دوره 13، شماره 1 - ( 1402 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 29-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23224991.1402.13.1.1.8

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Esmaeelzadeh P, Mokhtari Taleghani E, Asgharzadeh A. Recognizing the architectural pattern of tea factories in Northern Iran; case study: Pahlavi era tea factories. Naqshejahan 2023; 13 (1) :1-29
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-63702-fa.html
اسماعیل زاده پریسا، مختاری طالقانی اسکندر، اصغرزاده علی. بازشناسی الگوی معماری کارخانه های چای در شمال ایران،مورد پژوهی: کارخانه های چای دوران پهلوی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1402; 13 (1) :1-29

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-63702-fa.html

بازشناسی الگوی معماری کارخانه های چای در شمال ایران،مورد پژوهی: کارخانه های چای دوران پهلوی
پریسا اسماعیل زاده1 ، اسکندر مختاری طالقانی 2، علی اصغرزاده3
1- گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
2- گروه مرمت، دانشکده هنر و معماری واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، esk.mokhtari_taleghani@iauctb.ac.ir
3- گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
چکیده:   (1752 مشاهده)
اهداف: هدف اصلی پژوهش معرفی کارخانه­ های چای  و بازشناسی الگوی معماری آن­ ها می­ باشد که نمونه انحصاری معماری صنعتی شمال ایران محسوب می­ شوند. از این رو پژوهش با در نظر گرفتن شش مولفه و  تجزیه و تحلیل چهار نمونه منتخب کارخانه­ ها، به تفکیک الگوی معماری هر یک می­ پردازد.
روش­ ها:  این پژوهش مبتنی بر روش کمی- کیفی و با اتکا بر راهبردهای توصیفی - تحلیلی و مطالعه ویژگی­های معماری کارخانه­های چای ساخته شده درشمال ایران، در بازه زمانی پهلوی، صورت گرفته است.  مطالعات تاریخی، با رجوع به اسناد و مدارک تاریخی با ارجاع به آرشیو سازمان چای کشور و پژوهشکده چای ایران انجام شده است. سپس، از طریق مشاهدات میدانی و رجوع به منابع کتابخانه­ای موجود، به بازشناسی ویژگی­های معماری کارخانه­ های مورد بحث پرداخته شده است.
یافته ­ها:  تحلیل معماری کارخانه­ های چای بر اساس شش مولفه (پلان ، حجم، سازه سقف و نوع پوشش، مصالح، نما ، بازشو و تزئینات) نشان می­ دهد: در چهار نمونه کارخانه چای، دو نمونه پهلوی اول  هستندکه توسط معماران اروپایی ساخته شده و در دو نمونه  دیگر مربوط به دوره پهلوی دوم، تلفیقی از معماری مدرن و سنتی در کالبد بناها مشهود است.
نتیجه­ گیری:  الگوی غالب کارخانه­ های چای در ایران، پلان محوری با پیش ­آمدگی در مرکز، بام شیبدار، بازشوهای ردیفی و نمایی ساده است. که نخستین بار توسط معماران آلمانی در ایران اجرا شد. در  نمونه­ های  پهلوی دوم با حضور معماران  سنتی  و استفاده از مصالحی همچون آجر، از خشکی نما کاسته شد. در برخی نمونه ­ها نیز بام مسطح و پیش آمدگی در گوشه پلان مشاهده می­ شود.
