جستجو در:
دوره 13، شماره 1 - ( 1402 )
جلد 13 شماره 1 صفحات 141-123 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Naderi H, Hanachi P, Mazaherian H. A Framework for the Assessment Process of Contemporary Architectural Heritage and its Investigation in Iranian Heritage. Naqshejahan 2023; 13 (1) :123-141
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-63992-fa.html
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-63992-fa.html
نادری هادی، حناچی پیروز، مظاهریان حامد. چهارچوب فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر و بررسی آن در آثار ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1402; 13 (1) :123-141
هادی نادری1 
، پیروز حناچی 2، حامد مظاهریان3
، پیروز حناچی 2، حامد مظاهریان3
1- دانشجوی دکتری دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- استاد دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، pirouzhanachi@ut.ac.ir
3- دانشیار دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- استاد دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، pirouzhanachi@ut.ac.ir
3- دانشیار دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده: (910 مشاهده)
اهداف: در حفاظت از آثار دارای اهمیت فرهنگی، شناسایی و ارزیابی گام پایه و به عبارتی نخستین گام در این عرصه به شمار می‌رود. با توجه به ویژگی‌های خاص میراث معماری معاصر، وجود چارچوب و مدلی برای فرآیند این ارزیابی ضروری و مؤثر می‌نماید. هدف از این پژوهش ارائه چارچوب پیشنهادی بر مبنای فعالیت‌ها، اسناد و پژوهش‌های انجام شده در این زمینه در بستر جهانی است.
روش‌ها: این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و بر پایه استدلال منطقی شکل گرفته و در آن سه حوزه ثبت، شناسایی و ارزیابی آثار مدرن بررسی و چارچوب پیشنهادی بر پایه آن ارائه شده است.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر، ضمن بررسی فعالیت‌ها و پژوهش‌های انجام شده، معیارهای مؤثر بر ثبت جهانی میراث معاصر حاصل از جنبش مدرن، چارچوب‌های شناسایی تماتیک تاریخی این آثار و روشی برای ارزیابی آثار و بناهای این دوران مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان، بر پایه این موارد، مدل و چارچوب پیشنهادی فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر ارائه شده است. همچنین کاربرد آن در دامنه‌ای از آثار ایران بررسی شده است.
نتیجه‌گیری: وجود چارچوب فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر، امکان تدقیق و تسهیل در ارزیابی، شناسایی و ثبت این آثار را فراهم می‌آورد. چنین چارچوبی، با توجه به ماهیت معماری معاصر و اشتراکات آن در بستر جهانی، امکان تدوین در این بستر به عنوان چارچوبی کلی را داراست، ضمن اینکه لازم است قابلیت تطبیق و سازگاری با شرایط هر کشور یا منطقه را بر پایه ویژگی‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آن دارا باشد.
روش‌ها: این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و بر پایه استدلال منطقی شکل گرفته و در آن سه حوزه ثبت، شناسایی و ارزیابی آثار مدرن بررسی و چارچوب پیشنهادی بر پایه آن ارائه شده است.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر، ضمن بررسی فعالیت‌ها و پژوهش‌های انجام شده، معیارهای مؤثر بر ثبت جهانی میراث معاصر حاصل از جنبش مدرن، چارچوب‌های شناسایی تماتیک تاریخی این آثار و روشی برای ارزیابی آثار و بناهای این دوران مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان، بر پایه این موارد، مدل و چارچوب پیشنهادی فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر ارائه شده است. همچنین کاربرد آن در دامنه‌ای از آثار ایران بررسی شده است.
نتیجه‌گیری: وجود چارچوب فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر، امکان تدقیق و تسهیل در ارزیابی، شناسایی و ثبت این آثار را فراهم می‌آورد. چنین چارچوبی، با توجه به ماهیت معماری معاصر و اشتراکات آن در بستر جهانی، امکان تدوین در این بستر به عنوان چارچوبی کلی را داراست، ضمن اینکه لازم است قابلیت تطبیق و سازگاری با شرایط هر کشور یا منطقه را بر پایه ویژگی‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آن دارا باشد.
