تحلیل تطبیقی الگوهای بومی و طراحی معاصر در مسکن برون‌گرای ساری

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
گروه معماری، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
اهداف: این پژوهش با توجه به اهمیت حفظ هویت معماری بومی در طراحی معاصر، به بررسی تطبیقی الگوهای بومی و طراحی معاصر در مسکن برون‌گرای شهر ساری می‌پردازد. هدف اصلی، شناسایی میزان تاثیرپذیری طراحی معاصر از معماری بومی و تحلیل معیارهایی همچون سازگاری اقلیمی، نورگیری طبیعی، استفاده از مصالح بومی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و کاربردپذیری در طراحی مدرن است. بررسی چگونگی تطبیق این معیارها با نیازهای امروزی و الزامات زیست‌محیطی، از دیگر اهداف پژوهش محسوب می‌شود.

روش‌ها: پژوهش حاضر از روش تحلیلی-مقایسه‌ای بهره گرفته و معیارهای کلیدی معماری بومی و معاصر را از طریق مطالعات میدانی، بررسی نمونه‌های موردی و تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) ارزیابی کرده است. داده‌ها از طریق مقایسه تطبیقی، بررسی نمونه‌های منتخب و وزن‌دهی شاخص‌ها تحلیل شده‌اند تا میزان تاثیرپذیری طراحی معاصر از الگوهای بومی مشخص شود.

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که معماری بومی در معیارهایی مانند سازگاری اقلیمی، استفاده از مصالح بومی و حفظ هویت فرهنگی امتیاز بالاتری دارد، درحالی‌که معماری معاصر بیشتر بر انعطاف‌پذیری فضایی، نوآوری در فرم و عملکرد، و کاربردپذیری تاکید دارد. ترکیب این دو رویکرد می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف انرژی، افزایش کیفیت آسایش، ارتقای پایداری مسکن و خلق فضاهای هماهنگ با فرهنگ بومی منجر شود.

نتیجه‌گیری: معماری معاصر می‌تواند با الهام از اصول معماری بومی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، طراحی پایدارتر و هماهنگ‌تری با شرایط اقلیمی و فرهنگی ایجاد کند. پیشنهاد می‌شود در طراحی مسکن‌های معاصر، بهره‌گیری از نور طبیعی، تهویه مناسب، استفاده بهینه از انرژی، مصالح بومی و حفظ هویت فرهنگی به‌عنوان اولویت‌های طراحی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی مرتضی، ترابی فارسانی سهیلا. نقش بلدیه در کنترل بازار در دوره پهلوی اول. نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. 1395؛ 10(19): 20-1. [Article] [DOI]
Memarian Gh, and Tabarsa M. Typology and Classification of Architecture. Iranian Journal of Architecture and Urban Planning. 2013 March 10;6:103-114. https://www.isau.ir/article_61978.html [Article]
احمدزاده نودیجه حسین، منصوربخت قباد. تبیین وضعیت سوادآموزی و تصویب نخستین قانون آموزش کارگران در ایران عصر پهلوی (1332-1304 ه.ش). تحقیقات تاریخ اجتماعی. 1401؛ 12(1): 25-3. [Article] [DOI]
Sadeghi Pay N. The History and Reasons for the Inclination Toward Vernacular Architecture in the West. Islamic Countries, and Iran. Journal of City and Vernacular Architecture. 2012 May 8 ;2(2):7-24. https://smb.yazd.ac.ir/article_61.html [Article]
اشرفی مهناز. میراث کشاورزی دست کند. فصل‌نامه علمی اثر. 1394؛ 36(70): 18-3. [Article] [DOI]
Oliver P. The Encyclopedia of Vernacular Architecture of the world. Cambridge University Press; 2006. https://www.cambridge.org/us/universitypress/subjects/arts-theatre-culture/architecture/encyclopedia-vernacular-architecture-world [Article]
افتخار زهرا، اختیاری مریم، طاهری شهرآئینی مسعود. چارچوب فرآیند طراحی برای استفاده مجدد از ساختمان‌های موجود، نمونه موردی: سیلوی قدیم گندم شیراز. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی. 1398؛ 24(2): 86-73. [Article] [DOI]
Hosein Pourharehdasht H. and Dashti Shafiee A. Modernizing the Indigenous Housing Pattern. The 4th Scientific-Research Conference on New Horizons in Geography. Architecture, and Urban Planning of Iran; 2016. https://www.symposia.ir/NICONF04 [Article]