واژه‌های کلیدی: معماری صنعتی، میراث معماری صنعتی، ارزش‌های میراث معماری، کارخانه چای، میراث مشترک معماری ایران و آلمان
متن کامل [PDF 1566 kb]   (751 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1401/5/29 | پذیرش: 1401/8/14 | انتشار: 1402/1/5
فهرست منابع
1. آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. [Article] [DOI]
2. اسماعیل زاده پریسا، مختاری طالقانی اسکندر، اصغرزاده علی. تحلیلی بر سازه های چوبی شیبدار در ساختمان‌های صنعتی شمال ایران مربوط به دوران پهلوی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۱): ۱۴۵-۱۲۸. [Article] [DOI]
3. اسمعیلیان طوسی هدی، اعتصام ایرج. ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯿﺮاث ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎﺳﯽ و دﺳﺘﻮرزﺑﺎن ﺷﮑﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻧﺴﺎﺟﯽ اﺻﻔﻬﺎن و یزد در دوره ﭘﻬﻠﻮی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛۹(۱):۱۲-۱. [Article] [DOI]
4. افشاری نورمحمد، کلهرنیا بیژن، نوری سید علی. تحلیل کیفی بناهای عمومی معماری معاصر ایران در دوره پهلوی دوم با رویکرد تکتونیک معماری. نشریه علمی باغ نظر. 1399؛ 17(90): 93-110. [Article] [DOI]
5. ایرانی شاد عارفه، حبیب فرح. پیوند دوباره با محله: معاصرسازی مکان مبنا و تغییرکاربری خانه های باارزش تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛ ۱۱(۲): ۱-۲۶. [Article] [DOI]
6. بهرامی پناه امیر. معاصرسازي سبز مجتمع کارخانه سیمان ري با تاکید بر اقتصاد چرخشی. فصلنامه علمی-پژوهشی نقش جهان. 1401؛ 12(1): 41-58. [Article] [DOI]
7. پورجعفر محمدرضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای مذهبی اسلامی در طرح های توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرحهای تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹. [Article] [DOI]
8. پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش بازآفرینی مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندی نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article] [DOI]
9. پورزرگر محمدرضا. چشم انداز پساکرونا و زندگی دوباره پایدار برای کارخانه قند و شکر کهریزک. فصلنامه علمی-پژوهشی نقش جهان. 1400؛ 11(4): 79-95. [Article] [DOI]
10. تابان محسن، پورجعفر محمدرضا، بمانیان محمدرضا، حیدری شاهین. تأثیــر اقلیــم بر شکـل تـزیینــات معمـــاری با تکیه بر تحلیل میزان سایه اندازی خوون چینی های آجری بافت تاریخی دزفول. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۹۰-۷۹. [Article] [DOI]
11. ثبات ثانی ناصر. مقدمه ای بر برخی عوامل تأثیرگذار بر معماری معاصر ایران در فاصله سال¬های1320 تا 1357 ‌. معماری و شهرسازی آرمانشهر. 1392؛ 6 (11): 49-60. [Article]
12. حبیب فرح، حسینی اکرم. تحلیلی از معماری معاصر ایران در رویارویی با پدیده جهانی شدن. نشریه هویت شهر. 1389؛ 4(6): 29-38. [Article] [DOI]
13. حسن پور ناصر، سلطان زاده حسین. عوامل پس زمینه تحولات معماری معاصر ایران در دوران پهلوی دوم و مقایسه تطبیقی آن با ترکیه. باغ نظر. 1395؛ 13(44): 39-52. [Article]
14. حناچی پیروز، دیبا داراب، مهدوی نژاد محمدجواد. حفاظت و توسعه در ایران. تجزیه و تحلیل تجارب مرمت در بافت های با ارزش شهرهای تاریخی ایران. نشریه هنرهای زیبا. 1386؛ (32): 51-60. [Article]
15. خیامی سیما، دانشجو خسرو. تاثیر نمای دو پوسته متحرک در بهره وری مصرف انرژی در ساختمان اداری خیام مشهد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۲): ۱۳۷-۱۱۰. [Article] [DOI]
16. دهقان نژاد مرتضی، شعبانی مقدم عادل. بررسی و تحلیل عملکرد کارخانه¬های تولید شکر در مازندران. فصلنامه پژوهش¬های تاریخی. 1398؛ 11(4): 89-104 [Article] [DOI]
