کاربرد هندسه معناگرا و تزئینات حُسن‌محور در شبستان مساجد، نمونه‌های موردی؛ مساجد ارزشمند معاصر ایران

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
علیرضا مالک کاوکانی 1
فرهنگ مظفر 2
محسن وفامهر 3
1 دانشجوی دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
2 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3 استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران و استاد دانشکده هنر و معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده
اهداف؛ هندسه و تزئینات، از مهم­ترین ارکان معماری مسجد و مسجد نیز مهم­ترین رکن در معماری مسلمین است. با توجه به ابعاد کالبدی و معنایی مسجد، هندسه و تزئینات نیز علاوه بر کارکرد نظام­ دهی هندسی و آراستن فضا، موجب تجلی اسماء و صفات الهی در مسجد می­ شوند. مسئله اساسی، کاربرد دوگانه هندسه و تزئینات در بهبود طراحی معماری شبستان مساجد می ­باشد. ضرورت و اهمیت پژوهش، از اینروست که در معماری مسجد، اهمیت معنا و حسن کمتر از کالبد آن نیست و نباید فقط به کالبد مادی مسجد بسنده نمود. بهبود طراحی معماری شبستان مسجد با بهره­مندی مناسب از هندسه و تزئینات، مهم­ترین هدف پژوهش می­باشد.

روش­ ها؛ مساجد ارزشمند معاصر که میراث ماندگار معاصر تلقی می­شوند، به عنوان نمونه­ های موردی انتخاب و از روش­های تحقیق همبستگی، دلفی و پژوهش موردی و از ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه، پیمایش و نرم­افزارهای تحلیل آماری به کار استفاده شده­ است. ابتدا توسط مصاحبه و پرسشنامه از نخبگان دانش، سپس توسط پرسشنامه از متخصصین و در سه مسجد ارزشمند معاصر از کاربران مسجد نظرسنجی و داده­ ها توسط نرم­ افزارهای آماری، آنالیز شده ­اند.

یافته­ ها؛ کاربرد هدفمند هندسه و تزئینات، علاوه بر بهبود طراحی معماری، باعث تجلی معنا و حُسن‌ در شبستان مسجد می ­شود.

نتیجه­ گیری؛ کاربرد مناسب هندسه و تزئینات در مساجد با بیان صحیح و کاربرد مصالح و فناوری­ های نوین، به ارتقاء روحانیت و معنویت شبستان می­ انجامد و مساجد در یک کالبد مادی و مصالح ساختمانی سرد و بی ­روح خلاصه نمی ­شوند و عناصر کالبدی مسجد واجد رمز، راز و نماد­گرایی می ­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Hojjat I, Maleki M. Convergence of three basic geometric types and the emergence of Iranian mosque geometry. Journal of Fine Arts. 2013; 17(4): 5-16. [Persian] https://doi.org/10.22059/jfaup.2012.36361 [Article] [DOI]
آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۲۳-۱۳۱. [Article]
Aghaeimehr M, Gharehbaglou M. Identity-Based Contemporization; Case Study: Iran Contemporary Urban Districts in Pahlavi Era. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2020 May 10;10(1):11-18. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1399.10.1.5.1. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-39835-en.html [Article]
اسدی ساروی سیدمحسن، ایزانلو مهدی، سیدعلی پور سیدخلیل. تدوین راهبردهای توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری شمال شرق استان کرمان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۲):۹۴-۷۴. [Article]
Alilou M, Mahdavinejad M. The Effect of CCT on Vitality and Population Absorption in Urban Area: Case Study of the Safavi Bridge Urban Area in Karaj, Iran. Light & Engineering (Svetotekhnika), Moscow. 2022 Sep 1;30(5): 81-91. Available at: https://l-e-journal.com/en/journals/light-engineering-30-5/light-engineering-30-5-2022-paper-version/ [Article]
بمانیان محمدرضا، درازگیسو سیدعلی، سالم پایا. بررسی تطبیقی کاربرد نماد و نشانه در آثار معماری دوره‎ های صفوی و معاصر ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۲):۲۱-۱۳. [Article]