امیرکیایی سیدمهدی، مفیدی شمیرانی سیدمجید، مهدوی نژاد محمد جواد، رییس سمیعی محمدمهدی. طراحی به روش واسازی و الگویی برای معماری زیستسازگار. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. 1398؛21(12): 277-289. [Article]
Mohammadi-Pour P. Investigating the Vernacular Architecture of Mazandaran to Achieve Indigenous Design Principles and Define the Physical Identity of Mazandaran's Architecture. The 1st Annual National Conference on the Future of Building in Iran, Engineers Association of Sari; 2013. https://www.researchgate.net/publication/357795606 [Article]
بابائی سعید، خاک‌زند مهدی. زمینه‌گرایی در آثار معماران غیرایرانی در دوره پهلوی اول (مدرسه البرز و ایرانشهر). مطالعات معماری ایران. 1400؛ 7(14): 189-171. [Article] [DOI]
Moslemi M. and Rezaeian F. Study of Vernacular Buildings in Mazandaran Province (Case Study: Sari City). The 3rd International Conference on Civil Engineering, Architecture, and Urban Economic Development; 2016. https://www.symposia.ir/CAUM03 [Article]
بختیاری محمد. ارزیابی عملکرد دولت در خرید انحصاری و تضمینی گندم در جنگ جهانی دوم. پژوهش‌های علوم تاریخی. 1399؛ 12(2): 19-1. [Article] [DOI]
Ghazanfari P. and Arzeh A. Manifestation of Mazandaran’s Culture and Indigenous Identity in Landmark Buildings (Case Study: Velayat Park, Sari City). Journal of Urban Design Studies and Urban Research. 2019 Oct 6;1(4):47-60. https://civilica.com/doc/937216 [Article]
پدرام بهنام، حریری آزاده. خانه‌های تاریخی با نقشی فراتر از مسکن در بافت تاریخی اصفهان. پژوهش‌های معماری اسلامی. 1395؛ 4(2): 89-74. [Article]
Mohammad-Hassan Z. Ramazan-Zadeh Lasbooei M. and Esmaeili, A. Traditional Urban Fabric and Its Role in the Development of Cultural Heritage Tourism (Case Study: Historic Fabric of Sari City). Journal of Urban Management. 2018 March 4;17(53):7-26. http://ijurm.imo.org.ir/article-1-2369-fa.html [Article]
پرویزی الهام، مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا. بررسی نحوه کیفیت ورود فناوری در تاریخ معماری مدرن. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1394؛8(15):1-14. [Article]
Shahbazi M. and Torabi Z. The comparative study of reinterpretation and requalification of tradition in the contemporary architecture of Iran and Europe (case study: works of Mirmiran and Corbusier). Hoviatshahr. 2014 Feb 9;8(19):35-49. https://ensani.ir/fa/article/488179/ [Article]
پورجعفر محمدرضا، صادقی علیرضا، احمدی فریال. اصول و معیارهای طراحی منظر پایدار در مرمت منظر طبیعی مسیل خشک شیراز. فصلنامه علوم محیطی. 1389؛ 7(4):193-202. [Article]
Etesam I. Contemporary Iranian architecture, topics in contemporary Iranian architecture [Dissertation]. Tehran: Islamic Azad University, Science and Research Branch; 2007. http://digitalthesis.srbiau.ac.ir/Diglib/WebUI/Login.aspx [Article]
پورزرگر محمدرضا، عابدینی حامد. خوانش هندسه پنهان در شهر تاریخی و تأثیر تحول مدرن بر آن؛ نمونه موردی: سبزه‌میدان، تهران. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1399؛ 10(3): 231-238. [Article]
Asefi M. and Imani E. Recognition and evaluation of the transformational factors of the spirit of Iranian traditional architecture: originality of the past, novelty of today. Hoviatshahr. 2014 May 19;8(19):63-76. https://ensani.ir/fa/article/488181/ [Article]
پیروی مهناز، کبیرصابر محمدباقر. اهمیت شناخت پیشینه سایت در رویکرد حفاظت جامع، نمونه موردی: سایت پیرامون مسجد کبود تبریز. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1395؛ 9(17): 24-11. [Article]