17. دیوسالار مهرداد، فرجی ها محمدحسین، نورمحمدی نجف آبادی محمد. تحول چشم انداز ز یست و معیشت روستایی مازندران در دوره پهلوی اول. تاریخ و تمدن اسلامی. 1398؛ 15(30): 151-177. [Article]
18. ذولفقاری محمد، کلینی ممقانی ناصر. مطالعه تطبیقی اصول پیرنیا در معماری و مصنوعات با سبک های طراحی صنعتی. نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران. 1400؛ 12(2): 205-216. [Article] [DOI]
19. رحیمی روح الله، حیدر نتاج وحید، نجاری الموتی یاسمن، انوری فرد شیرین. بررسی گردشگری سبز و توسعه فرهنگی جوامع محلی با احیای میراث معماری صنعتی مازندران. فصلنامه علمی-پژوهشی نقش جهان. 1401؛ 12(1): 84-104 [Article] [DOI]
20. ریاحی زاده مجید، فلامکی محمد منصور، پورزرگر محمدرضا. خوانش نسبت تاریخ گرایی و مفهوم هویت در میراث معماری مدرن (۱۳۱۰-۱۳۲۰)؛ نمونه موردی: شهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲(۳):۲۱-۱. [Article] [DOI]
21. شریفی معراج، طالبیان محمد حسن. بازشناسی و تبیین ارزش¬های میراث راه آهن در نمونه راه آهن سراسری ایران. پژوهش¬های انسان شناسی ایران. 1397؛ 8(1): 75-94. [Article] [DOI]
22. طاهر طلوع دل محمد صادق، کمالی تبریزی سینا. پیشنهاد مدلی برای بررسی حفاظت پایدار (کالبدی-معنایی) میراث معماری ایران. فصلنامه علمی مرمت و معماری ایران. 1399؛10(24):81-103. [Article] [DOI]
23. طهموری علی، منصوری بهروز، عزیزی شادی. وجه نمادین فناوری در تولید میراث معماری معاصر. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی ۱۴۰۱; ۱۲ (۳) :۴۱-۲۲. [Article] [DOI]
24. علی وشمه، ترابی فارسانی سهیلا، جدیدی ناصر. نقش صنایع آلمانی در نوسازي صنایع ایران در دوره رضاشاه پهلوي. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشنامه تاریخ. 1398؛ 12(45): 150-168 [Article]
25. فردپور سارا. تقابل و تعامل اصالت معنایی و مصالح مدرن ساختمانی در آثار معماری امروز ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲(۳):۶۲-۴۲. [Article] [DOI]
26. گودینی جواد، وفامهر محسن. ارائه تعريفي جامع از معماري در بررسي مجموعه¬هاي صنعتي با نگرش سيستمي. نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران. 1398؛ 10(17): 79-93 [Article]
27. متقی ملیکا، نوروز برازجانی ویدا، دهباشی شریف مزین. سامانه¬های میانوند درون شهری و همپیوندی میراث صنعتی و شهر؛ نمونه مطالعه: محلات تاریخی همدان. فصلنامه علمی-پژوهشی نقش جهان. 1401؛ 12(1): 105-127 [Article] [DOI]
28. مشهدی ابوالقاسم شیرازی مهدی، دیبا داراب. تحلیل الگوهایی غیرشکلی پلان بناهای مسکونی با ارزش شهر تهران در دهه های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲(۳):۱۲۱-۹۷. [Article] [DOI]
29. مظفرزاده عباس، محمد مرادی اصغر، سلطان احمدی الناز. نقش ارزش¬های میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی (مطالعه موردی: بافت تاریخی ارومیه). نشریه مطالعات شهری. 1394؛ 4(14): 77-90 [Article]
30. منصوری رضا، نصر طاهره. مطالعه بازدید مجازی از سایت در درکِ ارزش های معمارانه توسط دانشجویان؛ نمونه مطالعاتی: ساختمان بهرنز هنرستان فنی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲(۳) :۱۴۰-۱۲۲. [Article] [DOI]
31. مهدوی نژاد محمد جواد. در جستجوی معماری سرآمد: ظرفیت های معماری معاصر ایران برای تبدیل به میراثی برای آینده. فصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر. 1395؛ 9(17): 129-138. [Article]
32. مهدوی نژاد محمدجواد. چالش فناوری و شکوفایی در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛ ۴(۲): ۳۶-۴۶. [Article] [DOI]
33. وشمه علی، ترابی فارسانی سهیلا، جدیدی ناصر. سیاست¬های اقتصادی حکومت پهلوی دوم در زمینه صنعت با تاکید بر روابط ایران و آلمان. فصلنامه پژوهش¬های تاریخی. 1396؛ 9(2): 67-78. [Article] [DOI]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.