دوره 14، شماره 2 - ( 1403 )                   جلد 14 شماره 2 صفحات 20-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zolfaghari Tehrani M, Mahdavinejad M, Ansari M, Mansouri B. The influential factors in Persian architecture as a biocompatible and eco-friendly building methodology. Naqshejahan 2024; 14 (2) :1-20
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-72457-fa.html
ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی‌نژاد محمدجواد، انصاری مجتبی، منصوری بهروز. شاخص های موثر در بازتعریف معماری ایرانی به عنوان معماری زیست سازگار و دوستدار طبیعت. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1403; 14 (2) :1-20

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-72457-fa.html


1- گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، mahdavinejad@modares.ac.ir
3- استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده:   (1190 مشاهده)
اهداف: معماری بومی سرشار از آموزه هایی است که رابطه نزدیک معماری و طبیعت را نشان می دهد. هدف اصلی این پژوهش بازتعریف معماری ایرانی به عنوان معماری زیست سازگار و دوستدار طبیعت؛ و استخراج شاخص های موثر بر آن است.

روش ها: راهبرد پژوهش استدلال منطقی و روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. با مرور  نظریه معماری سرآمد، چارچوب نظری پژوهش تشکیل می شود؛ و سپس با روش دلفی و تکنیک شانون شاخص های مهم و موثر استخراج می شوند. به عنوان گروه بحث، به نظرات حلقه بیست نفره ای از متخصصان حوزه محیط زیست و معماری مراجعه می شود. ابزار جمع آوری نظرات، مصاحبه عمیق و پرسشنامه است.

یافته ها: یافته های کمی پژوهش نشان می دهد که یک هماهنگی معنادار میان اصول به کار رفته در معماری سنتی ایرانی و معماری زیست سازگار و دوستدار طبیعت وجود دارد. این بررسی ها نشان می دهد که در ابعاد اجتماعی و فرهنگی، توجه به فرهنگ مصرف کننده، سازگاری با محیط و چرخه عمر ساختمان؛ در ابعاد اقتصادی، فرهنگ قناعت، انعطاف پذیری و بهینه سازی نیارش؛ و در ابعاد زیست محیطی توجه به اقلیم و مصالح بوم آورد در اولویت قرار دارند.

نتیجه گیری: معماری بومی ایران را می توان نمونه ای از یک معماری زیست سازگار و دوستدار طبیعت در چارچوب نظریه معماری سرآمد شاخت. معماری ایرانی بیش از محصول به «فرآیند»، بیش از ارزان بودن به «بهینه بودن»، و بیش از رویکرد سوداگرانه و سود موقت به «چرخه عمر ساختمان» با نگاهی جامع و یکپارچه می نگرد.
متن کامل [PDF 1110 kb]   (649 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1402/8/24 | پذیرش: 1402/11/23 | انتشار: 1403/5/11

فهرست منابع
1. اکبریانی محمدرضا. تاملی بر معماری اسلامی و معماری سنتی در ایران .همایش ملی فرهنگ گردشگری و هویت شهری. 1394 [Article]
2. اکرمی غلامرضا، دامیار سجاد. رویکردی نو به معماری بومی در رابطه ی ساختاری آن با معماری پایدار. نشریه هنرهای زیبا. 1396 ؛22(1):29-40. [Article]
3. بخشی بالکانلو عادل، مولانایی صلاح الدین، بایزیدی قادر. تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای در حال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا. نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی).1400 ؛13(3 ):275-293 [Article]
4. بخشی بالکانلو عادل، مولانایی صلاح الدین، بایزیدی قادر. معیارهای زیبایی شناسی سازه های معماری نوین در کشورهای درحال توسعه با تاکید بر معماری بیونیک. مطالعات هنر اسلامی.1399؛17(39 ):76-87 [Article]
5. پورباقر سمیه. رویکردی طراحی مبنا به معماری سرآمد: تعامل هویت بومی و فناوری‌ها نوظهور. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۴):۱۱۱-۱۴۰. [Article]
6. پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرح های توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرح های تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹.
7. پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش بازآفرینی مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندی نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article]
8. تابان محسن، پورجعفر محمدرضا، بمانیان محمدرضا، حیدری شاهین. تأثیر اقلیم بر شکل تزیینات معماری با تکیه بر تحلیل میزان سایه اندازی خوون چینی های آجری بافت تاریخی دزفول. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۹۰-۷۹. [Article]
9. تازیکه لمسکی ایمان، عرب بالاجلینی عطیه. رویکرد به معماری بومی در جهت توسعه معماری پایدار. کنفرانس بین المللی توسعه پایدار و عمران شهری.1393 [Article]
10. تقی پورقصابی بهزاد، میرزامحمدی احمد. بررسی طراحی معماری پایدار با رویکرد طراحی معماری بیونیک و ارتباط آن ها با یکدیگر.شباک .1398 ؛5(7):26-19. [Article]
11. حاجیلو زهرا. نقش اصول معماری بومی در تحقق معماری پایدار.همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران. 1394 [Article]
12. حمزوی حسین. رویکردی دیگر به معماری پایدار با نگرشی به معماری سنتی ایران. کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی.1394. [Article]
13. حیدرزاده سیما، مهدوی نژاد محمدجواد، حبیب فرح. الهام ‎گرفتن از اسفنج برای بهره‌گیری در ساختمان پُربازده. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۳): ۸۶-۱۰۱. [Article]
14. خدادادی الهام، رحیم زاده محمدرضا، محمودی کامل آباد مهدی. بازخوانی ارتباط متقابل معماری بومی و سرآغاز معماری. صفه. 1401؛32(99 ):5-17 [Article]
15. خیری مهران، فرجی سنبل. رویکرد معماری پایدار نسبت به مسائل محیطی با تعیین رابطه انسان, طبیعت, معماری. کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. 1394 [Article]
16. دانش سیدوحید. ویژگی های معماری بومی مناطق گرم و خشک در راستای معماری پایدار. کنفرانس ملی شهرسازی، معماری، عمران و محیط زیست. 1397 [Article]
17. دربان علی، جوادنیا مینا. معماری سبز گامی به سوی معماری پایدار. نشریه معماری شناسی. 1397؛10(5): 1-6. [Article]
18. ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری بهروز، انصاری مجتبی. توسعه زیست سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونه مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه. پژوهش های جغرافیای انسانی. 1401؛ 54(2):498-479. [Article]
19. رایمند شاداب. بررسی نقش معماری زیست گرا (بایونیک) در فرم دهی گفتمان جدید معماری. کنفرانس ملی به سوی شهرسازی و معماری دانش بنیان. 1396 [Article]
20. رحمانی علیرضا. ارتباط و نقش معماری بومی در دستیابی و تجلی معماری پایدار. همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران. 1394 [Article]
21. رسول زاده مریم، مشاری محمد. اولویت شناسی در برنامه ریزی شهر سالم: تعامل شیمی نوین و رایانش مصالح سبز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۱):۹۴-۱۰۵. [Article]
22. رسول زاده مریم، مشاری محمد. رویکرد طراحی مبنا سلامت ساکنان در تعامل انتخاب مصالح ساختمانی و محیط زیست سالم. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۳):۱۲۹-۱۵۰. [Article]
23. رضادوست دزفولی راضیه، تابان محسن، بزاززاده حسن. بررسی تهویه آپارتمان‌های اقلیم گرم و نیمه مرطوب. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۲):۸۵-۱۰۳. [Article]
24. رضایی افراپلی پریسا. بررسی معماری پایدار با رویکرد به طراحی ساختمان های نوین. نشریه معماری سبز. 1389؛4(12):45-48. [Article]
25. زاده علی الناز، میرزایی رضا. بررسی تطبیقی معماری پایدار و مطابقت آن با معماری خانه های سنتی ایرانی. کنفرانس ملی شهرسازی، معماری، عمران و محیط زیست. 1400 [Article]
26. زمانیان سیده مهسا، لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. خوانش الگوهای اقلیمی در نمای خانه‌های ایرانی - اسلامی. بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. 1402؛2(1): 16-29. [Article] [DOI]
27. زندیه مهدی، کریمی شیما. انطباق معماری سنتی ایران با معماری مدرن در مقایسه با شهرهای سنتی ایران. کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی. 1394 [Article]