Ghobadian V. Climatic analysis of the Traditional Iranian buildings. 1st Edition. Tehran: University of Tehran Press; 1998. https://lib.ut.ac.ir/site/catalogue/1160750
ثریائی توحید، رنجبر احسان، مهدوی نژاد محمدجواد. مرور نظام‌مند ابعاد روانشناختی آسایش حرارتی مرتبط با مکان های شهری. گفتمان طراحی شهری: مروری بر ادبیات و نظریه های معاصر. ۱۴۰۲؛۴(۴):۳۰-۶۸. [Article]
Ali-Hesabi M. and Kerani N. Influential Factors in the Evolution of Housing from Past to Future. Housing and Rural Environment. 2013 June 17;141:19-36. https://jhre.ir/article-1-226-fa.html [Article]
حسینی سیدامیر، فتحی شهاب‌الدین، بمانیان محمدرضا، مهدوی‌نژاد محمدجواد. رمزگشایی عناصر معماری به کمک دستور زبان شکل (گونه‌شناسی فضاهای 64 خانۀ تاریخی از کاشان، یزد و اصفهان). باغ نظر, 1403؛ 21(141): 5-14. doi: 10.22034/bagh.2025.424282.5497 [Article] [DOI]
Najarnejad Mashhadi M. Afzalian K. Sheibani M. and Seyed-Alhosseini S. Explanation of the Sustainable Patterns Governing Vernacular Housing in Mashhad and Their Prioritization Using the Analytic Hierarchy Process (AHP). Geographical Research Quarterly. 2020 July 23;35(3):251-263. https://georesearch.ir/browse.php?a_id=881&sid=1&slc_lang=fa [Article]
حقیقت‌بین مهدی، بیداربخت نیلوفر. افزایش مسرت‌بخشی در احیای مناظر پساصنعت. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1398؛ 9(1): 65-55. [Article]
Azimi M, Mahdavinejad M, Yeganeh M, Goharian A. A comprehensive data-driven approach for urban configuration: future climate and predict energy efficiency. Energy Conversion and Management. 2025 Oct 15;342:120083. https://doi.org/10.1016/j.enconman.2025.120083 [Article] [DOI]
خرسند مرتضی، سبک‌رو دلارام. سطوح اثربخشی ساختار قدرت بر معماری دوره پهلوی اول. باغ نظر. 1402؛ 20(124): 92-83. [Article] [DOI]
Khoram A. Hedayati M. and Jafari R. Studying Citizens’ Interest in Vernacular Architecture (Case Study: Sari City). The 2nd National Conference on the Art of Tabarestan, Mazandaran: University of Mazandaran; 2014. https://www.symposia.ir/HONTAB02
دوست محمدی حامد، مهدوی نژاد محمدجواد ، کامیابی سعید. معاصرسازی ژنوم معماری ایرانی با استفاده از الگوریتم های ترکیبی، مورد مطالعاتی: مسکن معاصر شهر سمنان. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 2022؛(14)37: 15-27. [Article]
Poursistani P. Mahmoudi Zarandi M. and Madahi Moshizi J. Redefining Contemporary Housing Design Patterns Based on Anthropological Criteria for Urban Planning, Case Study: Houses in Bam City. Scientific-Research Quarterly on New Perspectives in Human Geography. 2021 June 21;13(3):420-447. https://jria.iust.ac.ir/article-1-486-fa.html [Article]
راعی حسین. قابلیت‌های پنهان در مزارع مسکون تاریخی نیاسر. معماری و شهرسازی ایران (JIAU). 1400؛ 12(1): 174-157. [Article] [DOI]
Tavassoli M. Urban Structure and Architecture in the Hot and Arid Climate of Iran. Tehran: Roshdieh; 1979. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2117243 [Article]
رحمانیان داریوش، ظریفیان غلامرضا، فصیحی سیمین، غلامی شهرام. قانون انحصار تجارت خارجی ایران 1309: زمینه‌ها، اهداف و پیامدها. تاریخ اسلام و ایران. 1390؛ 21(11): 55-25. [Article] [DOI]
Ahmadi M. The History of Sari's Neighborhoods. Sari Studies Cultural Research Institute; 2011. https://opac.nlai.ir/opacprod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2401217&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_ [Article]
