسینی زهراالسادات، اسلامی سیدغلامرضا، اعتصام ایرج. تاثیر حضور آسمان در فضای معماری بر بهداشت و سلامت روان انسان و کاهش جرم. نشریه طب انتظامی. 1400؛10(4):281-288. [Article]
15. حسینی سیدباقر، رزاقی اصل سینا. حرکت و زمان در منظر شهری؛ انگاره ها و مفاهیم طراحی. نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید (فارسی)(نشریه بین المللی علوم مهندسی). 1387؛ 19(6 (ویژه نامه مهندسی معماری و شهر سازی)): 83-88. [Article]
16. دوست محمدی حامد، مهدوی نژاد محمدجواد ، کامیابی سعید. معاصرسازی ژنوم معماری ایرانی با استفاده از الگوریتم های ترکیبی، مورد مطالعاتی: مسکن معاصر شهر سمنان. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 2022؛(14)37: 15-27. [Article] [DOI]
17. ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری بهروز، انصاری مجتبی. (1401). توسعة زیست سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونة مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه. پژوهشهای جغرافیای انسانی. 54(2):479-498. [Article] [DOI]
18. رحیمی مهر وحیده، متدین حشمت اله، مهربانی مهرزاد. ایجاد فضاهای شفابخش در بیمارستان ها با نگرش به آموزه های طب سنتی ایران. نشریه طب سنتی اسلام و ایران. 1396؛8(4):451-462. [Article]
19. رخشانی زهره، ناستی زایی ناصر. ارتباط بین عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان با سلامت روان آنها. نشریه سالمند. 1398؛ 14(3 ): 342-354. [Article]
20. رسول زاده مریم، مشاری محمد. رویکرد طراحی مبنا سلامت ساکنان در تعامل انتخاب مصالح ساختمانی و محیط زیست سالم. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۳):۱۲۹-۱۵۰. [Article]
21. رهبر مرتضی، مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا، دوائی مرکزی امیرحسین. تبیین پارامترهای پایداری محیطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. معماری و شهرسازی پایدار. 1398؛ 7(2):169-182. [Article] [DOI]
22. زاهدی مریم، منصوری سید امیر، سنماری محمدمهدی، ضرابی محمد مهدی. مفهوم شفابخشی در ایران. نشریه منظر. 1396؛11(48):2231. [Article]
23. زمانیان سیده مهسا، لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. خوانش الگوهای اقلیمی در نمای خانه‌های ایرانی - اسلامی. بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. 1402؛2(1): 16-29. [Article] [DOI]
24. زندیه مهدی، مهدوی نژاد محمدجواد. پساکرونا: درس هایی از تاثیر کووید ۱۹ بر حضور سالمندان در فضاهای باز جمعی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۴):۲۱-۱. [Article]
25. سرمدی صدف، شاه چراغی آزاده، کریمی فرد لیلا. فرایند ادراک منظر بر پایه ی ادراکات حسی و عقلی. نشریه باغ نظر. 1399؛ 17(88): 27-38. [Article] [DOI]
26. شمس غزاله، رسول زاده مریم. شیمی ساختمان: رویکردی زیست محیطی به ساختمان سالم و سلامت ساکنان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۴):۶۹-۵۱. [Article]
27. شمس غزاله، مشاری محمد. سلامت و پساپاندمی: فیلتر هوا از طریق پوسته های ساختمان به عنوان غشاهای زیستی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۴):۵۹-۴۴. [Article]
28. شهابی شهمیری مجتبی، خاتمی سیدمهدی. تدوین دستور کاری پژوهشی پیرامون ارتباط میان محیط کالبدی و سلامت روان. نشریه مطالعات ساختار و کارکرد شهری. 1399؛ 7(25 ): 85-112. [Article] [DOI]
29. شیعه اسماعیل، بهزادفر مصطفی، نامداریان احمدعلی. تدوین چارچوب نظری منظر شهری به کمک نظریه تولید فضا و نیروهای مؤثر بر منظر. نشریه مطالعات شهری. 1396؛ 6(24): 81-94. [Article]
30. صداقتی عاطفه، درتومی شهلا. ارزیابی کیفیّت بصری و میزان ادراک مناظر در مسیرهای منتهی به شهر (مطالعة موردی: شهر بجنورد). نشریه جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی). 1395؛ 6(21):91-108. [Article] [DOI]
31. طاهرطلوع دل محمدصادق، ضرغامی اسماعیل، کمالی تبریزی سینا، پورحیدری امید. بررسی قابلیت ادراک محیط در سیستم واقعیت مجازی بر اساس مؤلفه های ادراک بصری. نشریه اندیشه معمار. 1398؛ 3(5 ): 106-124. [Article]
32. طاهری شیما، شبانی امیرحسین. اصول مفهومی و کاربردی طراحی باغ های شفابخش برای جانبازان PTSD با تمرکز بر تئوریهای کاهش استرس- مطالعه مروری. نشریه طب نظامی. 1395؛ 18(3):230-241. [Article]
33. طباطبائیان مریم، تمنایی مینا. نقش محیط های ساخته شده در سلامت روان. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1392؛ 5(11): 101-109. [Article]
34. عادلوند پگاه. رابطۀ متقابل سیستم ایمنی انسان و شاخص‌های منظر شهری. نشریه منظر. 1398؛11(48):22-31. [Article] [DOI]
35. عینی فر علیرضا، عشرتی پرستو. رویکردی کل نگر به "نسبت فرهنگ و طبیعت" در "منظر فرهنگی". نشریه معماری و شهرسازی (هنرهای زیبا) 1396؛ 22(4 ): 81-92.