28. زندیه مهدی، مهدوی نژاد محمدجواد. پساکرونا: درس هایی از تاثیر کووید ۱۹ بر حضور سالمندان در فضاهای باز جمعی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۴):۲۱-۱. [Article]
29. ستایش زاده احمدرضا، موسوی شاکر سیدهادی، بروایه امید، کاظم زاده رائف محمدعلی، میردریکوندی صبا. امکان سنجی پیدایش معماری التقاطی متاثر از معماری اقلیمی سنتی ایران و معماری سبز غرب.نشریه شباک.1399؛6(5 (پیاپی 56) ):181-194 [Article]
30. شاهرودی عباسعلی، گلابچی محمود. تکنولوزی و معماری مقایسه تطبیقی تاثیرات تکنولوژی سنتی و مدرن بر انسان و معماری نشریه کنفرانس سازه و معماری ایران. 1386؛1-(1): 2-11. [Article]
31. شمس غزاله، رسول زاده مریم. شیمی ساختمان: رویکردی زیست محیطی به ساختمان سالم و سلامت ساکنان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛۱۲(۴):۶۹-۵۱. [Article]
32. شمس غزاله، مشاری محمد. سلامت و پساپاندمی: فیلتر هوا از طریق پوسته‌ های ساختمان به عنوان غشاهای زیستی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۴):۵۹-۴۴. [Article]
33. صادقی پی ناهید. تاملی در معماری سنتی. نشریه صفه. 1388؛18(48):7-16. [Article]
34. صحاف سیدمحمد خسرو. معنا در معماری ایرانی.نشریه هویت شهر. 1395؛10(25):51-60. [Article]
35. طیاح ساویز، مهدیزاده سراج فاطمه، محمودی زرندی مهناز. تبیین مدل خلاق طراحی معماری برای نوآموزان, مبتنی بر یادگیری از طبیعت. باغ نظر.1400 ؛18(100 ):91-108 [Article]
36. عامری صفات علی اکبر. بررسی بازنگری معماری و شهرسازی ایران با رویکرد معماری سنتی (نمونه موردی کرمان) کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. 1395. [Article]
37. فرضیان مرجان. بررسی عناصر اقلیمی و تاثیر بر معماری پایدار. نشریه معماری سبز.1400 ؛7(2):55-62. [Article]
38. فریدونی ابراهیم. معماری پایدار و اکولوژیک تعاملی میان معماری گذشته, حال و آینده. کنفرانس سالانه تحقیقات در مهندسی عمران، معماری، شهرسازی و محیط زیست پایدار. 1394 [Article]
39. قارونی فاطمه، عمرانی پور علی، یزدی محمد. طراحی معماری با رویکرد بیونیک, نمونه موردی طراحی پوسته های معماری با الهام از صدف آبالون. معماری و شهرسازی آرمان شهر.1392؛5(11):127-140 [Article]
40. کسمائی امان. تطابق معماری سنتی و معماری پایدار, شباهت ها و تفاوت ها. کنفرانس ملی معماری و شهرسازی. 1396 [Article]
41. گرجی مهلبانی یوسف. معماری پایدار و نقد آن در حوزه محیط زیست. نشریه معماری و شهرسازی ایران. 1389 ؛1(1):91-100. [Article]
42. گرجی مهلبانی یوسف، یاران علی. راهکارهای معماری پایدار گیلان به همراه قیاس با معماری ژاپن. نشریه هنرهای زیبا. 1389؛1 (41):5-13. [Article]
43. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. چارچوب عملیاتی برای رایانش یکپارچه در طراحی معماری انرژی- فرم کارا؛ نمونه مطالعاتی: مسکن اصفهان. گفتمان طراحی شهری - مروری بر ادبیات و نظریه های معاصر. ۱۴۰۲؛ ۴ (۲) :۱۲۰-۱۳۵. [Article]
44. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. رهیافتی بر روزآمدی کهن الگوهای باارزش معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: خانه همت‌یار). بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. [Article] [DOI]
45. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. ریاضیات فضا و تجلی وحدت در مسکن بومی اصفهان (دورۀ قاجار). مطالعات میان‌رشته‌ای معماری ایران. 1401؛1(1): 1-16. [Article] [DOI]
46. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. معاصرسازی الگوی مسکن بومی اصفهان بر پایۀ تحلیل روابط غیرشکلی پلان، نمونۀ موردی: خانۀ جنگجویان. مطالعات معماری ایران. 1401؛ 11(21): 185-203. [Article] [DOI]
47. محمدی عرفان، مختاری مهدیه. بررسی تاثیر معماری سنتی بر معماری معاصر با نگاه بر معماری شهر کاشان.نشریه معماری شناسی.1397 ؛1(2 ):1-10. [Article]
48. مدی حسین، ایمانی مرضیه. فناوری بایومیمیک و الهام از طبیعت. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛۸(۱):۵۵-۴۷. [Article]
49. مشهدی ابوالقاسم شیرازی مهدی، دیبا داراب، مهدوی نژاد محمدجواد. معاصرسازی اقتصادمبنا و حفظ میراث معماری معاصر راهکارهایی برای اقدام در بناهای مسکونی دهۀ 30 تا 50 شمسی. باغ نظر. 1402؛ 20(126): 69-80. [Article] [DOI]