رحیم نیا رضا، قرائتی مهران، زمانی فرد علی، سعیدپور سعید. تبیین نظام حاکم بر اقدامات حفاظتی معماران بومی با بهره‌گیری از دانش ضمنی معماران در جنوب خراسان. نشریه علمی مرمت و معماری ایران. 1397؛ 8(16): 86-69. [Article]
Norouzi S. Mirzakochak Khoshnevis A. and Izadi S. Environment, Vernacular Architecture, and Sustainability (Case Study: Historic Fabric of Sari). International Conference on Innovative Design and Construction Methods in Contextual Architecture; 2014. https://www.symposia.ir/IACUT02 [Article]
رمضان‌زاده علی اصغر، بهنام‌فر محمدحسن. بررسی روند شکل‌گیری قنات دولت‌آباد یزد براساس اسناد مکتوب و داده‌های باستان‌شناسی. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. 1396؛ 7(15): 202-183. [Article] [DOI]
Zebardast E. Application of the Analytic Hierarchy Process (AHP) in Urban and Regional Planning. Fine Arts Journal; 2001. https://jhz.ut.ac.ir/article_13624.html [Article]
رنجکش ریحانه، فدائی‌نژاد بهرامجردی سمیه. انطباق‌پذیری و استفاده مجدد از میراث صنعتی به مثابه تداوم هویت شهری؛ کارخانه سالامبورسازی تبریز و کارخانه چرم‌سازی ایگوالادا اسپانیا. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1399؛ 10(1): 62-55. [Article]
Al Saaty Th. Theory and Applications of the Analytic Network Process (Translated by Majid Azizi). Tehran: University of Tehran; 2018. https://press.ut.ac.ir/book_936.html [Article]
رهبر مرتضی، مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا، دوائی مرکزی امیرحسین. تبیین پارامترهای پایداری محیطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. معماری و شهرسازی پایدار. 1398؛ 7(2):169-182. [Article]
Madahi S, Memarian Gh. Spatial Configuration Analysis of Vernacular Houses with a Space Syntax Approach (Case Study: Boshrouyeh City). Housing and Rural Environment. 2016 Feb 22;35(156):49-66. http://jhre.ir/article-1-846-fa.html [Article]
ریاحی مقدم ساشا، طالبیان محمدحسن، محمدمرادی، اصغر. واکاوی مؤلفه‌های مؤثر بر طبقه-بندی آثار میراث معماری براساس رویکردها و سیاست‌های حفاظت در کشورهای اروپا. مطالعات معماری ایران. 1400؛ 10(20): 237-213. [Article] [DOI]
Askari A, Mahdavinejad M, Ansari M. Investigation of displacement ventilation performance under various room configurations using computational fluid dynamics simulation. Building Services Engineering Research and Technology. 2022 May 7;43(5):627–643. https://doi.org/10.1177/01436244221097312 [Article] [DOI]
ریاحی‌زاده مجید، فلامکی محمدمنصور، پورزرگر محمدرضا. خوانش نسبت تاریخ گرایی و مفهوم هویت در میراث معماری مدرن (1320-1310)؛ نمونه موردی: شهر تهران. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1401؛ 12(3): 21-1. [Article]
Nazari A. and Pak M. Evaluation of the Indigenous Housing Pattern of the Turkmen in the Rural Housing Improvement Plan (Case Study: Aqabad District, Gonbad-e-Kavus County). Physical-Spatial Planning Quarterly. 2012 Des 30;1(1):27-38. https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_2155.html [Article]
سامانیان صمد، حجت مهدی، محتشم عادله. واکاوی تاریخی و انتظام زمانمند ارزش‌ها در حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی با استناد به آراء اندیشمندان و اسناد جهانی. تاریخ و فرهنگ. 1396؛ 49(1): 36-9. [Article] [DOI]
Damir M, Oevermann H, Meyer M, Mahdavinejad M, Elmouelhi H. Sites of Modern Industrial Heritage in Egypt and Iran: Local, National, and International Relevance for Conservation and Reuse. Docomomo Journal. 2024 Jul 1(71):4-12. https://doi.org/10.52200/docomomo.71.02 [Article] [DOI]
