اهداف: معماری اسلامی و ایرانی آیینهای است قرآنی که میتوان آراء، اندیشهها و مبانی نظری مردم مسلمان ایران را در آن مشاهده نمود. هدف اصلی این مقاله معرفی و تبیین معماری اسلامی و ایرانی با تاکید بر دوران صفویه بهعنوان عصر طلایی معماری ایرانی، بهمثابه جایگاه مهمی برای مفهومپردازی مفاهیم قرآنی است. هدف کاربردی پژوهش، معرفی «نور معنوی» بهعنوان یک معنی متعالی و ترسیم کیفیت حضور آن در معماری اسلامی و ایرانی در عصر صفوی است.
روشها: پارادایم پژوهش تفسیری با گرایش عملی «نوتفسیرگرایی» است که در انجام پژوهش با راهبرد «استدلال منطقی» با رویکرد ترکیبی و روش تحقیق توصیفی همراه میشود. دوران طلایی معماری ایرانی، یعنی دوران صفوی، بهعنوان نمونه مطالعه انتخاب شده است.
یافتهها: دستاورد حاصل از تحلیل و بررسی مدارک موجود، نشان میدهد که «نور» در فرهنگ قرآنی، نصّ قرآن مجید و سایر نصوص دینی، تفاسیر ارزشمند فقهای شیعه، دارای مفهومی عمیق و بسیار سترگ است. درک معماری اسلامی و ایرانی در عصر صفوی، بدون درک «حکمت متعالیه»، و جایگاه «نور مادی» در کنار «نور معنوی» در آن مقدور نیست.
نتیجهگیری: نتایج بر جایگاه بسیار مهم و اساسی تعریف معنوی از نور یا «نور معنوی» در کنار درک طبیعی از نور یا «نور فیزیکی» اشاره میورزد. نگاه به آثار ارزشمند مفسران قرآن مجید، متفکران معاصر جهان اسلام و متون کهن بیش از هر چیز بر تاثیر ایدهای و راهگشای «نور معنوی» در تعریف معماری اسلامی و ایرانی دلالت دارد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معماری اسلامی ایرانی پیشرو دریافت: 1399/7/3 | پذیرش: 1399/8/3 | انتشار: 1399/10/11