Amani M, Irene Del Monaco A, Nencini D. Analyzing the possibility of using the theory of Gustavo Giovannoni as a model of action in the old context of the historical city of Tabriz. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2024 Jan 10;13(4):1-24. Available at: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-72846-en.html [Article]
بمانیان محمدرضا، محمدی سحر. بررسی جایگاه گنبد در الگوهای کالبدی مساجد معاصر. نقش جهان-مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. 1393؛4(3):7-16. [Article]
Bayzidi Q, Etessam I. Explanation of Regionalistic Viewpoints & their Evolution in Contemporary Architecture. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2013 Apr 10;3(1):7-18. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1392.3.1.7.4. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-9498-en.html [Article]
بهنوا بابک، پورزرگر محمدرضا. واکاوی نقش فناوری‌های نوین بر ساختار کالبدی ساختمان‌های منتخب معماری معاصر ایران ۱۳۶۰-۱۴۰۰. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛ ۳(۱):۳۰-۴۷. [Article]
Feizolahbeigi A, Golabchi M, Rezazadeh Ardebili M. Analysis of Theoretical and Practical Geometry of Abbasi Jame Mosque’s Discontinuous Double Shell Dome. Journal of Fine Arts. 2020; 24(4): 35-48. [Persian] https://doi.org/10.22059/jfaup.2020.279322.672253 [Article] [DOI]
بهنوا بابک، رئیسی نافچی مهدی. آسیب‌شناسی شیوه‌های متداول اسکان موقت و نقش نیمه-پیش‌ساختگی بر ایجاد الگویی کارا. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱):۱-۱۶. [Article]
Dezfuli RR, Bazazzadeh H, Taban M, Mahdavinejad M. Optimizing stack ventilation in low and medium-rise residential buildings in hot and semi-humid climate. Case Studies in Thermal Engineering. 2023 Oct 28:103555. https://doi.org/10.1016/j.csite.2023.103555 [Article] [DOI]
پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرح های توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرح های تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹.
Diba D. Contemporary architecture of Iran. Architectural Design. 2012 May;82(3):70-9. https://doi.org/10.1002/ad.1406 [Article] [DOI]
پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش بازآفرینی مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندی نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article]
Attarian K, Momeni K, Masudi Z. The study of Courtyard Proportions in Safavie Mosques of Isfahan. 2016; 5 (10): 67-82. [Persian] http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453842.1394.5.10.3.7. Available at: https://mth.aui.ac.ir/article-1-192-en.html [Article]
حسینی اکرم، محمدزاده اکرم. بررسی چگونگی کاربست الگوی باغ ایرانی به همثابه فضای عمومی شهری راهکاری جهت احیای باغ ایرانی با کاربرد تکنیک فرآیند تحلیل سلسل همراتبی AHP. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛۴(۳):۷۳-۶۳. [Article]
Eslami SG, Shapourian F. The Theories and Methods of Teaching Creativity in Contemporary Western Psychology. Motaleate Tatbighi Honar, 2014; 3(6): 113-124. [Persian] Available at: https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=229162 [Article]
دنبلی سارا، کلانتری‌خلیل‌آباد حسین، آقاصفری عارف. ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی ﻫﻮیت ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی در ﺷﻬﺮﻫﺎی ایراﻧﯽ- اﺳﻼﻣﯽ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛۸(۴):۲۳۰-۲۲۳. [Article]
رحمانی هیوا، پورزرگر محمدرضا. بازشناخت ماهیت فضای معماری معاصر در میراث ایران زمین براساس خوانش فضای تغزل (فضای آشکار و پنهان) شعر حافظ. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱): ۳۵-۴۷. [Article]