ستوده شیرین، قبادیان وحید. تدوین چارچوب اقدام و معاصرسازی مجموعه ذوب آهن کرج براساس سامانه رتبه‌بندی پایداری DGNB. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1402؛ 13(1): 68-48. [Article]
Daneshjoo K, Mirhosseini SM, Mahdavinejad M. An Introduction to the Naturalism in Examples of Contemporary Iranian Architecture. Hoviatshahr. Winter 2015; 9(23): 83-90. Available at: https://sanad.iau.ir/en/Article/795498 [Article]
ستوده شیرین، قبادیان وحید، مهدوی‌نژاد محمدجواد. حفاظت و بازآفرینی پتانسیل‌های میراث صنعتی (نمونه مطالعاتی: کارخانه ذوب آهن کرج). دو فصل‌نامه فضای زیست. 1401؛ 2(1): 181-159. [Article]
Behnava B. and Pourzargar M. Examining the role of new technologies on the formal framework of selected buildings of contemporary Iranian architecture 1981-2021. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2023;13(1):30-47. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-63875-en.html [Article]
شاه‌حسینی گلاره، مولایی محمدمهدی. تبیین نقش و جایگاه میراث صنعتی در ارتقای ویژگی‌های کیفی سلسله مراتب مبادی ورودی شهری (مورد پژوهی: کوره‌های آجرپزی مبادی ورودی شهر همدان). نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1398؛ 9(1): 22-13. [Article]
Tahmouri A. Mansouri B. and Azizi Sh. Iconic Aspect of Technology in Production of Heritage of Contemporary Architecture. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2022;12(3):22-41. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-61722-en.html [Article]
شجاعی دیوکلائی سید حسن. پیامد انعقاد قرارداد تصفیه محاسبات تجاری ایران و آلمان نازی بر سیاست‌گذاری‌های اقتصاد حکومت پهلوی در بخش کشاورزی. مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران. 1392؛ 6(2): 160-139. [Article]
Riahizadeh M. Falamaki M. and Pourzargar M. Reading the Relationship between Historicism and the Concept of Identity in the Modern Architecture Heritage of Tehran (1310-1320). Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2022;12(3):1-21. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-60342-fa.html [Article]
شهابی‌نژاد علی. بازنمایی سازه‌های آبی تاریخی در میدان وقت و ساعت یزد. معماری اقلیم گرم و خشک. 1398؛ 7(9): 17-1. [Article]
Daneshmandi M. Tizghalam Zonouzi S. and Mirshahzadeh Sh. Investigation and analysis of the state of contemporarization of contemporary buildings (1320 to 1345) in Tehran metropolis. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-71071-fa.html [Article]
شیرزادنیا زهرا، زرکش افسانه. بازطراحی میراث صنعتی با رویکرد بهینه‌سازی بهره‌وری نور روز و آسایش بصری. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1402؛ 13(2): 125-104. [Article]
Fardpour S, Dolatabadi F, Mahdavinejad M. Contemporization of the Concept of Semantic Authenticity in Tehran's Architectural Cityscape. Hoviatshahr. 2022 Jun 22;16(2): 5-16. https://doi.org/10.30495/hoviatshahr.2022.17740 [Article] [DOI]
صدیقی رویا، پناهی سیامک، فروتن منوچهر، دیباج سید موسی. عوامل مؤثر در تفسیر یا خوانش معماری اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1399؛ 10(4): 295-303. [Article]
Fardpour S. Confrontation and interaction of semantic authenticity and modern building materials in today's Iranian architectural works. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2022;12(3):42-62. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1401.12.3.7.1. Available: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-59859-en.html [Article]
ضیاءشهابی نوشین، ایمانی نادیه. نقش معماری داخلی در حفظ ارزش‌های نهفته در بنای تاریخی (بررسی انتقادی باززنده‌سازی در موزه‌های موسیقی، مقدم و صبا). نامه معماری و شهرسازی. 1392؛ 5(10): 140-121. [Article] [DOI]
Gharaati F, Mahdavinejad M, Nadolny A, Bazazzadeh H. Sustainable Assessment of Built Heritage Adaptive Reuse Practice: Iranian Industrial Heritage in the Light of International Charters. The Historic Environment: Policy & Practice. 2023 Oct 4:1-35. https://doi.org/10.1080/17567505.2023.2261328 [Article] [DOI]
عباس‌زاده مظفر، محمدمرادی اصغر، سلطان احمدی الناز. نقش ارزش‌های میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی (نمونه موردی: بافت تاریخی ارومیه). فصل‌نامه مطالعات شهری. 1394؛ 4(14): 90-77. [Article]
Diba D. Contemporary architecture of Iran. Architectural Design. 2012 May;82(3):70-9. https://doi.org/10.1002/ad.1406 [Article] [DOI]
عبدالهی پریسا، سامانیان کوروس. جایگاه ارزش و ارزش‌شناسی در رویکردهای گذشته حفاظت و مرمت در محوطه میراث جهانی تخت جمشید. مطالعات باستان‌شناسی. 1397؛ 10(2): 203-185. [Article] [DOI]
Diba D, Dehbashi M. Trends in modern Iranian architecture. J Iran Archit Chang Soc. 2004:31-41. Available: https://b2n.ir/a12379 [Article]
غلامی شهرام. نظام اقتصاد جهانی و صنعتی‌سازی جایگزین واردات در دوره رضاشاه: اهداف و پیامدها. پژوهش‌های علوم تاریخی. 1393؛ 6(1): 104-85. [Article] [DOI]
Kia A, Mahdavinejad M. Interactive Form-Generation in High-Performance Architecture Theory. International Journal of Architecture and Urban Development. 2020; 10(2):37-48. Available: http://ijaud.srbiau.ac.ir/article_15848_b1ba4e84fbe133b34ad35f7a46febfe2.pdf [Article]
فدائی‌نژاد سمیه، عشرتی پرستو. واکاوی مؤلفه‌های بازشناخت اصالت در حفاظت میراث فرهنگی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی. 1393؛ 19(4): 86-77. [Article] [DOI]
Latifi M, Diba D. Data Mining of the Spatial Structure of Qajar Native Housing; Case Study: Jangjouyan House of Isfahan. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2020 Oct 10;10(3):163-71. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1399.10.3.7.7. Available: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-43890-en.html [Article]
فرجی کلجاهی فرناز، یلدایی مهدیه، نژاد ابراهیمی احد. روابط سیاسی-فرهنگی ایران و آلمان و شکل‌گیری کارخانه‌های صنعتی تبریز از اواخر قاجار تا پایان پهلوی اول. فصل‌نامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1399؛ 12(45): 119-157. [Article] [DOI]
Latifi M, Mahdavinejad M, Diba D. The Home Architecture Data Mining from a Spatial Structure Perspective (Case Study: Jangjouyan House). International Journal of Applied Arts Studies (IJAPAS). 2020 Aug 16;5(1):57-76. Available: http://www.ijapas.com/index.php/ijapas/article/view/279 [Article]
فردپور سارا، مهدوی نژاد محمدجواد، دولت آبادی فریبرز. معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم). هویت شهر. 1401؛ 16(2): 16-5. [Article] [DOI]
Latifi M, Mahdavinejad M. Contemporization of Isfahan Indigenous Housing Model based on Analysis of non-Morphic Relationships of Plan, Case Study: Jangjouian House. Journal of Iranian Architecture Studies. 2022 Sep 13; 11(21): 185-203. https://doi.org/10.22052/jias.2022.245859.0 Available: https://jias.kashanu.ac.ir/article_112789.html?lang=en [Article]
قادربیگ‌زاده رضا، انصاری مجتبی، حبیبی فواد. تحلیلی جامعه شناختی و انتقادی از رابطه قدرت و فضا و بررسی نقش آن در شکل‌گیری معماری دوره پهلوی اول. باغ نظر. 1401؛ 19(107): 68-57. [Article] [DOI]
Mahdavinejad M, Hosseini SA. Data mining and content analysis of the jury citations of the Pritzker Architecture prize (1977–2017). Journal of Architecture and Urbanism. 2019 Feb 1;43(1):71-90. https://doi.org/10.3846/jau.2019.5209 [Article] [DOI]
