تبیین مولفه‌های معاصرسازی و ارتقای کیفی بافت هم‌جوار امامزاده صالح(ع)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خاتم، تهران، ایران
چکیده
اهداف: اماکن مذهبی از نقاط مهم در شهرها به شمار می‌روند، به‌گونه‌ای که در گذشته تعادل زیستی و حیات اجتماعی را تامین می‌کردند. توسعه شهرها و رشد جمعیت، توازن این‌گونه بافت‌ها را برهم زده و سبب بروز تحولات اساسی در ساختار آنها شده است. مصداق این مساله، بافت ناکارآمد امامزاده صالح(ع) است که با گسترش شهر و فضای تجاری مجاورش، اصالت و ارزش‌های تاریخی آن خدشه‌دار شده است. از این‌ رو بازآفرینی این پهنه شهری بر مبنای شناخت معضلات بافت و با نگرش به مطالعات شهر اسلامی و معاصرسازی، اهداف پژوهش حاضر است.

ابزار و روش‌ها: این پژوهش با هدف کاربردی- توسعه‌ای و روش آن مبتنی بر شیوه تحلیلی- توصیفی است. ابزار گردآوری داده‌ها در بحث مولفه‌های بازآفرینی کتابخانه‌ای است و با تحلیل داده‌ها به استخراج معیارها می‌پردازد. همچنین در مطالعه بافت، واکاوی آن از طریق بررسی‌های میدانی و مشاهده صورت می‌گیرد.

یافته‌ها: با بررسی مطالعات گذشته، راهکارهای شهر اسلامی بر مبنای چهار معیار زیست‌محیطی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی تبیین شده و با استناد به آنها مولفه‌های معاصرسازی استخراج می‌شوند. همچنین نقاط قوت و ضعف پهنه شهری هم‌جوار آن مورد واکاوی قرار گرفته است تا مولفه‌های بازآفرینی در آنها نمود یابند.

نتیجه‌گیری: بازآفرینی شهر در مواجهه با توسعه افسارگسیخته، نیازمند نگرش هویت‌بخش و اصالت‌محور است تا بدین‌ وسیله ارزش‌های فرهنگی گذشته، منطبق بر نیازهای جامعه و با به‌کارگیری عوامل روزآمد و پیشرفته بازیابی شوند. جایگاه اماکن مذهبی در شهر از وجوه مختلف در پژوهش شهر اسلامی برای ارتقای کیفی آنها اهمیت دارد و نمود بارز آن، معاصرسازی پهنه‌های هم‌جوار امامزاده صالح(ع) است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Bayat B. Islamic approach to the city: Islamic City characteristics. NAZARIE-HA-YE-EJTEMAEI. 2014;4(1):137-67. [Persian] [Link]
Donbali S, Kalantari Khalilabad H, Aghasafari A. Recognition of urbanscape identity components in Iranian Islamic Cities: The case of Tehran. NAQSHEJAHAN. 2019;8(4):223-30. [Persian] [Link]
Shahivandi A, Talebi A. Analysis of identifying factors old urban neighborhoods with signs of religious (case study: The neighborhood of Shahzadeh Ibrahim). MAREMAT&MEMARI-E IRAN. 2017;1(13): 1-18. [Persian] [Link]
Adhami A, Edrisi A, Ameri M. The social role of religious places in the society; case study: Shrine shrines and Emamzade Saleh in Tehran City. Urban Manag. 2018;(49):297-308. [Persian] [Link]
Mahdavinejad MJ. Principles & fundamentals contemporization. Tehran: Tarbiat Modares University Press; 2014. [Persian] [Link]
Noghrehkar A, Alalhesabi M. The realization of identity in architecture and urban planning. Tehran: Fekreno Publisher; 2017. [Persian] [Link]
Moeinmehr S. Foundations of sustainable life in neighborhood architecture. Qazvin: Jahad Daneshgahi Publication; 2018. [Persian] [Link]
Naghizadeh M. A reflection in the essence of the Islamic city. J Stud Iran Islam City. 2010;1(1):1-14. [Persian] [Link]
Pourahmad A, Mousavi S. The social nature of an Islamic city. J Stud Iran Islam City. 2011;1(2):1-12. [Persian] [Link]
Kalantari Khalilabad H, Haghi M, Dadkhah M. Social components of Islamic-Iranian urban planning pattern. NAQSHEJAHAN. 2014:4(1):17-26. [Persian] [Link]
Mohammadi J, Moayedfar S, Safarbandi A. Islamic city, a city beyond the dome and minaret. J Stud Irain Islam City. 2012;3(9):25-36. [Persian] [Link]
Pourjafar MR, Pourjafar A, Safdari S. Various types of Islamic city and pointing out to defining the major aspects of ideal Islamic city. J Res Islam Archit. 2015;3(3):1-17. [Persian] [Link]
Molaei A. Explaining the foundations of social order in the Islamic city based on Islamic Sharia. J Islam Soc Sci. 2019;10(20):49-76. [Persian] [Link]
Gharehbaglou M, Nezhadebrahimi A, Javidmehr M. Identifying and analyzing the factors affecting responsive environment in neighborhoods from the perspective of the Islamic worldview. NAQSHEJAHAN. 2017;7(1):21-36. [Persian] [Link]
Mozafar F, Noghrehkar A, Hamzehnezhad M, Moeinmehr S. Prioritizing sustainability strategies in the neighborhood with the Islamic approach. J Res Islam Archit. 2019:7(23):69-86. [Persian] [Link]
Sattarifard Sh. Examine the role of religious institutions in increasing vibrancy in the contemporary case study of holy righteous rehabilitation, Tehran. Int J Urban Rural Manag. 2015;14(40):141-58. [Persian] [Link]
Ebrahimi MH. Entries for discussion about Islamic city. ABADI. 1996;6(22):12-9. [Persian] [Link]
Pourmohammadi M, Bahrainy SH, Davoudpour Z. Islamic city: Imagination or reality. Urban Plann Knowl. 2019;3(2):33-47. [Persian] [Link]
Afsharnaderi K. Islamic world urbanism initiatives. ABADI. 1996;6(22):46-53. [Persian] [Link]
Baski S, Mahdavi Sh. Tabriz majestic Islamic and ungrateful heirs. ABADI. 1996;6(22):72-85. [Persian] [Link]
Qaraati H. The role of religious places in the social and political discourses of Qajar Era, case study of Tehran. J Hist Islam. 2015;15(4):171-98. [Persian] [Link]
Behzadfar M. The identity of city, case study: Tehran. Tehran: Shahr Publication; 2013. [Persian] []
Pourzargar M, Moafi Ghaffari P, Amjadi M. Revitalization of values in urban open spaces (Tekiyeh -Dowlat). BAGH-E NAZAR. 2018;15(63):41-54. [Persian] [Link]
Kariman H. Tehran in the past and present. Tehran: Melli University; 1976. [Persian] [Link]
Mokhtari E. Emamzadeh Saleh. 1st Edition. Tehran: Cultural Research Office, Tehran Beautification Organization; 2016. [Persian] [Link]