رسول زاده مریم، مشاری محمد. اولویت شناسی در برنامه ریزی شهر سالم: تعامل شیمی نوین و رایانش مصالح سبز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۱):۹۴-۱۰۵. [Article]
رسول زاده مریم، مشاری محمد. رویکرد طراحی مبنا سلامت ساکنان در تعامل انتخاب مصالح ساختمانی و محیط زیست سالم. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۳):۱۲۹-۱۵۰. [Article]
Esmaeilian Toussi H, Etesam I, Mahdavinejad M. The Application of Evolutionary Algorithms and Shape Grammar in the Design Process Based upon Traditional Structures. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, 2021 May;18(95):19-36. https://doi.org/10.22034/BAGH.2019.161797.3914 [Article] [DOI]
رضادوست دزفولی راضیه، تابان محسن، بزاززاده حسن. بررسی تهویه آپارتمان‌های اقلیم گرم و نیمه مرطوب. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۲):۸۵-۱۰۳. [Article]
سلطان زاده حسین، رضائی آشتیانی سیما. ساختار فضایی معماری مهرابه های اروپا. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۸۰-۵۳. [Article]
Mahdinejad J, Taher Tolodel MS, Azemati H, Sadeghi Habib Abad A. An Essay on Islamic-Iranian Architecture and Sacred Art Features in Terms of Architectural Excellence. Ontological Researches. 2016-2017; 5(10): 31-50. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23453761.1395.5.10.3.6 [Article]
شیرزادنیا زهرا، زرکش افسانه. بازطراحی میراث صنعتی با رویکرد بهینه سازی بهره وری نور روز و آسایش بصری. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۲):۱۰۴-۱۲۵. [Article]
طهموری علی، منصوری بهروز، عزیزی شادی. وجوه تاثیرگذار فناوری نوین در شکل‌گیری نمای ساختمان های آیکونیک معاصر. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۳؛۱۴(۱):۴۸-۶۵. [Article]
قندچی آرش، بهزادپور محمد، کلانتری میترا. کارکرد سامانه اعتبار و عملکرد معماران طراح؛ با تاکید بر دستگاه ادراکی مورد نظر علامه طباطبایی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۴):۲۵-۴۸. [Article]
Muzaffar F, Akhovat A, Poursalehi A. models of praise derived from the levels of praise in the Qur'an. The Scientific Journal of Bagh-e-Nazar. 2017; 15(66): 29-40. [Persian] https://doi.org/10.22034/bagh.2023.76900 [Article] [DOI]
لطیفی محمد، مهدوی نژاد محمدجواد، دیبا داراب. منطق اجتماعی فضا در مسکن بومی قاجار اصفهان. مطالعات جامعه شناختی شهری. 10(37): 161-186. [Article]
لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. چارچوب عملیاتی برای رایانش یکپارچه در طراحی معماری انرژی- فرم کارا؛ نمونه مطالعاتی: مسکن اصفهان. گفتمان طراحی شهری - مروری بر ادبیات و نظریه های معاصر. ۱۴۰۲؛ ۴ (۲) :۱۲۰-۱۳۵. [Article]
لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. رهیافتی بر روزآمدی کهن الگوهای باارزش معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: خانه همت‌یار). بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی. [Article] [DOI]
Ghadami M. The Role of High-School Education in Promoting Aesthetic Skills of Architecture Students (Case Study: Discontinuous Trainings of Theoretical Branch in High Schools and Practical Continuous Trainings in Technical Schools). Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2011 Oct 10;1(1):5-20. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1390.1.1.3.6 [Article]
لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. معاصرسازی الگوی مسکن بومی اصفهان بر پایۀ تحلیل روابط غیرشکلی پلان، نمونۀ موردی: خانۀ جنگجویان. مطالعات معماری ایران. 1401؛ 11(21): 185-203. [Article] [DOI]