قربانی نوشین، طوفان سحر، شاه‌حسینی حبیب، ولی‌زاده نیما، ستاری ساربانقلی حسن. بررسی نمود گفتمان‌های عصر پهلوی اول در معماری بناهای عمومی این دوره در شهر تبریز براساس تئوری میشل فوکو. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1401؛ 15(41): 152-139. [Article] [DOI]
Mahdavinejad M, Zia A, Larki AN, Ghanavati S, Elmi N. Dilemma of green and pseudo green architecture based on LEED norms in case of developing countries. International Journal of Sustainable Built Environment, 2014 Dec 1;3(2):235-46. https://doi.org/10.1016/j.ijsbe.2014.06.003 Available: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212609014000351?via%3Dihub [Article] [DOI]
کلانتری حسین، کاظمی سیدمحمد، حیدری علی اکبر. فناوری‌های بومی قنات و نقش آن در معماری پایدار (بررسی موردی: شهر یزد). نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1396؛ 7(2): 20-11. [Article]
Jencks C. Why Critical Modernism?. Architectural Design. 2007 Sep;77(5):140-5. https://doi.org/10.1002/ad.534 [Article]
کیانی مصطفی، بهجو اشکان، راسیتان طهرانی نوشین. تداوم فضایی در معماری معاصر ایران بررسی میزان تأثیرپذیری معماری معاصر ایران از معماری غرب و معماری ایرانی. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1394؛ 5(3): 67-52. [Article]
Jencks C. The iconic building is here to stay. City. 2006 Apr 1;10(1):3-20. https://doi.org/10.1080/13604810600594605 [Article]
لطفی الهام، دهقان‌نژاد مرتضی. کمبود مواد غذایی و شورش‌های مردم ایران در سال‌های جنگ جهانی دوم 1320 تا 1324 ش/ 1941 تا 1945م. پژوهش‌های تاریخی. 1393؛ 6(1): 16-1. [Article]
مؤذن سجاد، ابویی رضا. انگاره اثر تاریخی معماری به‌مثابه "پیر". فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1400؛ 6(2): 15-1.
متقی ملیکا، نوروز برازجانی ویدا، دهباشی شریف مزین. سامانه‌های میانوند درون شهری و همپیوندی میراث صنعتی و شهر؛ نمونه مطالعه: محلات تاریخی همدان. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1401؛ 12(1): 127-105. [Article]
محسنی ملیحه، زمانی‌فرد علی. رهیافتی بر خوانش روابط اجتماعی در بافت تاریخی بررسی موردی: گذر تاریخی آقابزرگ کاشان. نامه معماری و شهرسازی. 1398؛ 11(22): 90-71. [Article] [DOI]
محمودکلایه سعید، غلام‌نژاد محمد، جعفری مورکانی یاسر. پایداری در استحکام بخشی: بازخوانی نحوه مستندسازی تحولات کالبدی براساس ویژگی‌های معماری حین مرمت؛ نمونه: سردر باغ ملی تهران. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1400؛ 11(4): 133-117. [Article]
مظاهریان حامد، شاه تیموری یلدا. رویکردهای جهانی به حضور ساختارهای جدید در زمینه تاریخی (بررسی نظریه‌ها و توافق‌نامه‌های بین المللی). نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1391؛ 2(1): 18-7. [Article]
معتضدیان فهیمه، لاری ارسلان. تبیین مدل ساختاری پایداری اجتماعی و هویت مکانی در منازل سکونت‌گاه‌های پیراشهری مورد: مجتمع مسکونی سازمانی ارتش در چابهار و کنارک. توسعه فضاهای پیراشهری. 1399؛ 2(2): 196-179. [Article]
منتظر بهناز، سلطان‌زاده حسین، حسینی سید بهشید. تبیین تأثیر معماری نئوکلاسیک قرن 18 و 19 روسیه بر معماری بناهای اداری-خدماتی ایران (دوره قاجار و پهلوی اول). باغ نظر. 1398؛ 16(70): 86-73. [Article] [DOI]
مهدوی نژاد محمدجواد. در جستجوی معماری سرآمد: ظرفیت های معماری معاصر ایران برای تبدیل به میراثی برای آینده. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 1395؛9(17):129-138. [Article]
مهدوی نژاد محمدجواد. در جستجوی معماری سرآمد: ظرفیت‌های معماری معاصر ایران برای تبدیل به میراثی برای آینده. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1395؛ 9(17): 138-129.