36. قرایی فریبا، عینعلی عطیه. نقش ادراک محیطی در فهم و طراحی منظر فرهنگی فضاهای ورودی شهرها, مورد مطالعاتی: ورودی غربی گرگان. نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1398؛ 12(27 ): 145-154. [Article]
37. قنبران عبدالحمید، ابراهیم پور رضا، پایه داراردکانی پگاه، توحیدی مقدم مریم. بررسی نقش نور طبیعی, دید و منظر بر کاهش استرس کارمندان در فضاهای اداری با استفاده از روش روان-فیزیک. نشریه سلامت کار ایران. 1396؛ 14(6 ): 135-147. [Article]
38. کامل نیا حامد، حقیر سعید. الگوهای طراحی فضای سبز در "شهر دوستدار کودک" (نمونه موردی : شهر دوستدار کودک بم1). باغ نظر. 1388؛ 6(12): 77-88.
39. کریمی سروه، اعتصام ایرج، شاهچراغی آزاده. تحلیل مولفه های موثر بر ادراک نماهای شهری از منظر پدیدارشناسی. نشریه مطالعات هنر اسلامی. 1399؛ 16(38): 344-360. [Article] [DOI]
40. کسروی رضا. منظر مشترک : نسبت زیبایی‌شناسی و اکولوژی. نشریه منظر. 1395؛8(35):94-101. [Article]
41. گوهری انوشه، ایرانی بهبهانی هما، صالحی اسماعیل. روش شناختی ادراک منظر شهری در ارتباط با ذهنیات و خاطرات جمعی, مطالعه موردی محله تجریش. نشریه محیط‌شناسی. 1395؛ 42(1): 195-210. [Article] [DOI]
42. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد، یاناکونه جولیانا، پیمنتا دو واله کلارا. الگوی معماری اسلامی آینده با خوانش مبانی طراحی در مسکن بومی قاجار. مطالعات هنر اسلامی. 1400؛ 18(42): صفحه 327-42. [Article] [DOI]
43. ماستری فراهانی نجمه، آزموده مریم، افشاری راد سپیده. ارزیابی مولفه های موثر بر شفابخشی طراحی مراکز درمانی پایدار و ارائه مدل کاربردی. نشریه جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی. 1401؛ 12(44 ): 91-105. [Article] [DOI]
44. مافی تبار آمنه، کاتب فاطمه، حسامی منصور. خوانش تصویر از منظر تعامل ذهنیت و عینیت در ادراک دیداری. نشریه کیمیای هنر. 1397؛ 7(27 ):23-45. [Article]
45. مدرک آناهیتا. منظر شفابخش: تحلیل طراحی منظر بیمارستان فیونا استنلی. نشریه منظر. 1396؛ 9 (38): 37-42. [Article]
46. مطلبی قاسم. روان شناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری . نشریه هنرهای زیبا. 1380؛ (10): 52-67. [Article]
47. معروفی سکینه، انصاری مجتبی. ارزیابی تاثیر عناصر منظر شهری بر میزان احساس تعلق محلی (مطالعه موردی: محله نارمک تهران). نشریه هویت شهر. 1393؛ 8(18): 39-46. [Article]
48. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. ارزیابی تاثیر فرم پنجره در کیفیت نور فضاهای آموزشی در اقلیم BWk. پژوهش های اقلیم شناسی، 1399؛ 1399(43): 127-142. [Article]
49. منصوری سیدامیر. سرمقاله: پیغام ماهیان, ادراک منظر. نشریه منظر. 1400؛ 13(54 ): 3-3. [Article] [DOI]
50. موسوی سیده مریم، سعیدی مهر محمد. رویکرد التفاتی به ادراک حسی. نشریه آینه معرفت. 1390؛ 9(28): 29-50. [Article]
51. مهدوی نژاد محمدجواد، جوانرودی کاوان. مقایسه تطبیقی اثر جریان هوا بر دوگونه ی بادگیر یزدی و کرمانی. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 1390؛ 3(4): 69-80. [Article]
52. مهدوی‌نژاد محمدجواد. گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر. هویت شهر. 1396؛11(2):53-67. [Article]
53. نقدبیشی رضا، برق جلوه شهین دخت، اسلامی سیدغلامرضا، کامل نیا حامد. الگوی آموزش معماری بر اساس نظریه قابلیت‌های محیطی گیبسون. نشریه هویت شهر. 1395؛10(26): 75-84. [Article] [DOI]
54. نیکبخت, علی. پزشکی در منظر سازی نوین: باغهای شفا بخش. باغ نظر, 1383; 1(2): 79-82. [Article]
55. نیلی رعنا، نیلی ریحانه، سلطان زاده حسین. چگونگی بازتاب شاخصه های مناظر شفابخش در الگوی منظر باغ ایرانی. باغ نظر. 1391؛ 9(23): 65-74. [Article]
56. نیلی ریحانه، نیلی رعنا، امین زاده بهناز. شفابخشی در منظرسازی باغ های دوره قاجار. نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1392؛ 5(11):167-180. [Article]
57. هاشمین سیدابوالفضل، زرکش افسانه، هیگراس گارسیا ایستر، سوزنچی کیانوش. تأثیر طرح کاشت درختان بر آسایش حرارتی انسان در مقیاس میکرواقلیم؛ نمونه موردی: محوطه دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۲): ۱۵۸-۱۳۸. [Article]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |