تحلیلی بر سازه های چوبی شیبدار در ساختمان‌های صنعتی شمال ایران مربوط به دوران پهلوی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
پریسا اسماعیل زاده 1
اسکندر مختاری طالقانی 2
علی اصغرزاده 3
1 پژوهشگر دکترای معماری، گروه معماری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
2 استادیار، گروه مرمت، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
چکیده
اهداف: ورود معماران خارجی و بازگشت تحصیلکردگان ایرانی خارج از کشور، سبب ظهور شکل جدیدی از معماری شد. پوشش شیروانی با سازه­ های خرپایی از رهاوردهای معماری این دوران است. در بسیاری از ساختمان­ ها و حتی برای پوشش بناهای صنعتی نیز به واسطه پوشاندن دهانه­ های بزرگ از خرپا استفاده شد. پژوهش حاضر سعی دارد به تفاوت سازه­ های خرپایی ایرانی و غیرایرانی در بناهای صنعتی بپردازد.

روش ها: گام اول پژوهش با اتکا به مطالعات کتابخانه­ ای و بازخوانی دوباره اسناد و متون برجای مانده، به نقد و بررسی موضوع می­ پردازد. در بخش دیگر از فرآیند پژوهش، بر پایه مشاهدات میدانی و عینی، شش نمونه از میان بناهای صنعتی اواخر قاجار و دوره پهلوی، منسوب به میراث مشترک ایران و آلمان، در دو استان گیلان و مازندران انتخاب و تحلیل شده است.

یافته ها: از شش نمونه سازه شیب دار، دو مورد با خرپای ایرانی اجرا شده و در چهار نمونه دیگر خرپای غیرایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. گروه اول تنها سازه­ های شیبدار محسوب می­ شوند (فقط ظاهر خرپا) و گروه دوم در دسته سازه­ های خرپایی­ هستند.

نتیجه گیری : بررسی دو گروه متفاوت از سازه­ های شیبدار در جریان تحقیق این مطلب را روشن کرد که خرپای ایرانی به لحاظ ترکیب قرارگیری اعضاء، برش چوب، اتصالات و توزیع نیروها، متفاوت از خرپای فرنگی است و آنچه ما در ایران خرپا می­ نامیم، تنها از جنبه شکلی مشابه خرپا هستند و به لحاظ سازه ­ای تفاوت­ های آشکاری را با یکدیگر دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Hejazi M. Evolution of Persian traditional architecture through the history. Journal of Architecture and Urbanism. 2015 Jul 1;39(3):188-207. https://doi.org/10.3846/20297955.2015.1088415 [Article] [DOI]
آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. [Article] [DOI]
Hejazi M. Structural Analysis of the Wooden Structure of the Historical Building of Ali Qapu. Journal of Structural Engineering. 2006 Nov 1; 132(11):1801-1805. https://doi.org/ 10.1061/(ASCE)0733-9445(2006)132:11(1801) [Article] [DOI]
اسمعیلیان طوسی هدی، اعتصام ایرج. تحلیل معماری میراث صنعتی با استفاده از روش ترکیبی گونه‌شناسی و دستورزبان شکل تحلیلی. نمونه موردی کارخانه‌های نساجی اصفهان و یزد در دوره پهلوی. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1397؛ 9(1). 12-1. [Article]
Hejazi M. Evolotion of persian traditional architecture through the history. Journal of Architecture and Urbanism. 2015 Jul 1;39(3):188-207. https:// doi.org/10.3846/20297955.2015.1088415
امیرکیایی سید مهدی، مفیدی شمیرانی سیدمجید، مهدوی نژاد محمدجواد، رئیس سمیعی محمدمهدی. بررسی میزان تطابق اصول واسازی با معماری بومی روستایی گیلان. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه‌های انسانی. 1398؛ 14(2 )393-377. [Article]
Hejazi M. Maintenance comments on a Persian historical wooden building. WIT Transactions on the Built Environment. 2005; 83: 503-512. http://doi.org/10.2495/STR050481 [Article] [DOI]
ایرانی شاد عارفه، حبیب فرح. پیوند دوباره با محله: معاصرسازی مکان مبنا و تغییرکاربری خانه های باارزش تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛ ۱۱(۲): ۱-۲۶. [Article] [DOI]
Damanpak Jami M, Tehrani F, Khakpour B, Zahedi S. Atlas of the selected maps of Qajar era. Ministry of Foreign Affairs. Tehran. 2015.[Persian] [Article]
پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش “بازآفرینی“ مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت “زندگی شهروندی“ نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article] [DOI]
Branco J, Piazza M, Cruz P. Structural analysis of two King-post timber trusses. Non-destructive evaluation and load-carrying tests. Construction and Building Materials. 2010 Mar 1;24(3): 371-383. http://doi.org/ 10.1016/j.conbuildmat.2009.08.025 [Article] [DOI]
پورزرگر محمدرضا. چشم انداز پساکرونا و زندگی دوباره پایدار برای کارخانه قند و شکر کهریزک. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1400؛ 11(4): 95- 79. [Article]
Barbari M, Cavalli A, Fiorineschi L, Monti M, Togni M. Innovative connection in wooden trusses. Construction and Building Materials. 2014 Jun 16; 654-664. http://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2014.06.022 [Article] [DOI]
حسن نژاد زمانه. عوامل مؤثر بر رشد صنایع نساجی مازندران در عصر پهلوی. پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1393؛ 3(1): 45-29. [Article]
Garcia Lopes P. Behavioral Study of Palladian Roof Trusses. Case studies of the S. Roque’s Church. Santarém’s Cathedral and Military Asylum of Runa. Military Academy & Instituto Superior Técnico. Universidade de Lisboa. 2014 Oct. Available from: https://www.scribd.com/document/329552742/Behavioral-Study-of-Palladian-Roof-Trusses-Case-studies-of-the-S-Roque-s-Church-Santarem-s-Cathedral-and-Military-Asylum-of-Runa [Article]
حقیقت‌بین مهدی، بیداربخت نیلوفر. اﻓﺰایش ﻣﺴﺮتﺑﺨﺸﯽ در اﺣﯿﺎی ﻣﻨﺎﻇﺮ ﭘﺴﺎﺻﻨﻌﺖ. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛۹(۱):۶۵-۵۵. [Article] [DOI]
Valeriani S. The Roofs of Wren and Jones: A Seventeenth-Century Migration of Technical Knowledge from Italy to England. Department of Economic History London School of Economics. 2006 Aug. http://www.lse.ac.uk/collections/economichistory/ [Article]
خاکپور مژگان. ساخت خانه‌های شیکیلی در گیلان. نشریه هنرهای زیبا. 1385؛ 25(25): 54-45. [Article]
Pratiwi N, Tjondro J. Study on Strength and Stiffness of Meranti Wood Truss with Plywood Gusset Plate Connection and Lag Screw Fastener. Journal of the Civil Engineering Forum. 2018 Jan;4(1):51-56. https://doi.org/10.22146/jcef.30230 [Article] [DOI]
خاکپور مژگان. مسکن بومی در جوامع روستایی گیلان. نشریه هنرهای زیبا. 1384؛ 22(22): 72-63. [Article]
Kromoser B, Braun M, Ortner M. Construction of All-Wood Trusses with Plywood Nodes and Wooden Pegs: A Strategy towards Resource-Efficient Timber Construction. Applied Sciences. 2021 Mar 13; 1-17. https://doi.org/10.3390/app11062568 [Article] [DOI]
خاکی قصر آزاده، انجم شعاع الهام، زمانیان سیده مهسا، پور مهدی قایم مقامی حسین. پیشینه سازه‌های چوبی با مصادیق مذهبی در روستاهای ایران به منظور توسعه بناهای مذهبی در روستاها. فصلنامه مسکن و محیط روستا. 1397؛ 37(163): 148-135. [Article]
Sagara A, Tjondro J, Shiddiq H. Experimental study on strength and stiffness connection of wooden truss structure. MATEC Web of Conferences. 2017. http://doi.org/10.1051/ matecconf/201710101015 [Article] [DOI]
زهری سارا، طاهباز منصوره، تاثیر مصالح و روش‌های ساخت بومی بر کاهش مصرف انرژی در خانه‌های روستایی مناطق جلگه ای گیلان. علوم و تکنولوژی محیط زیست. 1399؛ 22(1): 91-100. [Article]
Rivera-Tenorio M, Moya R. Stress, displacement joints of gmelina arborea and tectona grandis wood with metal plates, screws and nails for use in timber truss connections. Cerne. 2019 Sep 9;25:172-83. http://doi.org/ 10.1590/01047760201925022641 [Article] [DOI]
سلطان زاده حسین. نقش جغرافیا و فرهنگ در شکل گیری بام در واحدهای مسکونی. پژوهش‌های جغرافیای انسانی. 1393؛46 (2): 464-449.
https://jhgr.ut.ac.ir/article_51573.html [Article]
Ketabi E, Lashkari A. Investigation of stiffness of wooden truss structure by finite element method. Iranian Journal of Wood and Paper Research. 2018 Jan;32(1):69- 82. [Persian] http://doi.org/ 10.22092/IJWPR.2017.107116 [Article] [DOI]
شریف زادگان محمد حسین، نورایی همایون. بررسی تحولات صنعت و توسعه صنعتی در ایران به منظورآسیب شناسی توسعه صنعتی ایران. پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی . پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 1394؛ 4(1): 60-37 . [Article]
Massafra A, Prati D, Predari G, Gulli R. Wooden truss analysis, preservation strategies, and digital documentation through parametric 3D modeling and HBIM workflow. Sustainability. 2020 Jan;12(12):4975. http://doi.org/ 10.3390/su12124975 [Article] [DOI]
طاهباز منصوره، جلیلیان شهربانو. شاخصه‌های همسازی با اقلیم در مسکن روستایی استان گیلان. مسکن و محیط روستا. 1390؛ 30(135): 42-23. [Article]
Technical and general specifications of construction work. Journal 55. Deputy of Technical Affairs. Office for compiling technical criteria and standards. management and planning organization of the country. 2005.[Persian] [Article]
علم محمدرضا، دشتی فرزانه، میرزایی بیژن. برنامه تجدد و نوسازی ایران در عصر رضاشاه پهلوی. تحقیقات تاریخ اجتماعی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 1393؛ 4(1): 86-61. [Article]
Adil Dar M, Narayanan S, Rashid Dar A, Raju J. Rehabilitation of a distressed steel roof truss - A study. Structural Engineering & Mechanics. 2017;62(5):567-576. http://doi.org/10.12989/sem.2017.62.5.567 [Article] [DOI]
فرجی کلجاهی فرناز، یلدایی مهدیه، نژاد ابراهیمی احد. روابط سیاسی فرهنگی ایران و آلمان و شکل گیری کارخانه‌های صنعتی تبریز از اواخر دوران قاجار تا پایان پهلوی اول. مطالعات تاریخ فرهنگی. پژوهش نامه انجمن ایرانی تاریخ .1399؛ 12(45): 157-119. [Article]
Ketabi E, Lashkari A. Investigation of stiffness of wooden truss structure by finite element method. Iranian Journal of Wood and Paper Research. 2018 Jan; 32 (1): 69- 82. [Persian] http://doi.org/ 10.22092/IJWPR.2017.107116 [Article] [DOI]
کتابی احسان، لشگری امیر. بررسی سفتی ساختار خرپاهای چوبی به روش عناصر محدود. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات چوب و کاغذ ایران.1396 ؛ 32(1): 82-69. [Article]
Baboli FB, Ibrahim N, Sharif DM. Design characteristics and adaptive role of the traditional courtyard houses in the moderate climate of Iran. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2015 Aug 22;201:213-23. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.170 [Article] [DOI]
گرجی مهلبانی یوسف، دانشور کیمیا. تأثیر اقلیم بر شکل گیری عناصر معماری سنتی گیلان. آرمانشهر. 1398؛ 3(4): 145-135. [Article]
Zohari S, Tahbaz M. Effect of Vernacular Materials and Traditional Construction Methods on Energy Consumption Reduction of Rural Houses in Plain Regions of Gilan. J. Env. Sci. Tech. 2020 Mar; 22(1): 91-100. http://doi.org/10.22034/JEST.2020.19338.2820 [Article] [DOI]
لطیفی محمد، دیبا داراب. داده کاوی ساختار فضایی مسکن بومی قاجار؛ نمونه موردی: خانه جنگجویان اصفهان. نقش جهان – مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1399؛10(3):171-163. [Article] [DOI]
Soltanzadeh H. The Role of Geography and Culture in Formation of House Roof. Human Geography Research. 2014 Jun 22;46(2):449-64. http://doi.org/10.22059/JHGR.2014.51573 [Article] [DOI]
معقولی نادیا، احمدزاده معصومه. گونه شناسی مسکن روستایی شهرستان سواد کوه از نظر معماری و سازه. فصلنامه مسکن و محیط روستا. 1396؛ 36(160): 102- 87. [Article]
Pasha MY. The relationship between rice and the housing of rice-growers in the north of Iran. WIT Transactions on Ecology and the Environment. 2011 Jul 8;150:639-50. http://doi.org/10.2495/SDP110531 [Article] [DOI]
مولائی محمد مهدی، سلیمانی رسول. رشد اقتصادی و توسعه شهری از طریق بازآفرینی خانه های ارزشمند تاریخی نمونه موردی: خانه های تاریخی شهر همدان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛۷(۳):۱۰۴-۹۵. [Article]
Mottaki Z, Amini I. Cultural sustainability patterns in vernacular architecture: a case study of Gilan, Iran. GSTF Journal of Engineering Technology (JET). 2013 May 1;2(1):106. http://doi.org/10.5176/2251-3701-2.1.41 [Article] [DOI]
میرزاحسینی مرتضی، سلطان زاده حسین، البرزی فریبا. نقش مهندسان آلمانی در معماری معاصر ایران )با تأکید بر دورۀ پهلوی اول بین سال های ۱۳۰۴ تا 1320). باغ نظر.1398 ؛ 16(75): 70-53. [Article]
Eiraji J. Yekani Fard A. An evaluation of Iran architecture during first Pahlavi Era: A transition from tradition to modernity. Journal of Design for Resilience in Architecture & Planning. 2021 Aug 30; 2(2): 222-233. http://doi.org/10.47818/DRArch.2021.v2i2021 [Article] [DOI]
نژادابراهیمی احد، فرخی شهین، شب اهنگ مهسا. الگوشناسی معماری کارخانه های صنعتی پهلوی اول در تبریز. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1397؛ 9(1): 44-33. [Article]
Soltanzadeh S, Yousefi Tazakor M, Raeisi I, Kiani M. Analyzing the Intellectual Evolutions of Architectural Design during the Pahlavi Era. Space Ontology International Journal. 2019 Mar 1;8(1):53-65. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23456450.2019.8.1.4.9 [Article] [DOI]
وشمه علی، ترابی فارسانی سهیلا، جدیدی ناصر. نقش صنایع آلمانی در نوسازی صنایع ایران در دوره رضاشاه پهلوی. فصلنامه پژوهش نامه تاریخ. 1395؛ 12(45): 168- 147. [Article]
Mirzahosseini M, Soltanzadeh H, Alborzi F. The role of German engineers on contemporary Iranian architecture (with emphasis on the first Pahlavi Period between 1925 and 1941). The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar. 2019 Aug 24;16(75):53-70. http://doi.org/10.22034/bagh.2019.142486.3708 [Article] [DOI]
Valitabar M. Mohammadjavad M. Henry S. Peiman P. A dynamic vertical shading optimisation to improve view, visual comfort and operational energy. Open House International. 2021 Jul 9;46(3):401-415. https://doi.org/10.1108/OHI-02-2021-0031 [Article] [DOI]
Esmaeilian Toussi H, Etessam E. Analysis of the Architecture of the Industrial Heritage Using a Combined Method of Typology and Analytical Shape Grammar (Case Study of Textile Factories of Isfahan and Yazd in the Pahlavi Era). Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10;9(1):1-12. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.6.5 [Article] [DOI]
Heidari S, Hanachi P, Teymoortash S. The Adaptive Reuse of Industrial Heritage, an Approach Based on Energy Recycle. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10; 9 (1):45-53.[Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.5.4 [Article] [DOI]
Yazdgerd F, Hanachi P, Talebian M. Framework of Conservation Evaluation for Dynamic Cultural World Heritage Sites. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2021 Jul 10;11(2):101-19. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.2.6.1 [Article] [DOI]
Mahdiun S. Principles of Retooling for the Adaptive Reuse of the Industrial Architectural Heritage. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10;9(1):23-31. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.7.6 [Article] [DOI]
Rezaei Ghahroodii S, Mahdavinejad M. Reviewing and Implementing International Valuation Criteria for Industrial Architectural Heritage. Maremat & Me'mari-e Iran. 2019 Mar 10;9(17):21-38. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23453850.1398.9.17.4.0 [Article] [DOI]
Samadzadehyazdi S, Ansari M, Bemanian M.R. Environment Sustainability through Adaptive Reuse (Case Study: Industrial Heritage of Iran). Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019; 9(1):67-77. [Persian] [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.2.1
Samadzadehyazdi S, Ansari M, Mahdavinejad M, Bemaninan M. Significance of authenticity: learning from best practice of adaptive reuse in the industrial heritage of Iran. International Journal of Architectural Heritage. 2020 Mar 15;14(3):329-44. https://doi.org/10.1080/15583058.2018.1542466 [Article] [DOI]
Shahhosseini G, Moulaii M. Explaining the Role and Place of Industrial Heritage in Improving the Quality Characteristics of the Hierarchy of the City Entrances (Case study: Brick Furnaces in the Entrance of Hamedan). Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10;9(1):13-22. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.3.2 [Article] [DOI]
Shahhosseini G, Moulaii M. Explaining the Role and Place of Industrial Heritage in Improving the Quality Characteristics of the Hierarchy of the City Entrances (Case study: Brick Furnaces in the Entrance of Hamedan). Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10;9(1):13-22. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.3.2 [Article] [DOI]
Tahbaz M. The sacred form. Soffeh. 14(1-2):95-125. [Persian] [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1683870.1383.14.2.5.6 [Article] [DOI]
Bahramipanah A, Amirzadehdana E. Sustainability Lessons in Persian Architecture; Case Study: Minaee House in Tehran. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2021 Jul 10;11(2):86-100. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.2.5.0 [Article]
Dashtaki N, Majedi H, Habib F. Explanation of Sustainable City Criteria based on Conceptual Model of Transcendence City. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2021 Nov 10;11(3):109-127. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.3.6.3 [Article]
Karimi F, Jalilisadrabad S, Borji F. Investigating the Effect of Adaptive Reuse of Historic Buildings on Environmental Sustainability; Case Study: Kazemian House in Tehran. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2021 Jul 10;11(2):66-85. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.2.4.9 [Article]
Lotfi S, Sholeh M. Assessing the Old Buildings Reclaimability into the New Life Cycle Implementing Adaptive Reuse Potential (ARP) Model. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2017 Dec 10;7(3):15-34. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1396.7.3.1.0 [Article] [DOI]
Mottaghi M, Norouzborazjani V, Dehbashisharif M. The Role of Adaptive Reuse in Network of in-between Spaces and Intracity Dynamism; Case Study: Tehran Historic Houses. Naqshejahan-Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2021 Jun 10;11(2):27-48. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.2.2.7 [Article]
Pourzargar M. Posto-Corona Visioning for Sustainable Adaptive Reuse of Kahrzak Sugar Factory. Naqshejahan-Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2022 Jan 10;11(4):79-95. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1400.11.4.7.6 [Article]
Kim M, Kim T, Park Ch. Treatment of Western Wooden Roof Trusses in Early 20th Century Korea. Journal of Asian Architecture and Building Engineering. 2018 Oct 24; 8(1): 49-56. http://doi.org /10.3130/jaabe.8.49 [Article] [DOI]
Valeriani S. The Roofs of Wren and Jones: A Seventeenth-Century Migration of Technical Knowledge from Italy to England. Department of Economic History London School of Economics. 2006. [Article]
Tomasello N, Russo G, Caporlingua M, Cascone S. Use of the bim methodology for the maintenance and valorization of historical and architectural heritage: the case study of the Jesuits college in Cata. Conference Paper. 2018 Apr 22. https://www.researchgate.net/publication/324684748 [Article]
Registration File. Archive of Guilan General Directorate of Cultural Heritage, Tourism and Handicrafts. 2009 Jun 15. [Persian] Available from: https://www.mcth.ir/ [Article]