واژه‌های کلیدی: چارچوب، فرآیند ارزیابی، میراث معماری معاصر، میراث معماری مدرن، معاصرسازی، میراث فرهنگی
نوع مقاله: پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
معماری کارا
دریافت: 1401/9/12 | پذیرش: 1401/12/28 | انتشار: 1402/3/7
دریافت: 1401/9/12 | پذیرش: 1401/12/28 | انتشار: 1402/3/7
فهرست منابع
1. اسماعیلی‌قشلاقی امیررضا، بمانیان محمدرضا. معیارهای اصالت و اعتبار آثار معماری معاصر (نمونۀ موردی: موزۀ هنرهای معاصر تهران). باغ نظر. 1400؛ 18(104): 5-16. [Article] [DOI]
2. اسمعیلیان‌طوسی هدی، اعتصام ایرج. ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯿﺮاث ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎﺳﯽ و دﺳﺘﻮرزﺑﺎن ﺷﮑﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻧﺴﺎﺟﯽ اﺻﻔﻬﺎن و یزد در دوره ﭘﻬﻠﻮی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛ ۹ (۱) :۱۲-۱. [Article]
3. افشاری نورمحمد، کلهرنیا بیژن، نوری سیدعلی. تحلیل کیفی بناهای عمومی معماری معاصر ایران در دورۀ پهلوی دوم با رویکردتکتونیک معماری. باغ نظر. 1399؛ 17(90): 93-110. [Article] [DOI]
4. افشاری نورمحمد، کلهرنیا بیژن، نوری سیدعلی. خوانش تکتونیکی بناهای عمومی معماری معاصر ایران در دورۀ پهلوی اول (نمونۀ موردی: دبیرستان البرز، موزۀ ایران باستان، دانشکدۀ هنرهای زیبا، ساختمان شهرداری تبریز). باغ نظر. 1400؛ 18(105): 61-78. [Article] [DOI]
5. بابایی سعید، خاک‌زند مهدی. زمینه‌گرایی در آثار معماران غیرایرانی در دوره ی پهلوی اول (مدرسه ی البرز و ایرانشهر). مطالعات معماری ایران. 1397؛ 7(14 ):171-189. [Article] [DOI]
6. پرویزی الهام، مهدوی‌نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا. بررسی نحوه کیفیت ورود فناوری در تاریخ معماری مدرن. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1394؛ 8(15): 1-14. [Article]
7. ثبات‌ثانی ناصر. مقدمه‌ای بر برخی عوامل تأثیرگذار بر معماری معاصر ایران در فاصله سال‌های 1320 تا 1357 ه.ش.. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1392؛ 6(11): 49-60. [Article]
8. حسن‌پور ناصر، سلطان‌زاده حسین. عوامل پس‌زمینه تحولات معماری معاصر ایران در دوران پهلوی دوم و مقایسه تطبیقی آن با ترکیه. باغ نظر. 1395؛ 13(44): 39-52. [Article]
9. حقیر سعید. سبک شناسی «آر – نوو» در معماری معاصر ایران. هنرهای زیبا. 1387؛-(35):63-73. [Article]
10. حق‌جو امیر، سلطان‌زاده حسین، تهرانی فرهاد، آیوازیان سیمون. گرایش‌ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم. مطالعات هنر اسلامی. 1398؛ 15(34): 154-170. [Article] [DOI]
11. حمزه‌نژاد مهدی. گرجی فاطمه. تبارشناسی پارک‌های معاصر تهران و بررسی زمینه‌های شکل‌دهنده به آنها. باغ نظر. 1396؛ 14(55): 29-46. [Article]
12. حناچی پیروز. عشرتی پرستو. واکاوی اصلی‌ترین چالش‌های مفهوم منظر فرهنگی با تکیه بر بازشناخت و تحلیل کارنامه هجده ساله این مفهوم در مرکز میراث جهانی یونسکو. نامه معماری و شهرسازی. 1390؛ 4(7): 147-163. [Article] [DOI]