مهدوی نژاد محمدجواد. گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر. هویت شهر. 1396؛ 11(2): 67-53. [Article]
مهدوی نژاد محمدجواد، ناگهانی نوشین. تأثیر سواد بصری بر درک زیبایی در آثار معماری. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 1390؛ 4(7): 62-51. [Article]
مهدوی‌نژاد محمد جواد، بمانیان محمدرضا، مشایخی محمد. آس‌بادها قدیمی‌ترین آسیاهای بادی در جهان. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1391؛ 2(1): 54-43.
مهدوی‌نژاد محمد‌جواد، طاهباز منصوره، دولت‌آبادی مهناز. بهینه‌سازی تناسبات و نحوه استفاده از رف نور در معماری کلاس‌های آموزشی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی. 1395؛ 21(2): 81-92. [Article]
میرزاحسینی مرتضی، سلطان‌زاده حسین. تبیین نقش معماری نازی بر معماری بناهای دولتی ایران (دوره پهلوی اول، بین سال‌های 1312 تا 1320). باغ نظر. 1400؛ 18(95): 74-61. [Article] [DOI]
میرزاحسینی مرتضی، سلطان‌زاده حسین، البرزی فریبا. نقش مهندسان آلمانی در معماری معاصر ایران (با تأکید بر دوره پهلوی اول بین سال‌های 1304 تا 1320). باغ نظر. 1398؛ 16(75): 70-53. [Article] [DOI]
نادری هادی، حناچی پیروز، مظاهریان حامد. چهارچوب فرآیند ارزیابی میراث معماری معاصر و بررسی آن در آثار ایران. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1402؛ 13(1): 141-123. [Article]
ناری قمی مسعود. نقدی بر پژوهش‌های تفسیری تاریخی در خصوص معماری معاصر ایران، نمونه موردی: معماری دوره پهلوی اول. مطالعات معماری ایران. 1394؛ 4(7): 110-93. [Article]
نوری مصطفی، سلیمانی کریم. بررسی میراث فرهنگی-تاریخی برجامانده از راه‌آهن شمال ایران. مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران. 1400؛ 14(1): 100-81. [Article] [DOI]
نیلی ریحانه، دیبا داراب، مهدوی‌نژاد محمدجواد، ارزیابی و تحلیل کارکردپذیری الگوی باززنده‌سازی پایدار در احیای میراث صنعتی معاصر. نشریه مدیریت شهری و روستایی. 1396؛ 16(48): 296-285. [Article]
وحیدی راد میکائیل. سیاست کشاورزی ایران در دوره اشغال ایران در جنگ جهانی دوم. مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران. 1401؛ 15(2): 244-223. [Article] [DOI]
یاراحمدی سمانه، انصاری مجتبی، مهدوی نژاد محمدجواد. بازخوانی باغ سعادت آباد قزوین: براساس اشعار عبدی بیگ شیرازی و انطباق با اسناد تاریخی دیگر. باغ نظر. 1397؛ 15(58): 50-27. [Article]
یزدگرد فاطمه، حناچی پیروز، طالبیان محمدحسن. بایسته‌های ارزیابی حفاظت از محوطه‌های پویای میراث فرهنگی جهانی. نقش جهان- مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی. 1400؛ 11(2): 119-101. [Article]
43- مختارنیا کاظم، طالبیان محمدحسن، عشرتی پرستو. توسعه چهارچوب نظری ارزش در قنات ایرانی. مطالعات معماری ایران. 1401؛ 11(21): 223-205. [Article] [DOI]
http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-11217-fa.html
https://www.armanshahrjournal.com/article_44611.html