Hajian M, Alitajer S, Mahdavinejad M. The Influence of Courtyard on the Formation of Iranian Traditional Houses Configuration in Kashan. Armanshahr Architecture & Urban Development. 2020; 13(30):43-55. https://doi.org/10.22034/aaud.2020.133667.1554. Available at: https://www.armanshahrjournal.com/article_108573.html?lang=en [Article] [DOI]
لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد، یاناکونه جولیانا، پیمنتا دو واله کلارا. الگوی معماری اسلامی آینده با خوانش مبانی طراحی در مسکن بومی قاجار. مطالعات هنر اسلامی. 1400؛ 18(42): صفحه 327-42. [Article] [DOI]
Kholousi Z, Sheikhi A. study of the decoration and Manuscriptions of the Kharazmshahi jami Mosque of Gonabad city. Journal of Honar-ha-ye-Ziba/ Honar-ha-ye-Tajassomi. 2019; 24(3): 77-88. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286039.1398.24.3.8.6 [Article]
متقی ملیکا، نوروز برازجانی ویدا، دهباشی شریف مزین. نقش تغییر کاربری در شبکه فضای میانوند و دینامیسم شهری؛ نمونه موردی: خانه‌های تاریخی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛ ۱۱(۲): ۲۷-۴۸. [Article]
مدقالچی لیلا، انصاری مجتبی، بمانیان محمدرضا، پورجعفر محمدرضا. تفکرِ تعقلّیِ شیعی و تأثیر آن در معماری منظر دوره صفویه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۵؛۶(۲):۵۹-۴۸. [Article]
مهدوی نژاد محمدجواد. نسبت مفهومی نظریه معماری سرآمد با سایرجریان های هویت گرا در کشورهای در حال توسعه. رهپویه حکمت هنر. 1401؛ (1)1 : 27-38. [Article] [DOI]
Sadeghi Habib Abad A, Mahdinejad M. J, Azemati H. Review and Assessment of Influential Components on Creating and Promoting the Sense of Spirituality in the Architecture of the Mosques. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design. 2017; 6(1): 61-78. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.25886274.1397.6.1.4.5 [Article]
مهدوی‌نژاد محمدجواد. گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر. هویت شهر. 1396؛11(2):53-67. [Article]
یزدانی مائده، انصاری مجتبی، پورجعفر محمدرضا. آزمایشگاه زنده شهری به مثابه روشی برای گذار فرهنگی به معاصرسازی پایدار؛ نمونه موردی: محله جماران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۱):۴۰-۲۰. [Article]
Iman-talab H, Garami S. The Proportion of Meaning and Form, the Accordance of Mosque Architecture and Praye. Two-quarterly Islamic Art Studies. 2013; 8(16): 77-88. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1391.8.16.6.9 [Article]
Baghsheikhi M. Study and Identification of the Ornamental Architecture of Tabrizi Mosque in the Kashan City, and Comparison with Sepah Salar Mosque in Tehran City. Parseh Journal of Archaeological Study. 2021; 4(14): 223-229. [Persian] http://dorl.net/dor/20.1001.1.26455048.1399.4.14.2.1 [Article]
Joshaghani S, Hassanvand M. K, Aref M. A. Comparative Study of Decorative Patterns in the Blue Mosques of Mazar-i-Sharif in Afghanistan and Sultan Ahmed in Turkey. Journal of Bagh-e Nazar. 2022; 18(105): 5-18. [Persian] https://doi.org/10.22034/bagh.2021.292912.4932 [Article] [DOI]
15. Rouhina M, Khazaei M, Ahmadpanah A. An Analysis of the Graphical Features of the Ornamental Patterns of the Green Dome Tombs of Qom; with Emphasis on the Tomb of Khajeh Ali Safi. Journal of Islamic Art. 2021; 17(40): 155-190. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1399.17.40.10.0 [Article]
Heidari S, Hanachi P, Teymoortash S. The Adaptive Reuse of Industrial Heritage, an Approach Based on Energy Recycle. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2019 Mar 10; 9 (1):45-53.
[Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1398.9.1.5.4 [Article]
Shapourian F, Halimi M, Arefi R. Comparative Study of Three Mihrab of Abarkuh. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design. 2021; 9(2): 133-146. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.25886274.1400.9.2.8.2 [Article]
Tondro M, Khazaei M, Ahmadpanah A. An Analysis on the Background and Visual Characteristics of the Wooden Ornamentations of Hamzeh Dehdasht Imamzadeh from the Buiid Period (Preserved at the National Museum of Iran). Journal of Islamic Art. 2021; 19(48): 502-525. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1399.17.40.7.7 [Article]
Deheshti M, Khosh Nejad M, Hosseini S.M. Geometric Attitude and Conceptual to Frames motifs of tile of ten Sharp and dumb. Journal of Islamic Art. 2020; 17(32): 21-40. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1397.14.32.2.9 [Article]
Heidari F, Mahdavinejad M, Werner LC, Roohabadi M, Sarmadi H. Biocomputational Architecture Based on Particle Physics. Front. Energy Res. 2021 July 08;9:620127. https://doi.org/10.3389/fenrg.2021.620127 [Article] [DOI]
Noori A, Hassani M, The design of angel in Qajar monument tile in Azadi courtyard of the holy shrine of imam Reza (P.B.U.H). Journal of Islamic Art. 2020; 17(32): 21-40. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1396.13.28.1.3 [Article]
Parvaresh M, Farahmand Brojeni H, Lary M. The Inscriptions of the Jami Mosque of Naeen. Journal of Islamic Art. 2015; 11(23): 75-86. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1394.11.23.5.3 [Article]
Rezazadeh Ardabili M, Asadi Jafari N. A Comparative on the Decorative Holy Scrolls of Mosque MinaretsGohar Shad Mosque and Shah Mashhad. Journal of Fine Arts. 2018; 23(1): 55-66. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1397.23.1.5.7 [Article]
Nazari S, Mazaherian H, Memarian Gh. Typology and geometrical and Structural Analysis of Yazdi-Bandi in Iranian Architecture. Journal of Fine Arts. 2017; 22(1): 53-64. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1396.22.1.5.0 [Article]
Jafariha R, Ansari M, Bemanian MR. Landscape Perception Indicators Based on Islamic Aesthetics (Case Study: Three Instances in Qazvin, Iran). Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2018 Mar 10;7(4):11-29. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1396.7.4.2.3 [Article]
Mahdi Nejad J, Azemati H, Sadeghi Habib Abad A. Investigating the Structure of Traditional, Contemporary and Post-Islamic Revolution Mosques via the Method of Space Syntax (Case Study: Jameh Mosque of Isfahan, University of Tehran Mosque, Al-Ghadir Mosque, Shahrak-e Gharb Mosque). Journal of Conservation and Architecture in Iran. 2020; 10(22): 15-36. [Persian] http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453850.1399.10.22.5.8 [Article]
Mojtahedzadeh R, Nam Avar Z. Contemporary Mosques and Revival of Sacred Identity, Journal of Soffeh. 2012; 21(4): 22-30. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1683870.1390.21.4.2.6 [Article]
Rezazadeh Ardebili M, Feizolahbeigi A, Golabchi M. An investigation in Geometry and Proportion in relation with Structural System in Buildings with Discontinuous Double Shell Domes in Tafresh Region. Journal of Soffeh. 2021; 31(3): 21-42. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1683870.1400.31.3.2.4 [Article]
Salehi Kakhaki A, Azizpour S, Rahimi A. bank F. Review of the Evolution of Jame Mosque of Ardestan. Journal of Conservation and Architecture in Iran. 2015; 4(8): 33-46. [Persian] http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453850.1393.4.8.2.5 [Article]
Poursayahi F, Bakhtiar M, Barati F. The truth of the secrets of worship (prayer, Hajj) from the point of view of Ayatollah Javadi Amoli and comparison with the view of Imam Khomeini and the miracle of the architecture of the Kaaba as an artistic manifestation of the secrets of Hajj. Journal of Islamic Art. 2023; 19(48): 189-204. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1401.19.48.2.2 [Article]
Kamran Kasmaei H, Daneshjou K, Mofidi Shemirani SM. Gilan native habitat assessment body-centered sustainable by Sachs and energy simulation software. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning, 2017 Jul 10;7(2):58-77. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1396.7.2.3.0. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-1463-en.html [Article]
Saki N. The role and influence of Quranic verses in the architecture of mosques. Journal of Islamic Art. 2023; 19(48): 468-484. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1401.19.48.3.3 [Article]
Shirkhani A. R, Sahaf Kh, Farkish H, Choganian D. The principle of hierarchy and its manifestation in the architecture of Iranian mosques (case study of Goharshad mosque). Journal of Islamic Art. 2023; 19(48): 502-525. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1401.19.48.30.0 [Article]
Emad F, Movahed, Kh, Taghipour M, Heidari A. A. Recognition of the Principles of Spatial Hierarchy in Traditional Mosques of Iran and its Analysis by Space Syntax Method (Case study: Mosques of Shiraz). Journal of Islamic Art. 2021; 17(40): 250-267. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1399.17.40.14.4 [Article]
Koshnevis M. H. M. K, Haji Ebrahim Zargar A. Architecture in Simplicity Islamic of Concept the Explaining (Architecture Mosque Contemporary of Examples through). Journal of Soffeh. 2023; 33(1): 25-41. [Persian] https://doi.org/10.52547/sofeh.33.1.25 [Article] [DOI]
Sistani Henzafi M. A, Shahcheraghi A, Majedi H. The Concept of Beauty and Glory in Islamic Architecture from the two Perspectives of Perception and Manifestation. Journal of Islamic Art. 2020; 16(38): 219-229. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1399.16.38.13.6 [Article]
Golestani S, Hojat I, Saedvandi M. A survey on spatial integration and the process of evolution in the Iranian mosque. Journal of Fine Arts. 2018; 22(4): 29-44. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1396.22.4.3.4 [Article]
Wahdattalab M, Ghadimzadeh S. The Study of Formal Elegance in the Iranian Domed Squares (Ninth to Twelfth Hijra Centuries). Journal of Fine Arts. 2019; 23(3): 17-26. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1397.23.3.3.9 [Article]
Alemi B, Kamali Zarchi S. The ancient dome of Kashan: study of Techno constructive and material characteristic (Dome of the Friday Mosque). Journal of Fine Arts. 2020; 25(3): 73-86. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1399.25.3.6.6 [Article]
Khademzade MH, Moghtadaei AH. Origin of Dome's multiplicity in Samarqand Jame Mosque. Journal of Fine Arts. 2021; 26(4): 39-51. [Persian] https://doi.org/10.22059/jfaup.2022.336646.672733 [Article] [DOI]
Khabazi M, Fahimifar A, Eshtehardian E, Nohesara M, Rohanifard Z. Geotouristic evaluation of hot-water fountains using modified Pralong method Case study: Cheshmeh- Abgarm-Jooshan fountain of Kerman. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2015 Oct 10;5(3):18-28. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1394.5.3.6.1. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-11584-en.html [Article]
Taheri MM, Mazaherian H, Khaghani S. Iran Historical Mosques Shabestan-Based Topology Using Geographical Information System. Journal of Fine Arts. 2018; 23(3): 17-26. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286020.1397.23.3.2.8 [Article]
Arezoofar S, Marasy M. Analysis of the qualitative presence of light in historic mosques (Case Study: Sheikh Lotfollah and Selimiye Mosques and Mosque-Cathedral of Cordoba). Journal of Islamic Art. 2023; 19(48): 140-158. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735708.1401.19.48.17.7 [Article]
Khatami SM. The Analysis of Buildings Façade’s Challenges and the Role of Effective Groups in its Formation in the City of Tehran. Naqshejahan - Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2022 Sep 10; 12(3):63-78. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1401.12.3.1.5. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-59751-en.html [Article]
Latifi M, Daneshjoo K. The Creation of an Architectural Work within the Creation of the Universe Regarding the Holy Quran. Naqshejahan - Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning. 2016 Sep 10; 6(2): 5-15. [Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1395.6.2.3.3. Available at: https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-4862-en.html [Article]