13. خجسته‌قمری محمدامین، سلطان‌زاده حسین. تأثیر معماری بناهای حکومتی و دولتی بر هویت شهر تبریز (1300 تا 1320 هـ.ش). فصلنامه مطالعات ملی. 1399؛ 21(83): 123-150. [Article] [DOI]
14. خواجه‌سعید فرناز، بلیلان لیدا، ستارزاده داریوش. بررسی گونه‌های معنایی در منظر یادمانی معاصر (نمونه مطالعاتی: مناظر یادمانی صد ساله اخیر ایران). هویت شهر. 1401؛ 56: 44-57. [Article] [DOI]
15. ردپور سارا، مهدوی‌نژاد محمدجواد، دولت‌آبادی فریبرز. معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم). هویت شهر. 1401؛ 16(2): 5-16. [Article] [DOI]
16. رضائی نعیمه، فرجی فرناز. ارزیابی نقش سازمان های غیردولتی در حفاظت از میراث معماری و شهری؛ مطالعه تطبیقی ایران و فرانسه. هویت شهر. 1397؛ 12(1): 27-36. [Article] [DOI]
17. رضایی‌قهرودی صدیقه، مهدوی‌نژاد محمدجواد. بازخوانی و تطبیق معیارهای ارزش‌گذاری جهانی برای آثار میراث معماری صنعتی. نشریه علمی مرمت و معماری ایران. ۱۳۹۸؛ ۹ (۱۷) : 21-38. [Article]
18. ریاحی‌زاده مجید، فلامکی محمدمنصور، پورزرگر محمدرضا. خوانش نسبت تاریخ گرایی و مفهوم هویت در میراث معماری مدرن (۱۳۱۰-۱۳۲۰)؛ نمونه موردی: شهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی . ۱۴۰۱؛ ۱۲ (۳) :1-21. [Article]
19. ریاحی‌مقدم ساشا، طالبیان محمدحسن، محمدمرادی اصغر. واکاوی مؤلفه‌های مؤثر بر طبقه‌بندی آثار میراث معماری بر اساس رویکردها و سیاست‌های حفاظت در کشورهای اروپا. مطالعات معماری ایران. ۱۴۰۰؛ ۱۰(۲۰): ۲۱۳-۲۳۷. [Article] [DOI]
20. زرکش افسانه. علل تأثیر معماری بناهای دولتی و عمومی بر معماری بناهای خصوصی در دوره پهلوی دوم. باغ نظر. 1391؛ 9(22): 23-34. [Article]
21. ستوده شیرین، قبادیان وحید، مهدوی‌نژاد محمدجواد. حفاظت و بازآفرینی پتانسیل‌های میراث صنعتی (نمونه مطالعاتی: کارخانه ذوب آهن کرج). دو فصلنامه فضای زیست. 1401؛ 2(1): 159-181. [Article]
22. سلطان‌زاده سمانه، یوسفی‌تذکر مسعود، رئیسی ایمان، کیانی‌هاشمی مصطفی. سیر اندیشه‌های معماران دوره پهلوی، کاربست تحلیل محتوا. مطالعات محیطی هفت‌حصار. ۱۳۹۹؛ ۸ (۳۲) :71-84. [Article] [DOI]
23. شاه‌حسینی گلاره، مولایی محمدمهدی. ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎیگاه ﻣﯿﺮاث ﺻﻨﻌﺘﯽ در ارﺗﻘﺎی ویژﮔﯽﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺒﺎدی ورودی ﺷﻬﺮی (ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﯽ: ﮐﻮرهﻫﺎی آﺟﺮﭘﺰی ﻣﺒﺎدی ورودی ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛ ۹ (۱) :۲۲-۱۳. [Article]
24. شایان حمیدرضا، معماردزفولی سجاد. بررسی تطبیقی رویکردهای معماری معاصر ایران بازشناسی نظریه در آثار سه نسل از معماران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛ ۴ (۲) :1-10. [Article]
25. شریفی معراج، طالبیان محمدحسن. بازشناسی و تبیین ارزش‌های میراث راه‌آهن در نمونۀ راه‌آهن سراسری ایران. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 1398؛ 8(1): 75-94. [Article] [DOI]