50. معتضدیان فهیمه، مهدوی نژاد محمدجواد. گونه شناسی انواع و مشخصات فنی رف های نوری. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 1394؛ 8: 91-103. [Article]
51. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. نوردوستی در ساختمان های آموزشی؛ نمونه مطالعاتی: بهینه سازی جداره های جنوبی کلاس درس در شهر سمنان. معماری اقلیم گرم و خشک. 1401؛ 10(16): 164-181. [Article] [DOI]
52. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. نوردوستی در ساختمان های آموزشی؛ نمونه مطالعاتی: بهینه سازی جداره های جنوبی کلاس درس در شهر سمنان. معماری اقلیم گرم و خشک. 1401؛ 10(16): 164-181. [Article] [DOI]
53. منصوری حمیدرضا. راههای رسیدن به معماری پایدار بر اساس اصول معماری گذشته بومی ایران. کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی. 1394 [Article]
54. موسوی سیدمحمدرضا، پارسه بیژن، ذلقی سجاد. بررسی رابطه معماری سنتی و معماری پایدار. همایش ملی فرهنگ گردشگری و هویت شهری.1395. [Article]
55. مهدوی کیان زهراسادات. تبارشناسی قیاس زیست شناختیِ فرآیند الگوبرداری از طبیعت در طراحی معماری.نشریه بوطیقای معماری . 1401؛2(7):25-48 [Article]
56. مهدوی نژاد محمدجواد. گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر. هویت شهر.1396؛11(30 ):59-68 [Article]
57. مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا. تخمین کارایی کانال های انتقال نور افقی در ساختمان های عمیق؛ نمونه: بناهای اداری تهران. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 1391؛17(4):1-15. [Article] [DOI]
58. مهدوی نژاد محمدجواد، مطور سها. کیفیت نورگیرها درگنبـدهای ایـرانی (با رویکرد به مسائل سازه‎ای گنبد). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۴۲-۳۱. [Article]
59. مهدوی نژاد، محمدجواد، ارباب، مژگان، ارباب، مریم. استفاده از الگوریتم ژنتیک در بهینه سازی چندهدفه لوورهای خارجی در ساختمان‌های اداری. نشریه علمی اندیشه معماری، 1398؛ 3(5): 214-235. [Article]
60. مهدوی‌نژاد محمدجواد. رویکرد طراحی- مبنا به مصرف هوشمندانه انرژی در نظریه معماری سرآمد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۹؛ ۱۰(۲): ۷۵-۸۳. [Article]
61. مهدوی‌نژاد محمد‌جواد، طاهباز منصوره، دولت‌آبادی مهناز. بهینه‌سازی تناسبات و نحوه استفاده از رف نور در معماری کلاس‌های آموزشی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی. 1395؛ 21(2): 81-92. [Article] [DOI]
62. میرزایی زاده حانیه سادات، محمودی نژاد هادی. بهره گیری از معماری بومی ایران, در ارائه طراحی پایداردر معماری. کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی. 1394 [Article]
63. نژادابراهیمی احد، تخمچیان علی. تحلیل آفرینش معماری مبتنی بر طبیعت برای تبیین ارتباط میان گیاه ریزوم و بازار تاریخی تبریز. انسان و محیط زیست.1400؛19(2 (57 پیاپی) ):181-199 [Article]
64. نوری عبداله، دانشجو خسرو، فرج اللهی راد امیر. مراحلِ تولیدِ اثر معماری در ارتباط با طبیعت با هدف تربیتِ متخصصین. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛ ۱۳(۳): ۱۰۲-۱۲۸. [Article]
65. نوری هرزویلی نسیم، سوزنچی کیانوش، حقیقت بین مهدی. ارائه مدل مفهومی منظر سلامت برمبنای مکانیزم‌های ادراکی/ تکاملی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛ ۱۳(۳): ۵۱-۶۵. [Article]
66. وحد طلب مسعود، سروش مژده. جایگاه معماری پایدار در زیبایی شناسی معماری. نشریه معماری سبز. 1398؛1(1):47-50. [Article]
67. ورمزیار حسن، سعید حسین. معماری پایدار با رویکرد توسعه در معماری . کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. 1395 [Article]
68. یوسفی ناصح، مرادخانی ایوب. بررسی چگونگی تجلی معماری پایدار در معماری بومی ایران.نشریه همایش معماری پایدار. 1388؛ 1(1):14-20. [Article]
69. یوسفیان سمیرا، پورجعفر محمدرضا، احمدپور کلهرودی نرگس. ارزیابی تاثیر فرم مجتمع‌های بلندمرتبه بر آسایش اقلیمی با تاکید بر جریان هوا. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶؛ ۷(۲):۱۰-۱. [Article]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.