26. شیرازی علی‌اصغر، یونسی میلاد. تاثیر ملی‌گرایی بر معماری بناهای حکومتی دوره پهلوی اول. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 1390؛1(4):59-69. [Article]
27. صمدزاده‌یزدی سپیده، انصاری مجتبی، بمانیان محمدرضا. ارزیاﺑﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮی ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺮ ﭘﺎیداری ﻣﺤﯿﻄﯽ (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی: ﻣﯿﺮاث ﺻﻨﻌﺘﯽ ایران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛ ۹ (۱) :۷۷-۶۷. [Article]
28. فدایی‌نژاد سمیه، حناچی پیروز. بررسی و تبیین سیر تحول سیاست‌ها و برنامه‌های حفاظت از میراث فرهنگی، بازۀ زمانی سال 1357تا1391. مطالعات معماری ایران. 1400؛ 3(5): 21-37. [Article]
29. فدایی‌نژاد سمیه، عشرتی پرستو. واکاوی مؤلفه‌های بازشناخت اصالت در حفاظت میراث فرهنگی. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی. 1393؛ 19(4): 77-86. [Article] [DOI]
30. فرح‌بخش مرتضی، حناچی پیروز. تحلیل تاثیر راه‌آهن به عنوان میراث صنعتی در ایران. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 1394؛ 20(4): 33-44. [Article] [DOI]
31. فردانش فرزین. مدیریت و حفاظت میراث جهانی در آموزش دانشگاهی. صفه. 1393؛ 24(1): 95-99. [Article]
32. فردپور سارا، دولت‌آبادی فریبرز، مهدوی‌نژاد محمدجواد. خوانش طرح‌واره نمای ساختمان‌های شهری معاصر تهران در دوره پهلوی اول و دوم. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1400؛ 14(35): 149-164. [Article] [DOI]
33. قادربیگ‌زاده رضا، انصاری مجتبی، حبیبی فواد. تحلیلی جامعه‌شناختی و انتقادی از رابطۀ قدرت و فضا و بررسی نقش آن در شکل‌گیری معماری دورۀ پهلوی اول. باغ نظر. 1401؛ 19(107): 57-68. [Article] [DOI]
34. قبادیان وحید. کیانی مصطفی. خاستگاه معماری مدرن در تهران (بررسی و شناخت اولین بنای سبک معماری مدرن در پایتخت کشور). نامه معماری و شهرسازی. 1392؛ 6(11): 39-58. [Article] [DOI]
35. قنبری امیرعلی. میراث صنعتی در منظر شهر تاریخی؛ نقش کارخانه قند در منظر شهری ورامین. منظر. 1397؛ 10(43): 26-33. [Article] [DOI]
36. کاراحمدی مهران، کیانی مصطفی، قاسمی‌سیچانی مریم. بررسی تطبیقی معماری مدارس ارامنه و میسیونرهای فرانسوی شهراصفهان در دوره معاصر از منظر تحولات تاریخی و سبکی. نشریه علمی مرمت و معماری ایران. ۱۳۹۷؛ ۸ (۱۵) :۱۵۴-۱۳۷. [Article]
37. لفافچی مینو، دهباشی‌شریف مزین، اعتصام ایرج. ارائه مدل شاخصه‌های فرهنگی در ساختمان‌های اداری معاصر در شهر تهران با توجه به کاربرد تکنولوژی ( نمونه پژوهشی: ساختمان‌های اداری قبل و بعد از انقلاب ۱۳۵۷). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۱۴۰۰؛ ۲۱ (۶۳) :443-464. [Article] [DOI]
38. محمودی‌قوژدی محمدرضا، طالبیان محمدحسن، وطن‌دوست رسول. تبیین شکاف‌ها و عدم تعادل‌های فهرست میراث جهانی ایران. نامه معماری و شهرسازی. 1401؛ 15(37): 121-145. [Article] [DOI]
39. مظاهریان حامد، شاه‌تیموری یلدا. رویکردهای جهانی به حضور ساختارهای جدید در زمینه تاریخی (بررسی نظریه ها و توافق‌نامه‌های بین‌المللی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛ ۲ (۱) :7-18. [Article]
40. معافی‌غفاری پریچهر، آیوازیان سیمون، خوانساری شیدا. تبیین تأثیر جریان هنری اکسپرسیونیسم اروپا بر معماری بناهای اداری-خدماتی ایران (با تأکید بر دورۀ پهلوی). باغ نظر. 1400؛ 18(105): 19-32. [Article] [DOI]
41. مهدوی‌نژاد محمدجواد. گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر. هویت شهر. 1396؛ 11(2): 53-67. [Article]
42. مهدوی‌نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا، خاکسار ندا. هویت معماری؛ تبیین معنای هویت در دوره‌های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن. هویت شهر. 1389؛ 4(7): 113-122. [Article]
43. مهدوی‌نژاد محمدجواد، دیده‌بان محمد، بزاززاده حسن. میراث معماری معاصر و هویت صنعتی در محدوده های تاریخی (نمونه موردی: شهر دزفول). مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 1394؛ 6(22) : 41-50. [Article]
44. مهدوی‌نژاد محمدجواد، منصوری‌مجومرد پریناز. ورود جریان‌های نوگرا به معماری معاصر ایران. مطالعات شهر ایرانی اسلامی 1394؛ 6(21): 19-30. [Article]
45. میرمظفری هدا، عبداله‌زاده‌طرف اکبر. بازشناسی اصول طراحی شهری میادین شکل گرفته در دوره پهلوی اول. باغ نظر. 1397؛ 15(61): 25-38. [Article] [DOI]
46. میری‌نژاد سهیل. رمانتیسم در معماری معاصر ایران (با تاکید بر معماری دوره پهلوی دوم پس از سال 1332شمسی). نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی. 1392؛ 18(1): 91-102. [Article] [DOI]
47. ناری‌قمی مسعود. نقدی بر پژوهش‌های تفسیری‌تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران، نمونۀ موردی: معماری دورۀ پهلوی اول. مطالعات معماری ایران. 1394؛ 4(7): 93-110. [Article]
48. نژادابراهیمی احد، فرخی شهین، شب‌اهنگ مهسا. اﻟﮕﻮﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻌﻤﺎری ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﭘﻬﻠﻮی اول در ﺗﺒﺮیز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛ ۹ (۱) :33-44. [Article]
49. نظیری زهرا، فدائی‌نژاد بهرامجردی سمیه. گونه‌شناسی ارزش‌های میراث مدرن. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 1401؛ 27(2): 21-32. [Article] [DOI]
50. یاوری‌کلور معصومه، آیوازیان سیمون، فخارتهرانی فرهاد، ساعدسمیعی اصغر. تبیین تأثیر جریان‌های اجتماعی و سیاسی سال‌های 1300 تا 1357 بر شکل‌گیری یادمان‌های آرامگاهی ایران معاصر. باغ نظر. 1399؛ 17(89): 5-18. [Article] [DOI]
51. یوسف‌نژاد سودابه، فلامکی محمدمنصور. تحلیل مسئلۀ حقیقت و زمان در حفاظت و مرمّت میراث فرهنگی. باغ نظر. 1397؛ 15(69): 18-5. [Article] [DOI]
52. DOR: 20.1001.1.17359562.1389.4.7.12.7
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |